Mechanical Special Effects and the Fear of Deformation
Abstract
In 1980s the continuous improvement of the cinema’s technical possibilities corresponded to new trends in horror and attempts at redefinition of the phenomenon of film reception using cognitive science. Authors of the body horror genre have proposed a unique mechanism for exploring the world presented. The narrative of the bodily horror film required a detective like engagement from the viewer in investigating the cause of events, and at the same time consistently bringing the viewer closer to spectacular images of the destruction of the body. Balancing between the hidden and the exposed, the horror of physical sensations has turned out to be a carrier of hybrid histories in which counterpoint to drastic literalism has been made of a nuanced study of monstrosity. The horror spectacles directed by John Carpenter and David Cronenberg, destroying basic categorical schemes, besides the fear accompanying the understatement, awakened the physiological aversion resulting from the disclosure of bodily abomination. Thanks to mechanical special effects, the cinema projection machine, which is an apparatus of psychic interaction, has also begun to act as a stimulator of physical sensations.
Keywords:
horror, special effects, John Carpenter, David CronenbergReferences
Cohen, Jeffrey J. Kultura potwor(n)a: siedem tez, tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska, „Kultura Popularna”, nr 1, (2012).
Google Scholar
Eisner, Lotte. H. Ekran demoniczny, tłum. K. Eberhardt, Gdańsk, słowo/obraz terytoria, 2014, s. 26.
Google Scholar
Friedberg, Anne. Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu, tłum. A. Rejniak-Majewska, M. Pabiś-Orzeszyna, Warszawa, Oficyna Naukowa, 2012, s. 19.
Google Scholar
Jameson, Fredrick. Archeologie przyszłości. Pragnienie zwane utopią i inne fantazje naukowe, tłum. M. Płaza, M. Frankiewicz, A. Miszk, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011, s. 167-168.
Google Scholar
Kafka, Franz. „Przemiana”, tłum. J. Kydryński, w: tegoż, Opowieści i przypowieści, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2016, s. 178.
Google Scholar
Kolasińska, Iwona. „Widz w tekście horroru: studium o gatunku”, In: Kino gatunków, red. A. Helman, Kraków, Państwowe Wydawnictwo Naukowe – Oddział w Krakowie, 1991, s. 37.
Google Scholar
Kosecka, Barbara. „Filmowy horror – w pułapce dosłowności”, In: B. Kosecka, A. Piotrowska, W. Kocołowski, Panorama kina najnowszego. 1980-1995. Leksykon, Kraków, Znak, 1997.
Google Scholar
Koszałka, Marcin; Ostaszewski, Jacek. „Efekty specjalne”, w: Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Kraków, Biały Kruk, 2010, s. 282.
Google Scholar
Miczka, Tadeusz. O śmierci na ekranie, Katowice, „Śląsk”, 2013, s. 148.
Google Scholar
Nabokov, Vladimir. Przemiana, w: tegoż, Wykłady o literaturze, tłum. Z. Batko, Warszawa. Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2005, s. 348.
Google Scholar
Nietzsche, Friedrich, Tako rzecze Zaratustra, tłum. W. Berent, Kraków, Vis-à-vis Etiuda, 2016, s. 81.
Google Scholar
Pierson, Michele. Special Effects. Still in Search of Wonder, New York, Columbia University Press, 2002, s. 133.
DOI: https://doi.org/10.7312/pier12562
Google Scholar
Pisarek, Jolanta; Francuz, Piotr. Poznawcze i emocjonalne zaangażowanie widza w film fabularny w zależności od typu bohatera, w: Psychologiczne aspekty komunikacji audiowizualnej, red. P. Francuz, Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL, 2007, s. 166.
Google Scholar
Pitrus, Andrzej. „Ekrany grozy – widz horroru (w horrorze)”, In: Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski, Kraków, Rabid, 2002.
Google Scholar
Pitrus, Andrzej. „Obrazy przemocy czy przemoc obrazów”, In: Przemoc ikoniczna czy „Nowa widzialność”?, red. E. Wilk, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001 s. 99.
Google Scholar
Pitrus, Andrzej. Gore, seks, ciało, psychoanaliza. Pułapka interpretacyjna, Siedlce Oficyna Wydawnicza „Er”, 1992.
Google Scholar
Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Kęty, „Antyk”, 2003, s. 141.
Google Scholar
Rickitt, Richard. Special Effects. The History and Technique, New York Billboard Books, 2007, s. 212.
Google Scholar
Skowronek, Bogusław. „Kategoria curiosité jako podstawa rozwoju sztuki filmowej”, In: Świat kuriozów, Świat kuriozów. Od zadziwienia do fascynacji, red. K. Łeńska-Bąk, Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2016.
Google Scholar
Sontag, Susan. Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, tłum. J. Anders, Kraków. Wydawnictwo Karakter, 2016, s. 121.
Google Scholar
Wittgenstein, Ludwig, Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 64.
Google Scholar
Authors
Wojciech Sitekkwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Silesia Poland
Doktorant w Zakładzie Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach Uniwersytetu Śląskiego. Zajmuje się ideologicznym podłożem kina amerykańskiego, społecznym fenomenem wideokaset oraz tematyką praktyk bioartowskich.
Statistics
Abstract views: 69PDF downloads: 52
License
Copyright (c) 2017 Wojciech Sitek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Wojciech Sitek, Before Sunrise , Kwartalnik Filmowy: No. 114 (2021): Contamination, Dirt, Flaw
- Wojciech Sitek, Empire Platforms and Pirate Mutinies , Kwartalnik Filmowy: No. 124 (2023): Streaming
- Wojciech Sitek, For Times of Crisis , Kwartalnik Filmowy: No. 96 (2016): Film and Metaphysics