Krzysztof Zanussi and His Work Abroad in the Period of Polish People’s Republic: Contexts and Consequences of Cooperation with German Television Producers
Ewa Ciszewska
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniversity of Lodz (Poland)
Marta Kasprzak
University of Lodz (Poland)
Abstract
The article aims to bring the context of foreign creativity of Krzysztof Zanussi and the Polish press reception of his films from that period. The effects of Zanussi’s cooperation with German producers (production companies and television stations) were mostly unavailable to Polish viewers and omitted in Polish film literature, which led to the development of an incomplete - or even distorted - creative figure of the director. This resulted in a significant shift in the reception of Zanussi’s work and weakening his po- sition in the field of Polish cinematography.
Keywords:
Krzysztof Zanussi, co-production, Polish cinemaReferences
Bobowski, Sławomir, Dyskurs filmowy Zanussiego, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996.
Google Scholar
Bobowski, Sławomir, „Święci i naprawiacze świata w filmach Krzysztofa Zanussiego”, Tygiel Kultury, 1998, nr 1-02: s. 90-96.
Google Scholar
Codelli, Lorenzo, „Konstrukcja spiralna w dwóch zagranicznych filmach Krzysztofa Zanussiego”, tłum. Ireneusz D., „Film na Świecie”, 1980, nr 8/9: s. 181-186 (przedruk za Positif, 1979, nr 225).
Google Scholar
Dondziłło, Czesław, „Tylko się nie udław”, Film, 1978, nr 43: s. 14.
Google Scholar
Fredericksen, Don, „«Iluminacja» Krzysztofa Zanussiego: psychologiczna forma i duchowa diagnostyka”, tłum. Tomasz Kłys. W Kino polskie: reinterpretacje. Historia – ideologia – polityka, red. Konrad Klejsa, Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Kraków: Rabid, 2008.
Google Scholar
Hain, Milan, Milan Cyroň i in. (red.), Osudová osamělost. Obrysy filmové a literární tvorby Václava Kršky, Praga: Casablanka, 2016.
Google Scholar
Hellen, Tomasz, „Kosmopolici”, Film, 1988, nr 48: brak inf. o s.
Google Scholar
Horoszczak Adam, „Tren polski”, Ekran, 1989, nr 39: brak inf. o s.
Google Scholar
Jagielski, Sebastian, „I Like Taboo: Queering the cinema of Krzysztof Zanussi”, Studies in Eastern European Cinema 2013, t. 4, nr 2: s. 143-159.
DOI: https://doi.org/10.1386/seec.4.2.143_1
Google Scholar
Jovanović, Nebojša, „My own private Yugoslavia: Fratišek Čap and the socialist celluloid closet”, Studies in Eastern European Cinema 2012, t. 3, nr 2: s. 211-229.
DOI: https://doi.org/10.1386/seec.3.2.211_1
Google Scholar
Kłys, Tomasz, „Krzysztofa Zanussiego kino intelektualne”. W Kino polski w trzynastu sekwencjach, red. Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Kraków: Rabid 2005.
Google Scholar
Kwiatek, Wojciech Piotr, „Zrzucić z ramion płaszcz Konrada”, Nowy świat, 1992, nr 31: brak inf. o s.
Google Scholar
Lis, Marek, Krzysztof Zanussi: przewodnik teologiczny, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015.
Google Scholar
Lubelski, Tadeusz, Historia kina polskiego 1895-2014, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2015.
Google Scholar
Łużyńska-Dorobowa, Jadwiga (red.), Artysta wobec współczesności: o Zanussim inni, Warszawa: Wydawnictwo NERITON, 1996.
Google Scholar
Majmurek, Jakub (red.), Zanussi: przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2004.
Google Scholar
Marczak, Mariola, „Krzysztof Zanussi – mistrz telewizyjnej formy”. W Arystokratyzm ducha: kino Krzysztofa Zanussiego, Marek Sokołowski, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2009.
Google Scholar
Marczak, Mariola, Niepokój i tęsknota, kino wobec wartości: o filmach Krzysztofa Zanussiego. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2011.
Google Scholar
Michaelis, Roli, „Romeo i Julia, niemiecko-polska historia miłosna”, tłum. Jacek Jaworski, Film na Świecie, 1980, nr 8/9: s. 187-188 (przedruk za Die Zeit, 7.IX.1979).
Google Scholar
Młynarz, Kazimierz, „Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest... – czyli obsesja przeszłości”, Express poznański, 1989, nr 180: brak inf. o s.,
Google Scholar
Mokrzycka, Małgorzata, „Międzynarodowa obsada i produkcja”, Express wieczorny, 1987, bmdw.: brak inf. o s.
Google Scholar
Mystkowska, Danuta, „Gdziekolwiek jest..., czyli zapis z planu nowego filmu Krzysztofa Zanussiego”, bmdw.: brak inf. o s.
Google Scholar
„Lekcja anatomii”, Magazyn filmowy, 1968, nr 34: s. 13.
Google Scholar
„Pokuszenie”, Obserwator, 1992, nr 2: brak inf. o s.
Google Scholar
„Pokuszenie”, Sztandar młodych, 1992, nr 43: brak inf. o s.
Google Scholar
„Drogi pośród nocy”, Super Express, 1995, nr 247: brak inf. o s.
Google Scholar
„Drogi pośród nocy”, Gazeta Wyborcza, 1995, nr 246: brak inf. o s.
Google Scholar
„Człowiek w nocy”, Gość niedzielny, 1995, nr 45: brak inf. o s.
Google Scholar
„Iluzja”, Film, 1988, nr 8: brak inf. o s.
Google Scholar
„Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest…”, Filmowy Serwis Prasowy, 1988 r., nr 16/17: s 2-5.
Google Scholar
Neudeck, Rupert, „Z mieszanymi uczuciami. Lekcja anatomii”, tłum. Jacek Jaworski, Film na Świecie 1980, nr 8/9.
Google Scholar
Płażewski, Jerzy, „O polskiej obecności za granicą – po latach”, Kino, 1981, nr 2: s. 19-22.
Google Scholar
Przylipiak, Mirosław, „Zaatakować wprost”, Kino, 1989, nr 2: s. 10.
Google Scholar
Sadowska, Małgorzata i Bartosz Żurawiecki, „Barwy ochronne, czyli kino seksualnego niepokoju”. W Parametry pożądania. Kultura odmieńców wobec homofobii, red. Tomasz Basiuk, Dominika Ferenc, Tomasz Sikora. Kraków: Universitas, 2006.
Google Scholar
Sadowski, Marek, „Drogi pośród nocy”, Rzeczpospolita, bdw.: brak inf. o s.Samsonowska, Hanna, „Noc czuwania”, Kino, 1979, nr 2: s. 22-23.
Google Scholar
Santuari, Aurora, „«Drogi pośród nocy» na Festiwalu Kina Autorskiego w San Remo”, tłum. Maria Kornatowska, Film na Świecie, 1980, nr 8/9: s. 194-197 (przedruk za Paese Sera, 26.03.1979).
Google Scholar
Sas, Renata, „On, ona, oni”, Dziennik Łódzki, 1989, nr 222: brak inf. o s.
Google Scholar
Sitarski, Piotr, „Obiekty antyfilmowe”: tematyka informatyczna i kształtowanie się postawy autorskiej w filmach „Ludzie liczą” i „Komputery”. W Cierpienie i nadzieja. O twórczości filmowej Krzysztofa Zanussiego, red. Andrzej Baczyński, Michał Drożdż, Michał Legan, s. 125-144. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2015.
Google Scholar
Stachówna, Grażyna, „«Drogi pośród nocy» Krzysztofa Zanussiego i inne filmowe romanse polsko-niemieckie”. W Polska i Niemcy. Filmowe granice i sąsiedztwa, red. Kpnrad Klejsa, Schamma Schahadat, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2012.
Google Scholar
Sokołowski, Marek (red.), Arystokratyzm ducha: kino Krzysztofa Zanussiego, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2009.
Google Scholar
Wertenstein, Wanda, „Zanussiego twarz szydercy”, Kino, 1971, nr 9: s. 14-19.
Google Scholar
Wiśniewski, Cezary,, „Między krajem a Urugwajem”, Film, 1989, nr 41: s. 8-9.
Google Scholar
Wiśniewski, Cezary, „Przystępnie niedostępna”, Film, 1986, nr 41: s. 10.
Google Scholar
Zajdel, Andrzej, „Confiteor”, Profile, 1989, nr 11: brak inf. o s.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof, Pora umierać: wspomnienia, refleksje, anegdoty, Warszawa: Tenten 1997.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof, Bigos nie zginie… w rodzinnej Europie. Rozmawia Dorota Maciejewska, Gniezno: Gaudentinum, 2003.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof (w rozmowie z Igą Czarnawską), Krzysztof Zanussi. Sylwetka artysty, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam, 2008.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof, „Moje Włochy filmowe (materiał nadesłany)”. W Polsko-włoskie kontakty filmowe, Anna Miller-Klejsa, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof, Strategie życia czyli jak zjeść ciastko i je mieć, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2015.
Google Scholar
Zanussi, Krzysztof (w rozmowie z Ewą Ciszewską), „Filmowiec nie może działać wyłącznie lokalnie. Z Krzysztofem Zanussim o współpracy z kinematografią niemiecką rozmawia Ewa Ciszewska”, Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, przyjęte do druku.
Google Scholar
Zatorski, Janusz, „Wytworna apokalipsa”, Kierunki, 1989, nr 40: brak inf. o s.
Google Scholar
Zawiśliński Stanisław, „Do myślenia – »na chłodno«”, Trybuna ludu, 1989, nr 213: brak inf. o s.
Google Scholar
Zawiśliński, Stanisław, Zanussi – przemiany, Kraków: Korporacja Ha!art, 2009.
Google Scholar
Zwierzchowski, Piotr i Krzysztof Kornacki, „Metodologiczne problemy badania kina PRL-u”, Kwartalnik Filmowy, 2014, nr 85: s. 28-39
Google Scholar
Authors
Ewa Ciszewskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Lodz Poland
Adiunkt w Zakładzie Historii i Teorii Filmu na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka publikacji w tomach zbiorowych i czasopismach. Współredaktorka i współautorka książek Kino najnowsze: dialog ze współczesnością (2007), Hrabal i inni. Adaptacje czeskiej literatury (2013), Kultura filmowa współczesnej Łodzi (2015) oraz opracowań poświęconych edukacji filmowej: Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej: teorie i praktyki (2016) i Film Literacy in Poland. The Practices and the Prospects of Film Education - „Panoptikum” 2017, nr 18 (25).
Authors
Marta KasprzakUniversity of Lodz Poland
Doktorantka w Zakładzie Historii i Teorii Filmu na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Wraz z Kołem Naukowym Filmoznawców UŁ realizuje międzynarodowy projekt ThinkFilm. Publikowała w „Pleografie”, „Panoptikum” i magazynie „Obywatel”. Członkini Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz NECS - European Network for Cinema and Media Studies.
Statistics
Abstract views: 47PDF downloads: 35
License
Copyright (c) 2018 Ewa Ciszewska, Marta Kasprzak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Ewa Ciszewska, In the Trap of Objects of Jan Švankmajer , Kwartalnik Filmowy: No. 114 (2021): Contamination, Dirt, Flaw
- Grzegorz Nadgrodkiewicz, Ewa Ciszewska, Jadwiga Mostowska, Three Voices on the “Ode To Joy” , Kwartalnik Filmowy: No. Special Issue (2013): Polish Film Scholars on Polish Cinema
- Ewa Ciszewska, The Difficult Art of Co-Productions: The First Post-War Polish-Czechoslovak Film “What Will My Wife Say To This?” (1958) by Jaroslav Mach , Kwartalnik Filmowy: No. 95 (2016): Transnational Dimension of Polish Cinema