Oswojenie i walka. Sidney Poitier i Harry Belafonte w amerykańskim kinie lat 50. i 60.

Patrycja Włodek

Abstrakt

Lata 50. i 60. w Hollywood były czasem, gdy po raz pierwszy czarnoskórzy aktorzy – Sidney Poitier i Harry Belafonte – nie tylko grali role główne bądź równorzędne z aktorami białymi, ale byli też dobrze opłacanymi gwiazdami. Jednocześnie kolor ich skóry nie był neutralny, zawsze uwikłany w szerszy kulturowy konflikt przebiegający na wielu płaszczyznach. W prawie każdym filmie nakręconym z ich udziałem we wspomnianym okresie rasa była bowiem wysuwana na plan pierwszy. Poitier został więc utożsamiony z nowym typem – „integracyjnym”, łagodnym i ugodowym, niezagrażającym dominującemu systemowi, choć jednocześnie pełnym godności. Belafonte w latach 50. stworzył typ przeciwny – bohatera okazującego gniew i agresję białym, nacechowanego erotycznie i aktywnie buntującego się przeciw dyskryminacji. Ten typ nie był z kolei powszechnie akceptowany, Belafonte nie otrzymywał więc propozycji, które by go interesowały i jego kariera filmowa się nie rozwinęła. Prześledzenie postaci grywanych przez obu aktorów oraz przebiegu ich karier pozwala spojrzeć na kinematografię amerykańską lat 50. i 60. jako na arenę międzykulturowych zmagań, także w kontekście przemian owej kultury.