Afektywne rytmy. Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80.

Karolina Kosińska

karolina.kosinska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1096-878X

Abstrakt

Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwiękowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a – Road (1987) i Contact (1985). [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s]


Słowa kluczowe:

Alan Clarke, trauma, afekt, rytm, kino brytyjskie, Irlandia Północna

Barker, J. (2009). The Tactile Eye: Touch and the Cinematic Experience. Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.
  Google Scholar

Bennett, J. (2005). Emphatic Vision: Affect, Trauma, and Contemporary Art. Stanford: Stanford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9781503625006   Google Scholar

Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Film Theory: An Introduction Through the Senses. London – New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315740768   Google Scholar

Foster, H. (1996). The Return of the Real: The Avant-Garde at the End of the Century. Cambridge: MIT Press.
  Google Scholar

Kelly, R. (1998). Alan Clarke. London: Faber and Faber.
  Google Scholar

McIlroy, B. (2001). Shooting to Kill: Filmmaking and the “Troubles” in Northern Ireland. Vancouver: Steveston Press.
  Google Scholar

Rolinson, D. (2005). Alan Clarke. Manchester – New York: Manchester University Press.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-09-27

Cited By / Share

Kosińska, K. (2023) „ Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80”., Kwartalnik Filmowy, (123), s. 50–73. doi: 10.36744/kf.1805.

Autorzy

Karolina Kosińska 
karolina.kosinska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-1096-878X

Doktor filmoznawstwa, adiunktka w Zakładzie Filmoznawstwa, Sztuk Audiowizualnych i Antropologii Kultury w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Redaktorka naczelna „Kwartalnika Filmowego”. Autorka książki Androgyn. Tożsamość, tęsknota, pragnienie (2015), uhonorowanej Nagrodą im. Bolesława Michałka za najlepszą książkę filmoznawczą roku. Zainteresowania naukowe: brytyjskie kino społeczne i formy filmowego realizmu społecznego.



Statystyki

Abstract views: 269
PDF downloads: 170


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Karolina Kosińska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.