Nerwowy uśmiech Meduzy. Tożsamości rodzicielskie w pierwszym sezonie serialu „Wychowane przez wilki”
Matylda Szewczyk
mszewczyk@uw.edu.plUniwersytet Warszawski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-5029-3935
Abstrakt
Artykuł jest analizą pierwszego sezonu serialu HBO Max Wychowane przez wilki (Raised by Wolves, prod. Aaron Guzikowski, 2020) w kontekście sposobu przedstawienia tożsamości rodzicielskich. Autorka koncentruje się na sposobie ukazania rodziny i postaci matki (centralnej w opowiadanej historii) oraz problemie reprodukcji i jej wpisania w konstrukcję fikcyjnego, serialowego uniwersum. Badając wytwarzane w serialu (i przez niego) wyobrażenia, zwraca uwagę na ich zakorzenienie we wcześniejszych, XX-wiecznych wizjach rodziny, kobiecości, macierzyństwa, nauki i technologii. Analiza serialu pozwala zaobserwować przemiany niegdysiejszych projektów emancypacyjnych (szczególnie tych związanych z feminizmem) oraz sposób, w jaki popularna narracja science fiction oddaje współczesną wrażliwość związaną z wyobrażeniami rodzicielstwa i jego roli społecznej.
Słowa kluczowe:
rodzicielstwo, macierzyństwo, ojcostwo, science fiction, broń nuklearna, feminizm, reprodukcjaBibliografia
Baudrillard, J. (2005). Pakt jasności. O inteligencji zła (tłum. S. Królak). Warszawa: Wydawnictwo Sic!. (Publikacja oryginału: 2004).
Google Scholar
Baudrillard, J. (2005). Precesja symulakrów (tłum. S. Królak). W: J. Baudrillard, Symulakry i symulacja (ss. 5-56). Warszawa: Wydawnictwo Sic!. (Publikacja oryginału: 1981).
Google Scholar
Berger, J. (1999). After the End: Representations of Post-Apocalypse. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Google Scholar
Brown, K. (2016). Plutopia. Atomowe miasta i nieznane katastrofy nuklearne (tłum. T. Bieroń). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne. (Publikacja oryginału: 2013).
Google Scholar
Chitwood, A. (2020, 1 października). „Raised by Wolves” Finale Explained by Showrunner: WTF Was That?. Collider. https://collider.com/raised-by-wolves-finale-ending-explained-hbo-max/
Google Scholar
Cixous, H. (1993). Śmiech Meduzy (tłum. A. Nasiłowska). Teksty Drugie, 22-24 (4-6), ss. 147-166.
Google Scholar
Ellwood, G. (2020, 4 września). „Raised by Wolves”: Aaron Guzikowski on Atheists, Androids & World Building with Ridley Scott (Interview). The Playlist. https://theplaylist.net/raised-by-wolves-aaron-guzikowski-interview-20200904/
Google Scholar
Fiedorczuk, J. (2015). Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Google Scholar
Firestone, S. (1972). The Dialectic of Sex: The Case for Feminist Revolution. New York: Bantam Books. (Publikacja oryginału: 1970).
Google Scholar
Fiuk, E. (2020), Transgresja i dyskryminacja. Sztuczne kobiety w kinie fantastycznonaukowym. Kwartalnik Filmowy, (110), ss. 100-119. https://doi.org/10.36744/kf.330
DOI: https://doi.org/10.36744/kf.330
Google Scholar
Franklin, S. (2000). Life Itself: Global Nature and the Genetic Imaginary. W: S. Franklin, C. Lury, J. Stacey (red.), Global Nature, Global Culture (ss. 188-227). London: SAGE Publications.
DOI: https://doi.org/10.4135/9781446219768.n7
Google Scholar
Franklin, S. (2018). Feminism and Reproduction. W: N. Hopwood, R. Flemming, L. Kassell (red.), Reproduction: Antiquity to the Present Day (ss. 627-639). Cambridge: Cambridge University Press.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781107705647.051
Google Scholar
Haraway, D. (2003). Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych (tłum. S. Królak, E. Majewska). Przegląd Filozoficzno-Literacki, 3 (1), ss. 49-87.
Google Scholar
Lévi-Strauss, C. (1987). Rodzina (tłum. M. Kolankiewicz). Odra, (3), ss. 19-27.
DOI: https://doi.org/10.3406/hom.1987.368769
Google Scholar
Lévi-Strauss, C. (1987). Rodzina (tłum. M. Kolankiewicz). Odra, (4), ss. 42-49.
Google Scholar
Lippit, A. M. (2005). Atomic Light (Shadow Optics). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Google Scholar
Mulvey, L. (2010). Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne (tłum. J. Mach). W: L. Mulvey, Do utraty wzroku. Wybór tekstów (red. K. Kuc, L. Thompson, ss. 33-47). Kraków – Warszawa: Korporacja Ha!art – Era Nowe Horyzonty.
Google Scholar
Nurse, P. (2020). Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach (tłum. A. Zano). Warszawa: Wydawnictwo Marginesy.
Google Scholar
Radkowska-Walkowicz, M. (2012). Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjne w perspektywie antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323513032
Google Scholar
Rich, A. (2000). Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja (tłum. J. Mizielińska). Warszawa: Wydawnictwo Sic!. (Publikacja oryginału: 1976).
Google Scholar
Stańczyk, M. (2018). Groza in utero. Horror macierzyński i upolitycznienie fizjologii. W: A. Kmak, P. Kwiatkowska, M. Szewczyk (red.), Cięcie ciał. Ruchome obrazy (ss. 91-105). Warszawa: Fundacja Mammal.
Google Scholar
Szewczyk, M. (2016). Zjawianie się bomby. Metafizyka, estetyka, trauma. Kwartalnik Filmowy, (96), ss. 202-215.
Google Scholar
Szewczyk, M. (2018). „Babska rzecz”, czyli kim jest Ellen Ripley. W: A. Kmak, P. Kwiatkowska, M. Szewczyk (red.), Cięcie ciał. Ruchome obrazy (ss. 106-126). Warszawa: Fundacja Mammal.
Google Scholar
Szewczyk, M. (2019). Revelations of Science: Discussing Images of Prenatal Development by Ernst Haeckel and Lennart Nilsson. Panoptikum, (21), ss. 95-115. https://doi.org/10.26881/pan.2019.21.06
DOI: https://doi.org/10.26881/pan.2019.21.06
Google Scholar
Weart, S. R. (1988). Nuclear Fear: A History of Images. Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar
Weintraub, S. (2020, 14 października). „Raised by Wolves”: Showrunner Answers Burning Season 1 Questions and Teases Season 2 (and Beyond). Collider. https://collider.com/raised-by-wolves-spoiler-interview-aaron-guzikowski-season-1-finale-season-2/
Google Scholar
Zdrojewska-Żywiecka, A. (2012). Terror laktacyjny versus nagonka butelkowa. O konfliktach między kobietami w zakresie praktyk macierzyństwa. W: R. E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce (ss. 125-146). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175.pp.125-146
Google Scholar
Autorzy
Matylda Szewczykmszewczyk@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-5029-3935
Kulturoznawczyni, badaczka kina, nowych mediów, obiegu obrazów medialnych w różnych rejestrach kultury wizualnej oraz relacji między kulturą wizualną i nauką. Analizuje sposoby, w jakie obrazy zarazem współtworzą i odzwierciedlają przemiany kulturowe. W centrum jej zainteresowań badawczych znajdują się ujmowane z perspektywy kulturoznawczej zagadnienia medycyny reprodukcyjnej, wyobrażenia płodu, ciąży i porodu, a także macierzyństwa. Autorka książki W stronę wirtualności. Praktyki artystyczne kina współczesnego (2015), współredaktorka antologii Sztuka w kinie dokumentalnym (2016) oraz Cięcie ciał. Ruchome obrazy (2018). Kieruje Zakładem Filmu i Kultury Wizualnej w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Statystyki
Abstract views: 317PDF downloads: 283
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Matylda Szewczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Matylda Szewczyk, Kłopotliwe spojrzenia – filmowe ukazywanie nienormatywnych ciał , Kwartalnik Filmowy: Nr 120 (2022): Kultura filmowa
- Matylda Szewczyk, Zjawianie się bomby. Metafizyka, estetyka, trauma , Kwartalnik Filmowy: Nr 96 (2016): Film i metafizyka
