Doświadczanie transcendencji – współczesne kino religijne
Abstrakt
Autorka stara się w swym artykule uchwycić przemiany, jakie dokonują się w ostatnich latach w religijnym kinie artystycznym. Szereg twórców odnawia tę formułę, lecz w znaczący sposób zmienia akcenty – poprzez podkreślenie ciała jako nieodzownego medium duchowości. W ten sposób dominującą metakategorią staje się doświadczenie. Za jego pomocą oraz korzystając z religijnie ukierunkowanej fenomenologii filmu Stańczyk wyróżnia trzy podstawowe odmiany: kino kontemplacyjne, kino epifaniczne oraz kino ekstatyczne. Te nowe formuły zostały umiejscowione na tle szerszych przemian w humanistyce związanych przede wszystkim ze zwrotem afektywnym.
Słowa kluczowe:
kino religijne, duchowość, zwrot afektywny, fenomenologia filmuBibliografia
Andrew J. Dudley, The Major Film Theories: An Introduction, Oxford University Press, London–Oxford–New York 1976.
Google Scholar
Ayfre Amédée, Neo-Realism and Phenomenology, [w:] Cahiers du Cinéma: The 1950s: Neo-Realism, Hollywood, New Wave, red. J. Hillier, Harvard University Press, Cambridge 1985.
Google Scholar
Bielik-Robson Agata, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2000.
Google Scholar
Comolli Jean-Louis, Cinema Against Spectacle: Technique and Ideology Revisited, przeł. D. Fairfax, Amsterdam University Press, Amsterdam 2015.
DOI: https://doi.org/10.1515/9789048519453
Google Scholar
Kempna-Pieniążek Magdalena, Formuły duchowości w kinie najnowszym, WUŚ, Katowice 2013.
Google Scholar
Marczak Mariola, „Anioł w szafie” – w poszukiwaniu tożsamości filmu religijnego, [w:] Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie, red. M. Przylipiak, K. Kornacki, WUG, Gdańsk 2002.
Google Scholar
Marczak Mariola, Oczekiwanie, czyli czas na namysł, [w:] Szybko i szybciej: eseje o pośpiechu w kulturze, red. D. Siwicka, M. Bieńczyk, A. Nawarecki, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1996.
Google Scholar
Marczak Mariola, Poetyka filmu religijnego, Arcana, Kraków 2000.
Google Scholar
Quicke Andrew, Phenomenology and Film: An Examination of a Religious Approach to Film Theory by Henri Agel and Amédée Ayfre, „Journal of Media and Religion” 2005, nr 4, vol. 4.
DOI: https://doi.org/10.1207/s15328415jmr0404_2
Google Scholar
Raposa Michael L., Boredom and the Religious Imagination, „Journal of the American Academy of Religion” 1985, vol. 53, nr 1.
DOI: https://doi.org/10.1093/jaarel/LIII.1.75
Google Scholar
Siwicka Dorota, Szybkość – wyobrażenie i wartości, [w:] Szybko i szybciej: eseje o pośpiechu w kulturze, red. D. Siwicka, M. Bieńczyk, A. Nawarecki, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1996.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, Poszukiwanie sensu, [w:] Ukryta religijność kina, red. M. Lis, „Sympozja 45”, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2002.
Google Scholar
Stróżewski Władysław, O możliwości sacrum w sztuce, [w:] Sacrum i sztuka, red. N. Cieślińska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1989.
Google Scholar
Śliwiński Piotr, Nuda według Różewicza, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 1999.
Google Scholar
Vuarnet Jean-Nöel, Ekstazy kobiece, przeł. K. Matuszewski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003.
Google Scholar
Autorzy
Marta Stańczykkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Absolwentka filmoznawstwa i wiedzy o nowych mediach na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktorantka w zakresie nauk o sztuce na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej tamże. Pod opieką naukową prof. dra hab. Krzysztofa Loski przygotowuje rozprawę na temat multisensorycznego odbioru kina i potencjału krytycznego sensuous theory. Redaktorka magazynu „FUSS”.
Statystyki
Abstract views: 33PDF downloads: 16
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Marta Stańczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marta Stańczyk, Czas depresji , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Marta Stańczyk, Wiwisekcja wczesnego kina. Eksperymenty na zwierzętach i początki przemysłu filmowego , Kwartalnik Filmowy: Nr 113 (2021): Film i technologia
- Marta Stańczyk, Praktyka w służbie teorii , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
