Klasyfikacja wiekowa filmów a wyniki frekwencyjne w ostatniej dekadzie PRL

Emil Sowiński

emil.sowinski@gmail.com
Uniwersytet Łódzki (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9453-7989

Abstrakt

System klasyfikacji wiekowej jest jednym ze sposobów ochrony małoletnich widzów przed nieadekwatnymi do ich wieku treściami, ale bardzo często przekłada się też na wyniki frekwencyjne filmów. Autor zwraca uwagę na ten drugi aspekt, a co za tym idzie – stara się odpowiedzieć na pytanie, czy klasyfikacja wiekowa wpływała na wyniki frekwencyjne w kinach w ostatniej dekadzie PRL. W pierwszej części artykułu opisuje problemy metodologiczne związane z badaniami frekwencji i kategorii wiekowych, a następnie wskazuje najważniejsze zależności między kategoriami wiekowymi a liczbą widzów kinowych. Uwagi te zostają uzupełnione o analizę jakościową, opartą na rozmaitych paratekstach (np. anonse reklamowe, plakaty, listy do redakcji czasopism oraz skargi do instytucji zajmujących się rozpowszechnianiem) odnoszących się do filmów takich jak: Wejście Smoka (Enter the Dragon, reż. Robert Clouse, 1973), Czułe miejsca (reż. Piotr Andrejew, 1980), Małżeństwo Marii Braun (Die Ehe der Maria Braun, reż. Rainer Werner Fassbinder, 1979), Alabama (reż. Ryszard Rydzewski, 1984), Karate po polsku (reż. Wojciech Wójcik, 1983), Magiczne ognie (reż. Janusz Kidawa, 1983) czy Betty Blue (37°2 le matin, reż. Jean-Jacques Beineix, 1986).

Instytucje finansujące

Artykuł powstał w ramach realizacji projektu „Rozpowszechnianie filmów w Polsce w latach 1945-1989”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (nr 2016/22/E/HS2/00135).

Słowa kluczowe:

kultura filmowa, kategorie wiekowe, PRL, widownia kinowa, kino polskie

Adamczak Marcin. Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2014.
  Google Scholar

Fortuna jr, Grzegorz. King Bruce Lee karate mistrz. Recepcja filmów sztuk walki w PRL-u, w: Poszukiwacze zaginionych znaczeń. Perspektywa (wy)twórcy, odbiorcy i krytyka w badaniach nad kulturą audiowizualną, red. Kaja Łuczyńska, Marta Stańczyk, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
  Google Scholar

Fortuna jr, Grzegorz. Wprowadzenie: Szok transformacji, „Panoptikum” 2016, nr 15 (22).
  Google Scholar

Jachymek, Karol Świadectwa wizualne w badaniach nad historią kina polskiego w perspektywie zachodzących przemian obyczajowych, w: Źródła wizualne w badaniach nad historią polskiego kina, red. Piotr. Zwierzchowski, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2018.
  Google Scholar

Kornacki, Krzysztof. Naga władza. Polskie kino erotyczne (schyłkowego PRL-u), „Studia Filmoznawcze” 2008, nr 29.
  Google Scholar

Kucharski, Krzysztof. Kino Plus. Film i dystrybucja kinowa w Polsce 1990-2000, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2002.
  Google Scholar

Kucharski, Krzysztof, Salamon Sławomir. Kino Plus 2. Film i dystrybucja kinowa w Polsce 2001-2003, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2005.
  Google Scholar

Lewicki, Arkadiusz. Analiza boxoffice'ów jako narzędzie badań filmoznawczych, „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 85.
  Google Scholar

Lewicki Arkadiusz. Ilu widzów oglądało bergmany? Dystrybucja i widownia filmowa w Polsce wczoraj i dziś – mity i fakty, w: Wokół zagadnień dystrybucji filmowej, red. Marcin Adamczak, Konrad Klejsa, Łódź: Wydawnictwo Biblioteki PWSFTViT, 2015.
  Google Scholar

Lewicki, Arkadiusz. Kino popularne a polskie społeczeństwo po roku 1989, w: Polskie kino popularne, red. Piotr Zwierzchowski, Daria Mazur, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2011.
  Google Scholar

Lewicki, Arkadiusz. Seks i Dziesiąta Muza. Erotyzm, relacje intymne i wzorce genderowe w kinie przedkodeksowym (1894-1934), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 2011.
  Google Scholar

Misiak, Anna. Kinematograf kontrolowany, Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA). Analiza socjologiczna, Kraków: Universitas, 2006.
  Google Scholar

Pismo Departamentu Programowego NZK do Przedsiębiorstwa Dystrybucji Filmów z dnia 10 lipca 1984 roku podpisane przez Stanisława Goszczurnego, AFINA, sygn. S-31373.
  Google Scholar

Prawo filmowe, red. Ewa Szelchauz, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1980.
  Google Scholar

Wróblewska Anna. Rynek filmowy w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2014.
  Google Scholar

Zwierzchowski, Piotr. Czasopisma filmowe jako źródła w badaniach nad kinem PRL-u – aspekt wizualny, w: Źródła wizualne w badaniach nad historią polskiego kina, red. Piotr Zwierzchowski, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2018.
  Google Scholar

Zwierzchowski, Piotr. Nagość jako strategia promocyjna kina polskiego lat 80., „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” 2018, t. 23, nr 32.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2019-12-31

Cited By / Share

Sowiński, E. (2019) „Klasyfikacja wiekowa filmów a wyniki frekwencyjne w ostatniej dekadzie PRL”, Kwartalnik Filmowy, (108), s. 106–128. doi: 10.36744/kf.186.

Autorzy

Emil Sowiński 
emil.sowinski@gmail.com
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0002-9453-7989

Filmoznawca, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego i Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi; laureat nagrody im. Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej za najlepszą pracę magisterską z zakresu kina polskiego. Asystent w Zakładzie Historii i Teorii Filmu Uniwersytetu Łódzkiego. Autor publikacji dotyczących kontekstów instytucjonalnych kina polskiego; współautor monografii Elementarz Wytwórni Filmów Oświatowych (2018, wraz z M. Dondzikiem i K. Jajką). Obecnie przygotowuje dysertację poświęconą Studiu Filmowemu im. Karola Irzykowskiego.



Statystyki

Abstract views: 439
PDF downloads: 2718


Licencja

Prawa autorskie (c) 2019 Emil Sowiński

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.