Grając w szachy z Duchampem. O „Rzeźbiarzu z kamerą” Marcina Giżyckiego

Adam Trwoga

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych (Polska)

Abstrakt

Celem artykułu jest pokazanie związków zarówno formalnych, jak i treściowych, zachodzących 1) pomiędzy dziełem found footage, zatytułowanym Rzeźbiarz z kamerą. Filmowa pasja Augusta Zamoyskiego Marcina Giżyckiego, a amatorskimi nagraniami znanego polskiego rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego oraz 2) pomiędzy działaniem Giżyckiego a strategiami stosowanymi we współczesnej sztuce (pojęcie ready-made u Marcela Duchampa) i kinie (film montażowy). Oprócz opisu i analizy odnoszących się zarówno do filmu Giżyckiego, jak i materiałów z filmowego archiwum Zamoyskiego (zawierającego bezcenny dokument życia polskiego ziemiaństwa w latach 1927-1929, jak również portrety przyjaciół artysty, m.in. A. Loosa, A. Rubinsteina, L. Marcoussisa, A. Halickiej, M. Kislinga oraz jedyne nagrania S. I. Witkiewicza), przedstawiony został kontekst ich powstania oraz możliwości dalszego wykorzystania, np. przez Muzeum Literatury, które jest właścicielem nagrań Zamoyskiego.


Słowa kluczowe:

Marcin Giżycki, August Zamoyski, found footage

Błoński Jan, Teatr Witkiewicza: forma formy, „Dialog” 1967, nr 12.
  Google Scholar

Bystroń Jan Stanisław, Socjologia kina, „Ekran” 1919, nr 11,
  Google Scholar

Degler Janusz, Witkacego portret wielokrotny. Szkice i materiały do biografii (1918–1039), PIW, Warszawa 2009.
  Google Scholar

Giżycki Marcin, Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia międzywojennego, Wydawnictwo Małe, Warszawa 1996.
  Google Scholar

Giżycki Marcin, Kino odwróconego czasu, „Kwartalnik filmowy” nr 66, lato 2009.
  Google Scholar

Giżycki Marcin, Rzeźbiarz z kamerą. O filmach Augusta Zamoyskiego, w: August Zamoyski. Nie tylko z archiwum, red. Maryla Śledzianowska, Muzeum Literatury, Warszawa 2019, [publikacja złożona do druku].
  Google Scholar

Giżycki Marcin, Słownik kierunków, ruchów i kluczowych pojęć sztuki drugiej połowy XX wieku, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002.
  Google Scholar

Hendrykowska Małgorzata, Filmowcy amatorzy w Polsce przed rokiem 1939, „Images” vol. XX, no. 29, Poznań 2017.
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2017.29.4   Google Scholar

Hendrykowski Marek, Witkacy, Cocteau i inni. Amatorskie filmy Augusta Zamoyskiego, „Images” vol. XX, no. 29, Poznań 2017.
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2017.29.1   Google Scholar

http://www.mnw.art.pl/aktualnosci/rzezby-augusta-zamoyskiego-zakupione-do-zbiorow-muzeum-narodowego-w-warszawie,510.html (dostęp 16.01.2019).
  Google Scholar

http://www.primaryinformation.org/oldsite/SEP/Something-Else-Press_Newsletter_V1N1.pdf (dostęp: 21.12.2018).
  Google Scholar

Iwaszkiewicz Jarosław, Portrety na marginesach, oprac. Paweł Kądziela, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2004.
  Google Scholar

Karpowicz Agnieszka, Kolaż. Awangardowy gest kreacji. Themerson, Buczkowski, Białoszewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
  Google Scholar

Kossakowska-Szanajca Zofia, August Zamoyski, Arkady, Warszawa 1974.
  Google Scholar

Lévi-Strauss Claude, Myśl nieoswojona, tłum. Andrzej Zajączkowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  Google Scholar

Manovich Lev, Język nowych mediów, tłum. Piotr Cypryański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.
  Google Scholar

Manovich Lev, Poetyka przestrzeni powiększonej, tłum. Anna Nacher, w: Miasto w sztuce – sztuka miasta, red. Ewa Rewers, Universitas, Kraków 2010.
  Google Scholar

Nycz Ryszard, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Instytut Badań Literackich, Warszawa 1993.
  Google Scholar

Słonimski Antoni, Alfabet wspomnień, PIW, Warszawa 1975.
  Google Scholar

Sudjic Deyan, B jak Bauhaus. Alfabet współczesności, tłum. Anna Sak, Karakter, Kraków 2014.
  Google Scholar

Szyma Tadeusz, Filmowe Zabawy Gucia Zamoyskiego, „Kino” 2018, nr 7.
  Google Scholar

Świtkowski Józef, Kinematografia amatorska, „Polski Przegląd Fotograficzny” 1927, nr 2.
  Google Scholar

Taras Katarzyna, Witkacy i film, Oficyna Wydawnicza Errata. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2005.
  Google Scholar

Trilling Lionel, Sincerity and Authenticity, Harvard University Press, Cambridge 1972.
  Google Scholar

Warchala Michał, Autentyczność i nowoczesność. Idea Autentyczności od Rousseau do Freuda, Universitas, Kraków 2006.
  Google Scholar

Warhol Andy, Filozofia Warhola od A do B i z powrotem, tłum. Joanna Raczyńska, Twój Styl, Warszawa 2005.
  Google Scholar

Witkiewicz Stanisław Ignacy, Listy do żony (1936–1939), oprac. Janusz Degler, PIW, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Wróblewska-Straus Hanna, Cymelia z archiwum Augusta Zamoyskiego, w: „Ruch Muzyczny” 2007, nr 12.
  Google Scholar

Żakiewicz Anna, Witkacy [1885–1939], Edipresse, Warszawa 2006.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2018-12-31

Cited By / Share

Trwoga, A. (2018) „Grając w szachy z Duchampem. O «Rzeźbiarzu z kamerą» Marcina Giżyckiego”, Kwartalnik Filmowy, (104), s. 204–215. doi: 10.36744/kf.1870.

Autorzy

Adam Trwoga 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych Polska

Historyk sztuki i filmoznawca; wykładowca historii filmu oraz sztuki współczes­nej na Wydziale Sztuki Nowych Mediów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.



Statystyki

Abstract views: 127
PDF downloads: 39


Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Adam Trwoga

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.