Afektywne rytmy. Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80.
Karolina Kosińska
karolina.kosinska@ispan.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1096-878X
Abstrakt
Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwiękowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a – Road (1987) i Contact (1985). [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s]
Słowa kluczowe:
Alan Clarke, trauma, afekt, rytm, kino brytyjskie, Irlandia PółnocnaBibliografia
Barker, J. (2009). The Tactile Eye: Touch and the Cinematic Experience. Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.
Google Scholar
Bennett, J. (2005). Emphatic Vision: Affect, Trauma, and Contemporary Art. Stanford: Stanford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9781503625006
Google Scholar
Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Film Theory: An Introduction Through the Senses. London – New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315740768
Google Scholar
Foster, H. (1996). The Return of the Real: The Avant-Garde at the End of the Century. Cambridge: MIT Press.
Google Scholar
Kelly, R. (1998). Alan Clarke. London: Faber and Faber.
Google Scholar
McIlroy, B. (2001). Shooting to Kill: Filmmaking and the “Troubles” in Northern Ireland. Vancouver: Steveston Press.
Google Scholar
Rolinson, D. (2005). Alan Clarke. Manchester – New York: Manchester University Press.
Google Scholar
Autorzy
Karolina Kosińskakarolina.kosinska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-1096-878X
Doktor filmoznawstwa, adiunktka w Zakładzie Filmoznawstwa, Sztuk Audiowizualnych i Antropologii Kultury w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Redaktorka naczelna „Kwartalnika Filmowego”. Autorka książki Androgyn. Tożsamość, tęsknota, pragnienie (2015), uhonorowanej Nagrodą im. Bolesława Michałka za najlepszą książkę filmoznawczą roku. Zainteresowania naukowe: brytyjskie kino społeczne i formy filmowego realizmu społecznego.
Statystyki
Abstract views: 296PDF downloads: 183
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Karolina Kosińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Karolina Kosińska, To, czego nie ma. Relacje i wspomnienia kobiet z Powstania Warszawskiego jako gotowe, a niezrealizowane scenariusze filmowe , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
- Karolina Kosińska, Brytyjczycy o Polakach, czyli jak pisano o polskim kinie w brytyjskim piśmie „Sight & Sound” w latach 50. i 60 , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
- Karolina Kosińska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Karolina Kosińska, Rozluźnienie śrubek, czyli Emak Bakia , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Karolina Kosińska, „Długie ujęcie naszego miasta z tamtego wzgórza”, czyli o władzy spojrzenia w brytyjskich filmach realizmu społecznego lat 60. i 80. , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
- Karolina Kosińska, Radykalizm powolności , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Karolina Kosińska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 127 (2024): Filmoznawstwo empiryczne
- Karolina Kosińska, Smak miodu. Shelagh Delaney, Morrissey i niemożliwe sprzężenie zwrotne , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Karolina Kosińska, Świat mężczyzn dla mężczyzn , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
