Dla aparatu i dla mas – modele prezentowania święta w Polskiej Kronice Filmowej
Marek Kosma Cieśliński
kwartalnik.filmowy@ispan.plWyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach (Polska)
Abstrakt
Kalendarz świąt społecznych, historycznych i religijnych był w Polsce Ludowej bardzo bogaty, a częstotliwość pojawiania się relacji o tych wydarzeniach w środkach masowego przekazu podlegała dużej dynamice w zależności od sytuacji politycznej. W całym dorobku ukazującej się co tydzień Polskiej Kroniki Filmowej są widoczne okresy wzmożonej aktywności kreowania celebry w pejzażu życia publicznego (stalinizm, propaganda sukcesu) oraz typowo filmowe środki warsztatowe i estetyczne (monotematyczność wydań, dobór taśmy, czas trwania) wykorzystywane przez operatorów do kreowania święta – z różnym skutkiem. Ekranowa obfitość rozmaitych świątecznych wydarzeń, nieraz o niewielkim rzeczywistym odzewie społecznym (Dzień Hutnika, Dzień Milicji Obywatelskiej), była narzędziem kształtowania postaw społecznych, a sama obecność kamer PKF była elementem tych ceremonii. Poetyka relacji świątecznych wielokrotnie się jednak zmieniała, występowała z rożną intensywnością, a czasami zanikała zupełnie.
Słowa kluczowe:
Polska Kronika Filmowa, PRL, świętoBibliografia
Białoruski, Marek. „Rytuał pochodu 1-majowego w Polsce 1949-1981”. Państwo i Kultura Polityczna 3 (1989): 184-200.
Google Scholar
Cieśliński, Marek Kosma. Polska Kronika Filmowa. Podpatrywanie PRL-u. Warszawa 2016.
Google Scholar
Debord, Guy. Społeczeństwo Spektaklu. Gdańsk 1998.
Google Scholar
Murawska-Muthesius, Katarzyna. „Jak rysować podżegaczy wojennych? Obraz Zachodu w socrealistycznej karykaturze radzieckiej i polskiej 1946-1954. W: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat, red. St. Zabierowski, M. Krakowiak. Katowice 2001: s. 258-272.
Google Scholar
Sowiński, Paweł. Komunistyczne święto. Obchody 1 maja w latach 1948-1954. Warszawa 2000.
Google Scholar
Toeplitz, Jerzy. „Polska Kronika Filmowa – dorobek XX-lecia”. Zeszyty Prasoznawcze 3 (1964): 92-105.
Google Scholar
Autorzy
Marek Kosma Cieślińskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach Polska
Filmoznawca, dr nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki. Interesuje się problemami manipulacji i perswazji w mediach oraz modelami zarządzania w kulturze. Opublikował m.in. Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944-1994 oraz Polska Kronika Filmowa. Podglądanie PRL-u. Jest autorem kilku filmów dokumentalnych.
Statystyki
Abstract views: 47PDF downloads: 33
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Marek Kosma Cieśliński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Kosma Cieśliński, Montażowe formy Wacława Kaźmierczaka , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Marek Kosma Cieśliński, Od kohabitacji do nienawiści. Polska Kronika Filmowa w potyczkach z Kościołem katolickim (1946-1951) , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
