Stare i nowe. Wprowadzenie do mitologii historiografii filmowej
Abstrakt
Przeszłość historiografii filmowej stanowi obecnie domenę mitu i domaga się pracy przywracającej świadomość rozmaitości materialnych warunków wytwarzania wiedzy, ich zaplecza ideologicznego, a w konsekwencji wielości miejsc, z których mówiono – i nadal się mówi – o kinie. Zgadzając się z diagnozami Philippe’a Gauthiera, Pabiś-Orzeszyna poddaje rewizji sposób, w jaki historycy kina opisują własną historię. Narracja ta opiera się na opozycji Nowa Historia Filmu vs „tradycyjna historiografia”. Przeciwstawianie tych dwóch formacji przemyca uproszczony obraz postępu metodologicznego i maskuje fakt, że badacze unifikowani za pomocą etykietki Nowej Historii Filmu reprezentują często wykluczające się perspektywy. Nieciągłości niemożliwe do przeoczenia skłaniają też do zastanowienia się nad kategorią „tradycyjnej historii filmu”, która wydaje się prokurować „radosną jasność” kosztem historycznych antynomii.
Słowa kluczowe:
historiografia filmu, Nowa Historia Filmu, Philippe GauthierBibliografia
Adamkiewicz, Sebastian. Banialuki Pana Sowy. http://www.histmag.org/8713.
Google Scholar
Albera, François. 2011. 1945: trois „intrigues" de Georges Sadoul. „Cinémas: revue d'études cinématographiques / Cinémas: Journal of Film Studies” 2-3.
DOI: https://doi.org/10.7202/1005584ar
Google Scholar
Allen, Robert C. 1979. Contra Chaser Theory. „Wide Angle” 1.
Google Scholar
Allen, Robert C., Douglas Gomery. 1985. Film History: Theory and Practice. New York.
Google Scholar
Barthes, Roland. 2000. Mitologie. Tłum. A. Dziadek. Warszawa.
Google Scholar
Belton, John. 1998. American Cinema and Film History. W: J. Hill, P. Church-Gibson (red.). Oxford Guide to Film Studies. New York.
Google Scholar
Biskupski, Łukasz. 2009. Od ciekawostki do dyscypliny. Historia teorii badań nad wczesnym kinem. „Kwartalnik Filmowy” 67-68.
Google Scholar
Biskupski, Łukasz. 2012. Projekt materialistyczno-fantazmatycznej krytyki historii Polski. „Przegląd Humanistyczny” 6.
Google Scholar
Biskupski, Łukasz. Przepędzić widmo X muzy: kilka refleksji na temat kulturowej historii kina w kontekście polskim. www.filmkulturaspoleczenstwo.pl/publicystyka/przepedzic-widmo-x-muzy-kilka-refleksji-na-temat-kulturowej-historii.
Google Scholar
Bordwell, David. 1997. On the History of Film Style. London.
Google Scholar
Certeau de, Michel. 1975. L’operation historique. W: tegoż. L’Ecriture de l’histoire. Paris.
Google Scholar
Chwalba, Andrzej. Recenzja dorobku naukowego doktora Jana Sowy. http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal4.pdf.
Google Scholar
Czapliński, Przemysław. Recenzja rozprawy habilitacyjnej dra Jana Sowy „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” oraz opinia na temat całościowego dorobku. http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal5.pdf.
Google Scholar
Elsaesser, Thomas. 2006. Discipline through Diegesis: The Rube Film between „Attractions” and „Narrative Integration”. W: W. Strauven (red.). The Cinema of Attraction Reloaded. Amsterdam.
Google Scholar
Elsaesser, Thomas. 2012. Is Nothing New? Turn-of-the-Century Epistemes in Film History. W: A. Gaudreault, N. Dulac, S. Hidalgo (red.). A Companion to Early Cinema. Chichester.
DOI: https://doi.org/10.1002/9781118274453.ch30
Google Scholar
Elsaesser, Thomas. 2009. Nowa Historia Filmu jako archeologia mediów. Tłum. G. Nadgrodkiewicz. „Kwartalnik Filmowy” 67-68.
Google Scholar
Gaudreault, André, Philippe Gauthier. 2011. Le Discours historique de Jacobs/Sadoul/Mitry canon de l’„historiographie traditionnelle” du cinéma. W: P. Bianchi, G. Bursi, S. Venturini The Film Canon (red.). Udine.
Google Scholar
Gauthier, Philippe. 2011. L’histoire amateur et l’histoire universitaire: paradigmes de l’historiographie du cinéma. „Cinémas: revue d'études cinématographiques / Cinémas: Journal of Film Studies” 2-3.
DOI: https://doi.org/10.7202/1005585ar
Google Scholar
Grau, Robert. 1914 Theatre of Science: A Volume of Progress and Achievement in the Motion Picture Industry. New York.
Google Scholar
Higashi, Sumiko. 2004. Introduction. In Focus: Film History, or a Baedeker Guide to the Historical Turn. „Cinema Journal” 1.
DOI: https://doi.org/10.1353/cj.2004.0047
Google Scholar
Grieveson, Lee, Heidee Wasson (red.). 2008. Inventing Film Studies. Durham.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1131921
Google Scholar
Gwóźdź, Andrzej, Barbara Kita (red.). Pamięć kina. Katowice.
Google Scholar
Johnston, A.. 1937. The Great Goldwyn. New York.
Google Scholar
Klenotic, Jeffrey F. 1994. The Place of Rhetoric in ‘New’ Film Historiography: The Discourse of Corrective Revisionism. „Film History” 6.
Google Scholar
Korczarowska-Różycka, Natalia. 2013. Inne spojrzenie. Wyobrażenia historii w filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Jana Jakuba Kolskiego, Filipa Bajona i Anny Jadowskiej – studium przypadków. Łódź.
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-848-6
Google Scholar
Kuhn, Thomas. 1985. Raz jeszcze o paradygmatach. W: tegoż. Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych. Tłum. S. Amsterdamski. Warszawa.
Google Scholar
Kurz, Iwona (red.). 2008. Film i historia. Antologia. Warszawa.
Google Scholar
Lewicki, Bolesław Włodzimierz, Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Bronisława, Stolarska. 2012. Wiesz jak jest. Szkic monograficzny. Bolesław Włodzimierz Lewicki – Bibliografia. Łódź.
Google Scholar
Leyda, Jay. 1974-1975. Toward a New Film History. „Cinema Journal” 2.
DOI: https://doi.org/10.2307/1224823
Google Scholar
Maltby, Richard. How Can Cinema History Matter More. http://tlweb.latrobe.edu.au/humanities/screeningthepast/22/board-richard-maltby.html.
Google Scholar
Maltby, Richard. 2006. On the Prospect of Writing Cinema History from Below. „Tijdschrift voor Mediageschiedenis” 9.
DOI: https://doi.org/10.18146/tmg.550
Google Scholar
Marwick, Arthur. 2001. Author’s Response to a Review by Alan Munslow (of Arthur Marwick, „The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language”, London 2001). „History in Focus” 2. http://www.history.ac.uk/ihr/Focus/Whatishistory/munslow5.html.
Google Scholar
Marwick, Arthur. 2001. The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language. London.
DOI: https://doi.org/10.5040/9781350393233
Google Scholar
Munslow, Alan. 2001. Book review: „The New Nature of History: Knowledge, Evidence, Language”. „History in Focus” 2. http://www.history.ac.uk/ihr/Focus/Whatishistory/munslow5.html.
Google Scholar
Nurczyńska-Fidelska, Ewelina. 2000. Z dziejów Zakładu Mediów i Kultury Audiowizualnej (d. Zakładu Wiedzy o Filmie) Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Google Scholar
Pabiś-Orzeszyna, Michał. 2013. Dawno temu przed Nanookiem. Czy wczesne kino niefikcjonalne to „przeszłość podrzędna” historiografii filmowej? W: D. Rode, M. Pieńkowski (red.) Metody dokumentalne w filmie. Łódź.
Google Scholar
Pabiś-Orzeszyna, Michał. 2013. Nowa Historia Filmu, Nowa Historia Kina. „EKRANy” 6.
Google Scholar
Polan, Dana. 2007. Scenes of Instruction. The Beginnings of the U.S. Study of Film. Berkeley.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520940208
Google Scholar
Sadoul, Georges. 1955. Charlie Chaplin. Tłum. Z. Bieńkowski. Warszawa.
Google Scholar
Sadoul, Georges. 1953. French Film. London.
Google Scholar
Schnädelbach, Herbert. 2001. Rozumieć coś, to rozumieć, jak to coś powstało. W: tegoż. Rozum i historia. Tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa.
Google Scholar
Sedgwick, John, Michael, Pokorny. 2005. The Film Business in the United States and Britain during the 1930s. „The Economic History Review” 1.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0289.2005.00299.x
Google Scholar
Sicinski, Michael. 2010. Inventing Film Studies. „International Journal of Communication” 4.
Google Scholar
Singer, Ben. 2001. Melodrama and modernity: early sensational cinema and its contexts. New York.
Google Scholar
Slide, Anthony. 2000. Nitrate Won't Wait: A History of Film Preservation in the United States. London.
Google Scholar
Sowa, Jan. 2011. Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków. Transkrypt wywiadu z Eileen Bowser, http://www.moma.org/pdfs/docs/learn/archives/transcript_bowser.pdf.
Google Scholar
Zeidler-Janiszewska, Anna. Recenzja monografii habilitacyjnej „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” oraz pozostałego dorobku Jana Sowy po doktoracie. http://www.ck.gov.pl/images/PDF/Awanse/SowaJan/zal3.pdf.
Google Scholar
Zwierzchowski, Piotr, Barbara Giza. (red.). 2013. Polskie piśmiennictwo filmowe. Bydgoszcz.
Google Scholar
Autorzy
Michał Pabiś-Orzeszynakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Łódzki Polska
Asystent w Katedrze Mediów i Kultury Audiowizualnej Uniwersytetu Łódzkiego. Przygotowuje książkę o relacji Nowej Historii Filmu i badań nad wczesnym kinem.
Statystyki
Abstract views: 69PDF downloads: 50
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Michał Pabiś-Orzeszyna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Michał Pabiś-Orzeszyna, Dekada Zjazdu w Kamieniu Śląskim , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Krzysztof Jajko, Michał Pabiś-Orzeszyna, Niesporczaki, lasery i przemiany w stali. Atrakcje polskiego kina oświatowego , Kwartalnik Filmowy: Nr 99 (2017): Triki, numery specjalne, atrakcje