Osobliwa fotogeniczność. O „Pętli” Wojciecha Jerzego Hasa

Iwona Grodź

Abstrakt

Artykuł jest próbą spojrzenia na film Pętla (fabularny debiut reżysera) z perspektywy jego organizacji wizualnej, której niektóre elementy wskazują na bliskość z estetyką ekspresjonistyczną. Plastyczność Pętli wynika częściowo z samej „fotogeniczności” opowiadania Marka Hłaski, którego jest adaptacją. Niemniej najistotniejszą rolę odgrywa tu wyobraźnia malarska samego reżysera, który inspirował się sztukami plastycznymi od początku swej twórczości. W związku z tym analiza i interpretacja filmu skupiają się na opisie warstwy plastycznej obrazu. Przedmiotem szczegółowych badań jest określenie znaczenia i funkcji: operowania światłem, elementów scenografii filmowej, które czynią plastyczność obrazu zauważalną, takich jak: ukształtowanie przestrzeni: mieszkania głównego bohatera, knajpy „Pod orłem” i miasta, także symbolicznego znaczenia rekwizytów, kostiumu itp. Ostatecznym wnioskiem jest stwierdzenie, że „ekspresjonizm” Pętli nie powinien być jedynie utożsamiany z wąsko rozumianym kierunkiem w sztukach plastycznych początku XX wieku. Istotne jest podkreślenie, że taka ontologia tego filmu może wiązać się z ogólniejszą ideą wewnętrznej jedności tego, co pokazane i ukryte.