Tardigrades, Lasers and Transformations in Steel: Attractions of Polish Educational Cinema

Krzysztof Jajko

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Lodz (Poland)

Michał Pabiś-Orzeszyna


University of Lodz (Poland)

Abstract

The article deals with the function of the spectacle - along with the methods of its production and dis- cussions devoted to it - in educational films created during the period of Polish People’s Republic. The basic research question put forward by the authors concerns the tension between the ideological and aesthetic integrity of the educational and scientific discourse (for which the educational film was a vehicle) and the theatricality and distractive exhibitionism characteristic of the aesthetics of the trick that is often part of these films. So: what place in the realization of the idea of the educational film did the various spectacle generating techniques (such as microscopic photographs or time-lapse photography) occupy and how were these functions understood by the filmmakers? The complex answer to this double question demands: 1) sketching the historiographical perspective of the study of tricks in educational films; 2) establishing the initial institutional and stylistic paradigm in which these films functioned in Polish People’s Republic; 3) analysis of attempts of going beyond the scheme of “didactic effect” un- dertaken by Włodzimierz Puchalski, Karol Marczak and others; 4) analysis of alternative methods of problematic relations between the spectacle and the “didactic effect” using the example of work by Jerzy Popiel-Popiołek and Roman Woźniakowski.


Keywords:

educational film, Roman Woźniakowski, Polish People’s Republic, Jerzy Popiel-Popiołek

Łukowski, Maciej. „Włodzimierz Puchalski”. In: Osobowość twórcza – film oświatowy, red. M. Łukowski, 22, Łódź, Instytut Historii i Teorii Filmu i Telewizji PWSFTviT, Muzeum Kinematografii, Muzeum Historii Miasta Łodzi, 1982.
  Google Scholar

Łukowski, Maciej. Karol Marczak. Zarys biografii twórczej, wydawnictwo okolicznościowe II Ogólnopolskiego Przeglądu Filmów Przyrodniczych, Łódź ,1983, s. 18.
  Google Scholar

Łukowski, Maciej. Polski film przyrodniczy 1945-1986, Łódź, Instytut Teorii i Historii Filmu i Telewizji PWSFTviT, Muzeum Kinematografii w Łodzi, Towarzystwo Kultury Filmowej w Łodzi, 1987.
  Google Scholar

Nurczyńska-Fidelska, Ewelina. „Aleksandra Jaskólska (szkic monograficzny)” In: Osobowość twórcza – film oświatowy, dz. cyt.
  Google Scholar

Orłowski, Władysław. Józef Arkusz – przyroda badana kamerą, Łódź, Wydawnictwo okolicznościowe II Ogólnopolskiego Przeglądu Filmów Przyrodniczych, 1983
  Google Scholar

Orłowski, Władysław. Józef Arkusz, w: Osobowość twórcza – film oświatowy, dz. cyt., s. 71.
  Google Scholar

Popiel-Popiołek, Jerzy. „Charakterystyczne cechy filmu naukowego”, Kamera nr 3, (1971). Woźniakowski, Roman. „Elementy widowiskowe w filmie oświatowym”,” nr 10, (1966).
  Google Scholar

Popiel-Popiołek, Jerzy. „Fascynujące perspektywy. Tendencje rozwojowe filmu popularnonaukowego”, Kamera, nr 1, (1971).
  Google Scholar

Popiel-Popiołek, Jerzy. „Konstrukcja filmu naukowego”, Kamera, nr 5, (1971).
  Google Scholar

Popiel-Popiołek, Jerzy. „Reż. Jerzy Popiołek o swoim filmie <>, Film i Oświata, nr 5, (1952).
  Google Scholar

Puchalski, Włodzimierz. „Jak się filmuje zwierzęta”, Biuletyn Informacyjny Instytutu Filmowego, nr 2 (1948) s. 15.
  Google Scholar

Salapski, Jerzy. „O scenariuszu w filmie popularno-naukowym”, Film i Oświata, nr 11 (1950) s. 14.
  Google Scholar

Smoleń-Wasilewska, Elżbieta. „Rozmowy z realizatorami: Karol Marczak”, Kamera, nr 9, (1966).
  Google Scholar


Published
2017-09-30

Cited by

Jajko, K. and Pabiś-Orzeszyna, M. (2017) “Tardigrades, Lasers and Transformations in Steel: Attractions of Polish Educational Cinema”, Kwartalnik Filmowy, (99), pp. 101–118. doi: 10.36744/kf.2039.

Authors

Krzysztof Jajko 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Lodz Poland

Doktor nauk humanistycznych w zakresie kulturoznawstwa, pracownik Muzeum Ki­nematografii w Łodzi. W swych badaniach koncen­truje się na instytucjonalnych oraz technicznych aspektach funkcjonowania filmu. Obecnie pracuje nad monografią poświęconą Wytwórni Filmów Oświato­wych oraz prowadzi badania dotyczące funkcjonowa­nia kin w PRL-u. Współpracuje z czasopismami „Ekrany” oraz „X. Informator Kin Studyjnych”.


Authors

Michał Pabiś-Orzeszyna 

University of Lodz Poland

Doktor w Katedrze Me­diów i Kultury Audiowizualnej Uniwersytetu Łódz­kiego. W kręgu jego zainteresowań znajduje się tzw. archeologia mediów, historia polskiej kultury popu­larnej oraz współczesny przemysł filmowy (w szcze­gólności problemy edukacji filmowej i rozwoju widowni). Publikuje w „Ekranach”, „Kulturze Popularnej” oraz „Iluminace. Journal for Film Theory, History, and Aesthetics”. Jest członkiem European Network for Cinema and Media Studies, Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz Pol­skiego Towarzystwa Kulturoznawczego.



Statistics

Abstract views: 49
PDF downloads: 28


License

Copyright (c) 2017 Krzysztof Jajko, Michał Pabiś-Orzeszyna

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.

In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.