Od kohabitacji do nienawiści. Polska Kronika Filmowa w potyczkach z Kościołem katolickim (1946-1951)
Marek Kosma Cieśliński
kwartalnik.filmowy@ispan.plWyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach (Polska)
Abstrakt
W okresie ustanawiania nowego ustroju w Polsce po II wojnie światowej dla komunistów istotne było zachowanie harmonijnej współpracy z większością środowisk i utrzymanie pozorów tolerancji wyznaniowej. Informacje prezentowane w Polskiej Kronice Filmowej wiernie i obiektywnie przedstawiały wydarzenia religijne zachodzące w kraju. Sytuacja uległa zmianie z początkiem 1948 r., kiedy to PKF stała się aktywnym współtwórcą antyklerykalnych kampanii propagandowych. Do często poruszanych tematów należały pokazowe procesy polityczne dotyczące duchownych, zmanipulowane reportaże na temat społecznego poparcia dla antykościelnych działań władzy, promocja postaw ruchu księży patriotów, a także relacje ze składania przez księży aktów ślubowania na wierność i lojalność Polsce Ludowej. Analiza poszczególnych wydań Kroniki przedstawia retorykę wykorzystywanego w tym celu komentarza oraz rekonstruuje działania kompozycyjne podejmowane podczas realizacji niektórych wydań.
Słowa kluczowe:
Polska Kronika Filmowa, PRL, Kościół katolickiBibliografia
Brodala, Marta, Anna Lisiecka, Tadeusz Ruzikowski. Przebudować człowieka. Komunistyczne wysiłki zmiany mentalności. Warszawa: Trio, 2001
Google Scholar
Cieśliński, Marek. Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944-1994. Warszawa: Trio, 2006
Google Scholar
Dudek, Antoni, Ryszard Gryz. Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989). Kraków: Znak, 2006
Google Scholar
Madej, Alina. Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949. Bielsko-Biała: Prasa Beskidzka, 2002
Google Scholar
Marek, Łucja, Monika Bortlik-Dźwierzyńska. Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce w latach 1945-1989. Katowice: IPN, 2014
Google Scholar
Żaryn, Jan. Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989). Warszawa: Neriton, 2003.
Google Scholar
Autorzy
Marek Kosma Cieślińskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach Polska
Filmoznawca, dr nauk humanistycznych, wykładowca w Wyższej Szkole Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach. Autor m.in. Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944-1994 i Franz Waxman. Zdobywca Oscarów z Königshütte. Interesuje się zagadnieniami propagandy i perswazji w mediach.
Statystyki
Abstract views: 93PDF downloads: 60
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Marek Kosma Cieśliński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Kosma Cieśliński, Montażowe formy Wacława Kaźmierczaka , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Marek Kosma Cieśliński, Dla aparatu i dla mas – modele prezentowania święta w Polskiej Kronice Filmowej , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
