Czyja jest Brytania. Lindsay Anderson i Derek Jarman, czyli zaślubiny buntu z konserwatyzmem

Karolina Kosińska

Abstrakt

Pojęcie brytyjskości w kulturze Wielkiej Brytanii to pojęcie ambiwalentne. Z jednej strony kojarzy się z wiktoriańskim czy też imperialnym ideałem Brytanii wielkiej, arystokratycznej i triumfującej, z drugiej zaś można je wiązać z buntowniczością, tak kluczową w brytyjskiej tradycji tej kultury. Autorka skupiając się na filmach Jeżeli… Lindsaya Andersona i The Last of England Dereka Jarmana analizuje stosunek ich twórców (dla których tożsamość narodowa zawsze była centralnym motywem twórczości) właśnie do pojęcia brytyjskości. Kosińska stara się udowodnić, że będąc zajadłymi krytykami sytuacji i stanu swego kraju, obaj reżyserzy są jednocześnie patriotami i tradycjonalistami, którzy tęsknią za utraconym rajem, brytyjską Arkadią. Krytykują więc nie tyle samą Brytanię czy jej tradycję, ale to, co z nią dzisiaj uczyniono. Mitowi oficjalnemu przeciwstawiają swoją wersję wspomnianej brytyjskości – ich Brytania jest otwarta dla wszystkich swych obywateli, wyzwolona z imperialnych ambicji i konsumpcyjnych pokus.