Czasowe warstwy narracji. „Sanatorium pod Klepsydrą” Wojciecha Jerzego Hasa
Abstrakt
Skomplikowaną strukturę narracyjną i czasową Sanatorium pod Klepsydrą Wojciecha Jerzego Hasa autorka próbuje opisać za pomocą warstwowej organizacji tekstu filmowego. Wyodrębnione przekroje temporalne nie tylko ujawniają odmienne pokłady pamięci Józefa (dzieciństwo – młodość – dojrzałość), ale pozwalają wniknąć w narracyjną organizację tekstu. W części analitycznej ukazano próbkę literackich strategii zastosowanych przez Brunona Schulza, by zestawić je z filmowymi propozycjami Wojciecha Jerzego Hasa. W części teoretycznej układy temporalne tekstu literackiego i filmowego zostają zebrane i przedstawione z perspektywy kategorii zaczerpniętych z pracy Czas i opowieść Paula Ricoeura. Autorka wskazuje, że dominującym aspektem wielowarstwowej struktury temporalnej filmu jest rozbudowanie punktów widzenia narracji (czas i miejsce, z którego są opowiadane zdarzenia) oraz wprowadzanie różnych głosów narracyjnych, którym zostają przypisane odmienne konteksty czasowe.
Słowa kluczowe:
Wojciech Jerzy Has, czas, narracja, Paul RicoeurBibliografia
Bolecki Włodzimierz, Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Witkacy, Gombrowicz, Schulz, wyd. II, Kraków 1996, s. 256, 300.
Google Scholar
Ficowski Jerzy, Epistolografia Brunona Schulza, w: Bruno Schulz, Proza, Kraków 1964, s. 556.
Google Scholar
Przylipiak Mirosław, Sanatorium pod Klepsydrą Wojciecha Hasa, w: Teatr pamięci Brunona Schulza, pod red. J. Ciechowicza i H. Kasjaniuk, Gdynia 1993.
Google Scholar
Ricoeur Paul, Czas i opowieść, t. 2. Konfiguracja w opowieści fikcyjnej, tłum. J. Jakubowski, Kraków 2008, s. 141, 126.
Google Scholar
Schulz Bruno, Exposé o „Sklepach cynamonowych”, tłum. J. Ficowski, „Odra”, 1974, nr 1, s. 40.
Google Scholar
Schulz Bruno, Opowiadania. Wybór esejów i listów, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1989, s. XVIII, XXI, 22, 154, 217, 400.
Google Scholar
Symotiuk Stefan, Filozofia i genius loci,Warszawa 1997, s. 69, 76.
Google Scholar
Žižek Slavoj, Przekleństwo fantazji, tłum. A. Chmielewski, Wrocław 2009, s. 23.
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata Jakubowskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Łódzki Polska
Filmoznawca; adiunkt w Katedrze Mediów i Kultury Audiowizualnej UŁ. W centrum jej uwagi znajduje się analiza tekstu filmowego w kontekście filozofii postmodernistycznej. Opublikowała książki: Teoria kina Gillesa Deleuze’a (2003), Żeglowanie po filmie (2006), Laboratorium czasu. „Sanatorium pod Klepsydrą” Wojciecha Jerzego Hasa (2010).
Statystyki
Abstract views: 23PDF downloads: 23
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Małgorzata Jakubowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Małgorzata Jakubowska, Ukryte, jawne, zaszyfrowane… Retrospekcje w filmie na tle teorii narracji Mieke Bal. Opowieść a retrospekcja , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Małgorzata Jakubowska, „Kino to nie miejsce. To stan duszy”. Wspomnienie o Ewelinie Nurczyńskiej-Fidelskiej , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
- Małgorzata Jakubowska, Czas dzieciństwa i dojrzewania. Dwie epoki heroiczne w „Sanatorium pod Klepsydrą” , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
