Zjawianie się bomby. Metafizyka, estetyka, trauma
Abstrakt
Artykuł jest refleksją nad eksperymentalnym filmem Bruce’a Connera Crossroads (1975). Autorka skupia się przede wszystkim na oferowanym przez ten film doświadczeniu odbiorczym. Podstawowym punktem odniesienia jest analiza dokonana przez Williama C. Weesa w tekście z 2010 r., w którym autor rozpatruje utwór Connera jako dostarczający estetycznego doznania wzniosłości, opisanego przez Edmunda Burke’a i Immanuela Kanta. Szewczyk podejmuje próbę polemiki z interpretacją Weesa ze względu na jej problematyczne umiejscowienie względem szerszego tła filozofii Kanta i klasycznych sposobów rozumienia podmiotowości. W zamian proponuje psychoanalityczną próbę refleksji nad filmem Connera, w ramach której przyjemność płynąca z percypowania eksplozji nuklearnej ukazanej w filmie ma charakter czysto destrukcyjny.
Słowa kluczowe:
Bruce Conner, wzniosłość, bomba atomowa, William C. WeesBibliografia
Bell, David L. The death drive: Phenomenological perspectives in contemporary Kleinian theory, „The International Journal of Psychoanalysis” 2015, nr 96
DOI: https://doi.org/10.1111/1745-8315.12212
Google Scholar
Berger, James. After the End. Representations of Post-Apocalypse, University of Minnesota Press, Minneapolis 1999
Google Scholar
Bhagawadgita czyli Pieśń Pana, przeł. Joanna Sachse, Ossolineum, Wrocław 1988
Google Scholar
Brylska, Aleksandra. Przestrzeń braku. O „Niewidzialnym innym” w fotografiach ataku atomowego na Hiroszimię i Nagasaki, „Aspekty”, dostępne pod adresem: http://aspekty.ikp.uw.edu.pl/?artykul=przestrzen-braku-o-niewidzialnym-innym-w-fotografiach-ataku-atomowego-na-hiroszime-i-nagasaki
Google Scholar
Cavell, Stanley. Fakt telewizji, przeł. J. Mach [w:] Pejzaże audiowizualne. Telewizja wideo, komputer, red. A. Gwóźdź, Kraków 1997
Google Scholar
Ferguson, Frances. The Nuclear Sublime, „Diacritics”, lato 1984 nr 14/2 (tekst dostępny w bazie JSTOR)
DOI: https://doi.org/10.2307/464754
Google Scholar
Hebron, Patrick. Both Sides Now: Bruce Conner’s Crossroads & Heide Hasnatch Explosion, http://www.patrickhebron.com/writing/2005_05_Both_Sides_Now_Bard_Journal.pdf
Google Scholar
http://apcz.pl/czasopisma/index.php/szhf/article/viewFile/szhf.2013.025/836.
Google Scholar
Kant, Immanuel. Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Google Scholar
Masco, Joseph. Nuclear Technoaesthetics: Sensory Politics from Trinity to the Virtual Bomb in Los Alamos, „American Ethnologist”, sierpień 2004 nr 31/3 (tekst dostępny w bazie JSTOR)
DOI: https://doi.org/10.1525/ae.2004.31.3.349
Google Scholar
McGowan, Todd. Realne spojrzenie. Teoria filmu po Lacanie, przeł. K. Mikurda, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008
Google Scholar
Specht, Roman. Pojęcie wzniosłości w filozofii Kanta, „Studia z Historii Filozofii” 2013 nr 2(3).
DOI: https://doi.org/10.12775/szhf.2013.025
Google Scholar
Tatarkiewicz, Władysław. Historia filozofii, tom drugi. Filozofia nowożytna do roku 1830, PWN, Warszawa 1970
Google Scholar
Weart, Spencer R. Nuclear Fear. A History of Images, Harvard University Press, Cambridge Massachussets 1988
Google Scholar
Wees, William C. Representing the Unrepresentable: Bruce Conner’s Crossroads and the Nuclear Sublime, „INICITE Journal of Experimental Media” Spring-Fall 2010 nr 2, http://www.incite-online.net/wees2.html.
Google Scholar
Autorzy
Matylda Szewczykkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
Doktor nauk humanistycznych, kulturoznawczyni, badaczka kina, nowych mediów, obiegu obrazów medialnych w różnych rejestrach kultury wizualnej oraz relacji między kulturą wizualną i nauką. Adiunkt w Zakładzie Filmu i Kultury Wizualnej Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Analizuje sposoby, na jakie obrazy zarazem współtworzą i odzwierciedlają przemiany kulturowe. Autorka książki W stronę wirtualności. Praktyki artystyczne kina współczesnego (2015), współredaktorka (wraz z Pauliną Kwiatkowską) antologii Sztuka w kinie dokumentalnym (2016), stypendystka programu Fulbrighta w School of Cinematic Arts University of Southern California.
Statystyki
Abstract views: 105PDF downloads: 222
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Matylda Szewczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Matylda Szewczyk, Nerwowy uśmiech Meduzy. Tożsamości rodzicielskie w pierwszym sezonie serialu „Wychowane przez wilki” , Kwartalnik Filmowy: Nr 116 (2021): Kino i tożsamość społeczna
- Matylda Szewczyk, Kłopotliwe spojrzenia – filmowe ukazywanie nienormatywnych ciał , Kwartalnik Filmowy: Nr 120 (2022): Kultura filmowa
- Matylda Szewczyk, Świat w naszych rękach. O animacjach z serii „Lego Jurassic World” , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
- Matylda Szewczyk, Czym jest cyberkultura , Kwartalnik Filmowy: Nr 80 (2012): Film na styku kultur
