Na peryferiach Stanów Zjednoczonych. Obrazy stanu Oregon w wybranych filmach Kelly Reichardt
Paweł Biliński
powetbiliziki@wp.plUniwersytet Gdański (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4724-4542
Abstrakt
Artykuł dotyczy twórczości Kelly Reichardt – reżyserki, która od połowy lat 90. pozostaje jedną z kluczowych postaci amerykańskiego kina niezależnego. Wychodząc od założeń badaczy skoncentrowanych na zagadnieniu krajobrazu, autor przygląda się podejściu Reichardt do pejzażu jako takiego oraz charakteryzuje wizję stanu Oregon obecną w jej produkcjach. Przywoływane w tekście wypowiedzi Reichardt potwierdzają, jak istotne było dla niej poznanie Jonathana Raymonda – pisarza i przyszłego scenarzysty opisywanych w artykule dzieł. W kolejnych filmach – zwłaszcza tych, którym w tekście poświęcono najwięcej uwagi (Old Joy /2006/, Meek’s Cutoff /2010/, Pierwsza krowa /First Cow, 2019/) – oboje nie tylko przyglądali się stanowi z północno-zachodniego wybrzeża USA, ale też wykorzystali tamtejsze lokacje do nakreślenia portretu współczesnej amerykańskiej prowincji. Opowiedzieli o niej, operując poetyką slow cinema i odnosząc się do gatunku westernu.
Słowa kluczowe:
Kelly Reichardt, krajobraz, Oregon, western, nomadyzmBibliografia
Altman, C. F. (1987). W stronę teorii gatunku filmowego (tłum. A. Helman). Kino, (6), ss. 18-22.
Google Scholar
Dawn Hall, E. (2018). The Films of Kelly Reichardt. Edinburgh: Edinburgh University Press.
DOI: https://doi.org/10.3366/edinburgh/9781474411127.003.0001
Google Scholar
Frydryczak, B. (2013). Krajobraz. Od estetyki „the picturesque” do doświadczenia topograficznego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar
Fusco, K., Seymour, N. (2017). Kelly Reichardt. Urbana: University of Illinois Press.
DOI: https://doi.org/10.5622/illinois/9780252041242.001.0001
Google Scholar
Grabka, N. (2020). Nad Rzeką Traw. Antywesternowość filmów Kelly Reichardt. W: B. Kita, M. Kempna-Pieniążek (red.), Filmowe pejzaże Ameryk (ss. 241-256). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Gregory, A. (2016, 16 października). The Quiet Menace of Kelly Reichardt’s Feminist Westerns. NYTimes.com. https://www.nytimes.com/2016/10/16/magazine/the-quiet-menace-of-kelly-reichardts-feminist-westerns.html
Google Scholar
Guest, H. (2020). The Social Animal. Film Comment, 56 (2), ss. 32-35.
Google Scholar
Halter, E. (2019, 12 grudnia). „Old Joy”: Northwest Passages. Criterion.com. https://www.criterion.com/current/posts/6728-old-joy-northwest-passages
Google Scholar
Harper, G., Rayner, J. (2010). Introduction – Cinema and Landscape. W: G. Harper, J. Rayner (red.), Cinema and Landscape (ss. 13-28). Bristol – Chicago: Intellect.
Google Scholar
Hoberman, J. (2006, 12 września). North by Northwest. VillageVoice.com. https://www.villagevoice.com/2006/09/12/north-by-northwest/
Google Scholar
Hunt, A. E. (2020, 5 marca). Day for Night for Day for Night: DP Christopher Blauvelt on „First Cow”. FilmmakerMagazine.com. https://filmmakermagazine.com/109294-day-for-night-for-day-for-night-dp-christopher-blauvelt-on-first-cow/#.ZB8G3PaZM2w
Google Scholar
James, N., Jenkins, D. (2014). The Dam Busters. Sight and Sound, 24 (9), ss. 56-59.
Google Scholar
Kita, B. (2020). Z dala od innych… Pejzaż w drodze. W: B. Kita, M. Kempna-Pieniążek (red.), Filmowe pejzaże Ameryk (ss. 257-276). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Krajewska, A. (2020). John Ford i pejzaż amerykańskiego pogranicza. Przypadek „Dyliżansu”, „Poszukiwaczy” i „Jak zdobyto Dziki Zachód”. W: B. Kita, M. Kempna-Pieniążek (red.), Filmowe pejzaże Ameryk (ss. 33-58). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Lefebvre, M. (2006). Between Setting and Landscape in the Cinema. W: M. Lefebvre (red.), Landscape and Film (ss. 19-59). New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203959404
Google Scholar
Levy, E. (1999). Cinema of Outsiders: The Rise of American Independent Film. New York: New York University Press.
Google Scholar
Michelitch, J. (2016). Thinking of Lightspeed: The Flickering Transformations of Kelly Reichardt’s Cinema. Cinéaste, 42 (1), ss. 4-8.
Google Scholar
Natali, M. (2006). The Course of the Empire: Sublime Landscapes in the American Cinema. W: M. Lefebvre (red.), Landscape and Film (ss. 91-123). New York: Routledge.
Google Scholar
Ostaszewski, J., Plesnar, Ł. A. (2000). 100 westernów. Kraków: Rabid.
Google Scholar
Palahniuk, C. (2008). Uchodźcy i wygnańcy. Spacer po Portland w stanie Oregon (tłum. M. Potulny). Warszawa: Wydawnictwo Niebieska Studnia.
Google Scholar
Quart, L. (2011). The Way West: A Feminist Perspective. An Interview with Kelly Reichardt. Cinéaste, 36 (2), ss. 40-42.
Google Scholar
Raymond, J. (2009). Livability: Stories. New York: Bloomsbury.
Google Scholar
Rosenblum, N. (2005). Historia fotografii światowej (tłum. I. Baturo). Bielsko-Biała: Baturo – Grafis Projekt.
Google Scholar
Smoliński, S. (2020). Pierwsza krowa. Ekrany, (4), s. 56.
Google Scholar
Stańczyk, M. (2019). Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w „slow cinema”. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Taylor, E. (2017, 18 września). „Certain Women”: Trapped under the Big Sky. Criterion.com. https://www.criterion.com/current/posts/4941-certain-women-trapped-under-the-big-sky
Google Scholar
Autorzy
Paweł Bilińskipowetbiliziki@wp.pl
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0002-4724-4542
Adiunkt w Zakładzie Filmu i Mediów na Uniwersytecie Gdańskim. Autor książki Kinematograf o sobie. Autotematyzm w polskim filmie fabularnym (2021). W latach 2012-2019 zajmował się edukacją filmową w Klubie Żak. Był jednym z pomysłodawców i redaktorów internetowego programu o kinie Amatorzy TV. Jest stałym współpracownikiem magazynu „Ekrany”. Współredagował książkę Orson Welles. Twórczość – recepcja – dziedzictwo (2016). Publikował m.in. na łamach „Kwartalnika Filmowego”, „Studiów Filmoznawczych”, „Panoptikum”, „Blizy”, portalu EdukacjaFilmowa.pl oraz w tomach zbiorowych.
Statystyki
Abstract views: 212PDF downloads: 173
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Biliński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Paweł Biliński, Studia nad historią. Brechtowskie filmy Radu Judego , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Paweł Biliński, Kino i deziluzja , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
