Filmowe spotkania z ciałem
Klaudia Rachubińska
klaudia.rachubinska@ispan.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8240-0643
Abstrakt
Artykuł jest recenzją książki Marty Stańczyk Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał (2023), której autorka przybliża polskiemu czytelnikowi założenia rozwijającej się od lat 90. XX w. teorii zmysłów, rekonstruuje jej filozoficzne zaplecze i pozycję w historii myśli filmowej, eksploruje doświadczanie i opisywanie filmu poprzez poszczególne zmysły i w ujęciu multisensorycznym oraz bada możliwość krytycznego zastosowania teorii zmysłów. Autorka recenzji sytuuje publikację w szerszym kontekście wątpliwości związanych z często zbyt dowolnym wykorzystywaniem ucieleśnionej perspektywy w humanistyce, a także odczytuje zaproponowaną przez Stańczyk teorię zmysłów przez pryzmat rozwijanego na obszarze teorii afektów pojęcia „słabej teorii”. Choć lektura może pozostawiać czytelnika z pewnym niedosytem, ze względu na wnikliwość i erudycyjność autorki oraz przyjęcie przez nią otwarcie etycznej perspektywy książka Stańczyk stanowi niezwykle cenny i oryginalny wkład w polską myśl filmową.
Słowa kluczowe:
teoria zmysłów, kino jako doświadczenie zmysłowe, zwrot somatyczny, słaba teoria, Vivian SobchackBibliografia
Budzik, J. H. (1 marca 2024). (Drżące) ciało w kinie: o wielozmysłowej teorii odbioru filmowego (Marta Stańczyk: „Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał”). ArtPapier, 5 (485), http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=481&artykul=9754
Google Scholar
Lingis, A. (1994). The Society of Dismembered Body Parts. W: Deleuze and the Theatre of Philosophy, red. C. V. Boundas, D. Olkowski, New York – London: Routledge, ss. 289-303.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315112503-15
Google Scholar
Sedgwick, E. K. (2014). Czytanie paranoiczne, czytanie reparacyjne, albo masz paranoję i pewnie myślisz, że ten tekst jest o tobie, tłum. M. Szcześniak, Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, 5, https://doi.org/10.36854/widok/2014.5.1148
DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2014.5.1148
Google Scholar
Sobchack, V. (2012). Pieprzyć ciało/przetrzymać tekst, czyli jak wyjść cało z tego stulecia. W: Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, I. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Stańczyk, M. (2023). Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Stewart, K. (2008). Weak theory in an unfinished world. Journal of Folklore Research, 45 (1), ss. 71-82.
DOI: https://doi.org/10.2979/JFR.2008.45.1.71
Google Scholar
Vaahtera, T. (2024). Strong and Weak Theories of Capacity: Eve Kosofsky Sedgwick, Disability, and Contemporary Capacity Theorizing. Open Cultural Studies 8 (1). https://doi.org/10.1515/culture-2024-0003
DOI: https://doi.org/10.1515/culture-2024-0003
Google Scholar
Autorzy
Klaudia Rachubińskaklaudia.rachubinska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-8240-0643
Badaczka filmu i kultury wizualnej, absolwentka Wydziału Psychologii oraz Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Zatrudniona w Zakładzie Filmoznawstwa, Sztuk Audiowizualnych i Antropologii Kultury w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Od 2022 r. redaktorka „Kwartalnika Filmowego”, w latach 2018-2021 sekretarz redakcji internetowego czasopisma naukowego „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu”, członkini Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami. Laureatka XXIII Konkursu o Nagrodę im. Krzysztofa Mętraka. Pracuje nad rozprawą doktorską poświęconą wizerunkom kobiet w muzyce rozrywkowej.
Statystyki
Abstract views: 34PDF downloads: 16
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Klaudia Rachubińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Klaudia Rachubińska, „No Time, Make, or Reason”. Afektywne formy teledysku „Only You” zespołu Portishead , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
