Ścieżki Chrisa Watsona. Afekty i performatywna sprawczość nagrań terenowych w kinie doby katastrofy ekologicznej

Antoni Michnik

antek_antek@poczta.onet.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2279-2374

Abstrakt

Autor przygląda się afektywnym aspektom oraz związanej z nimi performatywnej sprawczości wykorzystania we współczesnym kinie nagrań terenowych. Wywód jest zogniskowany wokół twórczości i postaci Chrisa Watsona, specjalisty od nagrań terenowych przyrody, pracującego m.in. dla BBC, zwłaszcza przy produkcjach Davida Attenborough. Zestawiając dyskursy współczesnych afektywnych teorii kina i jego warstwy dźwiękowej (m.in. Michela Chiona, Barbary Flückiger, Caryl Flinn, Danijeli Kulezic-Wilson) z dyskursami wokół samego field recordingu (Francisco López) oraz różnymi narzędziami współczesnej humanistyki, autor pokazuje, w jaki sposób nagrania terenowe współtworzą afektywne narracje filmów oraz oddziałują na odbiorcę, budując przestrzeń światów przedstawionych, a także w jaki sposób nagrania terenowe przyrody wpisują się w szerszy krajobraz afektywny niepokojów doby katastrofy klimatycznej.


Słowa kluczowe:

afekt, nagrania terenowe, Chris Watson, design dźwiękowy, dźwięk, dokumenty przyrodnicze, katastrofa klimatyczna

Brown, S. T. (2018). Japanese Horror and the Transnational Cinema of Sensations. London: Palgrave Macmillan.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-70629-0   Google Scholar

Chion, M. (1994). Audio-vision: Sound on Screen (tłum. C. Gorbman). New York: Columbia University Press. (Publikacja oryginału: 1990).
  Google Scholar

Chion, M. (1995). David Lynch (tłum. R. Julian). London: British Film Institute. (Publikacja oryginału: 1992).
  Google Scholar

Cohen, A. J. (2000). Film Music: Perspectives from Cognitive Psychology. W: J. Buhler, C. Flinn, D. Neumeyer (red.), Music and Cinema (ss. 360-377). Hanover: Wesleyan University Press.
  Google Scholar

Donnelly, K. J. (2009). Saw Heard: Musical Sound Design in Contemporary Cinema. W: W. Buckland (red.), Film Theory and Contemporary Hollywood Movies (ss. 103-123). New York – London: Routledge.
  Google Scholar

Donnelly, K. J. (2016). Emotional Sound Effects and Metal Machine Music: Soundworlds in Silent Hill Games and Films. W: L. Greene, D. Kulezic-Wilson (red.), The Palgrave Handbook of Sound Design and Music in Screen Media: Integrated Soundtracks (ss. 73-88). London: Palgrave Macmillan.
  Google Scholar

Dunn, D. (2001). Nature, Sound Art and the Sacred. W: D. Rothenberg, M. Ulvaeus (red.), The Book of Music and Nature (ss. 95-107). Middleton: Wesleyan University Press.
  Google Scholar

Fischer-Lichte, E. (2008). Estetyka performatywności (tłum. M. Borowski, M. Sugiera). Kraków: Księgarnia Akademicka.
  Google Scholar

Flinn, C. (2010). Affect and Film Music in Wildly Uncaring Circumstances. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Utopia of Sound (ss. 89-113). Vienna: Schlebrügge Editor.
  Google Scholar

Flückiger, B. (2010). Sound Design. W: D. Daniels, S. Neumann (red.) See This Sound: Audiovisuology Compendium (ss. 307-314). Köln: Verlag der Buchhandlung Walther König.
  Google Scholar

Gorbman, C. (1987). Unheard Melodies: Narrative Music Film. Indianapolis: Indiana University Press.
  Google Scholar

Hempton, G. (2020). Cisza na wyginięciu. Gordon Hempton w rozmowie z Marią Hawranek. Przekrój, 3568. https://przekroj.pl/spoleczenstwo/cisza-na-wyginieciu-gordon-hempton
  Google Scholar

Jordan, R. (2007). The Work of Hildegard Westerkamp in the Films of Gus Van Sant: An Interview with the Soundscape Composer (and Some Added Thoughts of My Own), Off Screen, 11 (8-9). https://offscreen.com/view/jordan_westerkamp
  Google Scholar

Jordan, R. (2012). The Ecology of Listening While Looking in the Cinema: Reflective Audioviewing in Gus Van Sant’s „Elephant”, Organised Sound, 17 (3), ss. 248-256. https://doi.org/10.1017/S1355771811000458.
DOI: https://doi.org/10.1017/S1355771811000458   Google Scholar

Kulezic-Wilson, D. (2020). Sound Design Is the New Score: Theory, Aesthetics, and Erotics of the Integrated Soundtrack. New York: Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190855314.001.0001   Google Scholar

Lanza, J. (1994). Elevator Music: A Surreal History of Muzak, Easy-Listening, and Other Moodsong. New York: Picador.
  Google Scholar

Lefebvre, H. (1991). The Production of Space (tłum. D. Nicholson-Smith). Cambridge: Blackwell. (Publikacja oryginału: 1974).
  Google Scholar

Lejeune, P. (2007). Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (red. R. Lubas-Bartoszyńska, tłum. W. Grajewski i in.). Kraków: Universitas.
  Google Scholar

López, F. (2010). Słuchanie dogłębne i otaczająca nas materia dźwiękowa. W: C. Cox, D. Warner (red.), Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej (tłum J. Kutyła i in.) (ss. 113-119). Gdańsk: słowo/obraz terytoria. (Publikacja oryginału: 2001).
  Google Scholar

Petzold, C. (2010). You Can Only Narrate Loneliness Acoustically: An Interview with Diedrich Diederichsen and Constanze Ruhm. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Immediacy and Non-Simultaneity: Utopia of Sound (ss. 219-243). Vienna: Schlebrügge Editor.
  Google Scholar

Rachubińska, K. (2019). To jest (prawdziwa) opowieść. Dwutygodnik.com, 258 (6). https://www.dwutygodnik.com/artykul/8316-to-jest-prawdziwa-opowiesc.html
  Google Scholar

Schafer, R. M. (1994). The Soundscape: Our Sonic Environment and the Tuning of the World. Rochester: Destiny Books.
  Google Scholar

Shackleford, T. (2019). Score for HBO’s “Chernobyl” Was Recorded Using Sounds From Inside a Nuclear Power Plant. LiveForLiveMusic. com. https://liveforlivemusic.com/news/chernobyl-nuclear-power-plant/
  Google Scholar

Stasiowska, J. (2019). Lubrykant do rzeczywistości. Dwutygodnik.com, 258 (6). https://www.dwutygodnik.com/artykul/8330-brak-dyscypliny-lubrykant-do-rzeczywistosci.html
  Google Scholar

Strachan, R., Leonard, M. (2015). More Than Background Ambience and Sound-Design in Contemporary Art Documentary Film. W: H. Rogers (red.), Music and Sound In Documentary Film (s. 166-179). New York – London: Routledge.
  Google Scholar

Szałasek, F. (2017). Nagrania terenowe. Gdańsk: Wydawnictwo w podwórku.
  Google Scholar

Westerkamp, H. (2010). Soundtracks Everywhere. W: D. Diederichsen, C. Ruhm (red.), Utopia of Sound (ss. 151-168). Vienna: Schlebrügge Editor.
  Google Scholar

Whittington, W. (2014). Horror Sound Design. W: H. M. Benshoff (red.), A Companion to the Horror Film (ss. 168-185). Chichester: Wiley Blackwell.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-11-13

Cited By / Share

Michnik, A. (2020) „Ścieżki Chrisa Watsona. Afekty i performatywna sprawczość nagrań terenowych w kinie doby katastrofy ekologicznej”, Kwartalnik Filmowy, (111), s. 105–122. doi: 10.36744/kf.431.

Autorzy

Antoni Michnik 
antek_antek@poczta.onet.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-2279-2374

Doktorant w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego; historyk kultury, performer. Członek założyciel researchersko-performatywnej Grupy ETC. Od jesieni 2013 r. w redakcji magazynu „Glissando”. Publikował m.in. w „Dialogu”, „Kontekstach”, „Kulturze Popularnej”, „Kulturze Współczesnej”, „Kwartalniku Filmowym”, „Polish Theatre Journal”, „Roczniku Historii Sztuki”, „Ruchu Muzycznym”, „Zeszytach Literackich”. Współredaktor książek Fluxus w trzech aktach. Narracje – estetykigeografie (2014) Grupy ETC oraz Poza rejestrem. Rozmowy o muzyce i prawie autorskim (2015).



Statystyki

Abstract views: 391
PDF downloads: 327


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Antoni Michnik

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.