Nowe kino litewskie a medialność afektu. Przypadek „Kolekcjonerki” Kristiny Buožytė i „You Can’t Escape Lithuania” Romasa Zabarauskasa
Ilya Tsibets
ilya.tsibets@unilodz.euUniwersytet Łódzki (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-6056-0673
Abstrakt
Autor dokonuje analizy dwóch filmów litewskich (Kolekcjonerki [Kolekcionierė, reż. Kristina Buožytė, 2008] oraz You Can’t Escape Lithuania [Nuo Lietuvos nepabegsi, reż. Romas Zabarauskas, 2016]), badając możliwości filmowych reprezentacji tematyki afektywnej z perspektywy autoreferencyjności medialnej. Inspirując się psychoanalitycznymi koncepcjami Jacquesa Lacana oraz feministyczną refleksją Laury Mulvey i Mieke Bal, autor artykułu na przykładzie wymienionych dzieł udowadnia, że afektywność jest w dużym stopniu zmediatyzowana, co jest swoistym znakiem współczesności. W artykule ponadto został zarysowany kształt współczesnego kina litewskiego, twórcy którego w swoich dziełach często odnoszą się do problematyki afektu i zmysłu. Niebagatelnym założeniem badawczym było również zwrócenie uwagi na kino litewskie jako takie, refleksja nad którym w Polsce jest rzadka i powierzchowna.
Słowa kluczowe:
kino litewskie, Litwa, skopofilia, kino queer, medialnośćBibliografia
b. a. (2012). Nan Goldin. Nan One Month After Being Battered. Tate.org.uk. https://www.tate.org.uk/art/artworks/goldin-nan-one-month-after-being-battered-p78045
Google Scholar
Bal, M. (2006). Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej (tłum. M. Bryl). Artium Quaestiones, XVII, ss. 295-331.
Google Scholar
Bauman, Z. (2011). Ponowoczesne wzory osobowe. Studia Socjologiczne, 200 (1), ss. 435-458.
Google Scholar
Demby, Ł. (2000). Kino w zwierciadle psychoanalityka. Lacanowska faza „lustra” jako fundament wrażenia realności w kinie. Estetyka i Krytyka, 1 (1), ss. 47-59.
Google Scholar
Dooley, P. (2018). Escaping Conventions With Lithuanian Queer Director Romas Zabarauskas. PostPravdaMagazine.com. https://www.postpravdamagazine.com/escaping-conventions-lithuanian-queer-director-romas-zabarauskas/
Google Scholar
Grodź, I. (2018). Oko artysty. Fenomenologia zmysłów w filmie „Młyn i krzyż” Lecha Majewskiego. TransMissions: The Journal of Film and Media Studies, 3 (1), ss. 13-26.
Google Scholar
Kanceravičiūtė, A. (2015). My Work Starts Where the Novel Ends. W: A. Kanceravičiūtė (red.), Lithuanian Cinema: Special Edition for Lithuanian Film Days in Poland 2015 (wyd. 1, ss. 26-29). Vilnius: Lithuanian Film Centre.
Google Scholar
Kępiński, P. (2018). Litewski spleen. Wojnowice: Kolegium Europy Wschodniej.
Google Scholar
Massumi, B. (2013). Autonomia afektu (tłum. A. Lipszyc). Teksty Drugie, 6 (144), ss. 112-135.
Google Scholar
Michalik, G. (2018). Podmiot zanikający – kwestia podmiotowości w psychoanalizie Jacques’a Lacana. Analiza i Egzystencja, 41, ss. 79-99. https://doi.org/10.18276/aie.2018.41-05
DOI: https://doi.org/10.18276/aie.2018.41-05
Google Scholar
Mikonis, A. (2010). Przestrzeń tworzących się znaczeń – „Dom” Šarūnasa Bartasa. W: A. Mikonis (red.), Poetycki kinematograf. Nurt artystyczny w kinie litewskim (wyd. 1, ss. 223-246). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Mirzoeff, N. (2016). Jak zobaczyć świat (tłum. Ł. Zaremba). Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Karakter – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Google Scholar
Mulvey, L. (1992). Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne (tłum. J. Mach). W: A. Helman (red.), Panorama współczesnej myśli filmowej (wyd. 1, ss. 95-107). Kraków: Universitas.
Google Scholar
Myrdzik, B. (2017). O niektórych konsekwencjach zwrotu afektywnego w badaniach kulturowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N. Educatio Nova, II, ss. 115-128. https://doi.org/10.17951/n.2017.2.115
Google Scholar
Nycz, R. (1994). Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Teksty Drugie, 26 (2), ss. 7-27.
Google Scholar
Syska, R. (2014). Šarūnas Bartas – izolacja. W: R. Syska (red.), Filmowy neomodernizm (wyd. 1, ss. 523-545). Kraków: Wydawnictwo Avalon.
Google Scholar
Šukaitytė, R. (2015). Lithuania Redirected: New Connections, Businesses and Lifestyles in Cinema since 2000. W: M. Gott, T. Herzog (red.), East, West and Centre: Reframing Post-1989 European Cinema (wyd. 1, ss. 175-191). Edinburgh: Edinburgh University Press.
Google Scholar
Van De Walle, J. (2017). Modern Classics: Cindy Sherman – Untitled Film Stills, 1977-1980. ArtLead.net. https://artlead.net/content/journal/modern-classics-cindy-sherman-untitled-film-stills/
Google Scholar
Žukauskaitė, A. (2010). Political Imagery and Gender in Contemporary Lithuanian Cinema. W: R. Šukaitytė (red.), Baltic Cinemas after the 90s: Shifting (Hi)stories and (Id)entities (Acta Academiae Artium Vilnensis) (wyd. 1, ss. 41-51). Vilnius: Vilniaus dailės akademija leidykla.
Google Scholar
Autorzy
Ilya Tsibetsilya.tsibets@unilodz.eu
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0001-6056-0673
Absolwent kulturoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim. Kontynuuje studia w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego. Przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą narracji tożsamościowych w kinematografiach państw byłego ZSRR. Zajmuje się badaniem związków postkomunistycznych polityk historyczno-kulturalnych i praktyk zbiorowego pamiętania z nowo powstającymi przemysłami kinematograficznymi wskazanego regionu.
Statystyki
Abstract views: 591PDF downloads: 277
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Ilya Tsibets
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Ilya Tsibets, Stary mit w nowej odsłonie. Kinematografia rosyjska wobec kryzysu tożsamości , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
- Ilya Tsibets, Instytucje filmowe jako instytucje pamięci – przykład Litwy, Łotwy i Estonii , Kwartalnik Filmowy: Nr 120 (2022): Kultura filmowa