“The White Truth of Thought”: The Hospital Elegy
Abstract
Mike Nichols’ Wit (2001) is a film that radically does not fit with the contemporary cinematographic production. Its originality (in the best meaning of the word) lies chiefly in its very existence as it violates a cultural taboo - its most conspicuous “theme” is a terminal illness, dying, and inevitably accompanying long-term pain - physical and mental - finally leading to death. It is a “common” hospital death, with no heroics involved. The film follows step-by-step history of the disease, and records variable trajectories of dying. It shows subsequent debilitating stages of the disease until the final frontier - death. Wit is a film on death, but it has nothing in common with a film necrophilia. Nichols combines in a surprising manner life and poetry (of John Donne), and opens up the horizon on to the infinite. He shows life, a mortal life (as we know no other), as a perspective open to nothingness and light. Life is an eternal tear, greater than its limits.
Keywords:
Mike Nichols, death, diseaseReferences
Amery, Jean. Poza winą i karą. Próby przełamania podjęte przez złamanego, tłum. R. Turczyn. Kraków: Wydawnictwo Homini, 2007.
Google Scholar
Brach-Czaina, Jolanta. Metafizyka mięsa. w: Jolanta Brach-Czaina. Szczeliny istnienia. Kraków: Wydawnictwo eFKa, 1999.
Google Scholar
Derrida, Jacques. „Wiara i wiedza. Dwa źródła” religii” w obrębie samego rozumu”. W: Jacques Derrida, Gianni Vattimo i in. Religia, tłum. M. Kowalska i inni. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
Google Scholar
Donne, John. Wiersze wybrane, tłum. S. Barańczak. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Google Scholar
Guibbory, Achsah. John Donne. W: The English Companion to English Poetry. Donne to Marvell, red. Th. N. Corns. Cambridge: Cambridge University Press, 1993.
DOI: https://doi.org/10.1017/CCOL0521411475.006
Google Scholar
Jankélévitsch, Vladimir. To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, tłum. M. Kwaterko. Warszawa: PIW, 2005.
Google Scholar
Juszczak, Wiesław. Trema. W: Wiesław Juszczak. Wędrówka do źródeł. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2009.
Google Scholar
Knox, Sara L. “Death, afterlife, and the eschatology of conciousness: themes in contemporary cinema”. Mortality 11:3 (2006)
DOI: https://doi.org/10.1080/13576270600775007
Google Scholar
Mandelsztam, Osip. Dano mi ciało, tłum. M. Leśniewska. w: Osip Mandelsztam. Poezje, wybór, redakcja i posłowie M. Leśniewska. Kraków-Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1983.
Google Scholar
Michalski, Krzysztof. Płomień wieczności. Eseje o myślach Fryderyka Nietzschego. Kraków: Znak, 2007.
Google Scholar
Mikołejko, Zbigniew. Oswajanie śmierci. W: Zbigniew Mikołejko. W świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2009.
Google Scholar
Nancy, Jean-Luc. Corpus, tłum. M. Kwietniewska. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2002.
Google Scholar
Ortega y Gasset, Jose. Bunt mas i inne pisma socjologiczne, tłum. P. Niklewicz, H. Woźniakowski, wstęp J. Szacki, wybór tekstów S. Cichowicz. Warszawa: PWN, 1982.
Google Scholar
Rosiek, Stanisław. [nienapisane]. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2008.
Google Scholar
Schmemann, Aleksander. Liturgia śmierci i kultura współczesna, tłum. J. Charkiewicz. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2015.
Google Scholar
Sławek, Tadeusz. NICowanie świata. Zdania z Szekspira. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2012.
Google Scholar
Targoff, Ramie. John Donne. Body and Soul. Chicago, 2008.
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226789781.001.0001
Google Scholar
The Emergence of Memory. Conversations with W. G. Sebald, red. L. S. Schwartz. New York: Seven Stories Press, 2007.
Google Scholar
Tischner, Józef. Spór o istnienie człowieka. Kraków: Znak, 1999.
Google Scholar
van der Leeuw, Gerardus. Fenomenologia religii, tłum. J. Prokopiuk, wyd. II. Warszawa: Książka i Wiedza, 1997.
Google Scholar
Woolf, Virginia. O chorowaniu, wstęp H. Lee, tłum. M. Heydel. Wołowiec: Czarne, 2000.
Google Scholar
Authors
Dariusz Czajakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Jagiellonian University Poland
Antropolog kultury, redaktor kwartalnika „Konteksty”, eseista, recenzent muzyczny; prof. dr hab., wykładowca w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Opublikował: Metamorfozy ciała. Świadectwa i interpretacje (red., 1999), Sygnatura i fragment. Narracje antropologiczne (2004), Anatomia duszy. Figury wyobraźni i gry językowe (2006), Lekcje ciemności (2009, nagroda Fundacji TVP Kultura „Gwarancja Kultury”), Gdzieś dalej, gdzie indziej (2010, nagroda „Warszawska Premiera Literacka” 2011, nominacja do nagrody „Nike”), Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe (2013), Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria (red., 2013), Kwintesencje. Pasaże barokowe (2014), Negde dalje, negde drugde (2016).
Statistics
Abstract views: 33PDF downloads: 22
License
Copyright (c) 2016 Dariusz Czaja
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
