Polskie kino lat 30. jako ślad rzeczywistości. Emancypacja kobiet

Adam Uryniak

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński (Polska)

Abstrakt

W latach 30. XX w., po wstrząsie, jaki wywołał wielki kryzys, realizm ponownie stał się popularną tendencją w polskiej kulturze. Twórczość zespołu literackiego „Przedmieście”, seria reportaży publikowanych na łamach „Wiadomości Literackich” czy powieści środowiskowe zwracały uwagę opinii publicznej na te rejony życia, które do tej pory były spychane na margines. Wychodząc naprzeciw upodobaniom widzów, filmowcy adaptowali tematy z codziennej rzeczywistości, łącząc je z konwencją melodramatu. Jednym z najszerzej dyskutowanych tematów w tym okresie była emancypacja kobiet. Zmiany dokonujące się w tej sferze życia były częstymi elementami polskich filmów lat 30. Analiza związków fabuł z rzeczywistością i tematami obecnymi w debacie publicznej pozwala na przyjrzenie się takim aspektom funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa, jak prawodawstwo, stosunki społeczne, sytuacja ekonomiczna i obyczajowość.


Słowa kluczowe:

okres międzywojenny, realizm, emancypacja

Adamczak, Marcin. Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2010.
  Google Scholar

Armatys, Barbara, Leszek Armatys, Wiesław Stradomski. Historia Filmu Polskiego, tom II, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1988.
  Google Scholar

Armatys, Leszek, Wiesław Stradomski, Od Niewolnicy zmysłów do Czarnych diamentów. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1988.
  Google Scholar

Burke, Peter. Eyewitnessing. The Uses of Images as Historical Evidence. Ithaca-New York: Cornell University Press, 2001.
  Google Scholar

Gierszewska, Barbara Lena. Polski film fabularny 1918-1939. Recenzje. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2012.
  Google Scholar

Jagielski, Sebastian. Maskarady męskości. Pragnienie homospołeczne w polskim kinie fabularnym. Kraków: Universitas, 2013.
  Google Scholar

Kałwa, Dobrochna. Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2001.
  Google Scholar

Kałwa, Dobrochna. Prawa kobiet. 95 lat możliwości wyboru. [rozm. przepr. Adam Leszczyński]. http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,14989648.html.
  Google Scholar

Kapsa, Jarosław. Damy w parlamencie II Rzeczypospolitej. http://fundacjawip.wordpress.com/2013/05/10/damy-w-parlamencie-ii-rzeczpospolitej.
  Google Scholar

Kozerawska, Małgorzata, Joanna Podolska. „Piranie czekają na kadisz”. „Wysokie obcasy” 2007, http://wyborcza.pl/1,81388,3859153.html.
  Google Scholar

Lubelski, Tadeusz. Historia kina polskiego. Katowice: Videograf II, 2009.
  Google Scholar

Łozowska-Marcinkowska, Kamila. Sprawy niewieście. Problematyka czasopism kobiecych Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
  Google Scholar

Madej, Alina. Kino, władza, publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949. Bielsko Biała: Wydawnictwo "Prasa Beskidzka", 2002.
  Google Scholar

Madej, Alina. Mitologie i konwencje. O polskim kinie fabularnym dwudziestolecia międzywojennego. Kraków: Universitas, 1992.
  Google Scholar

Nycz, Ryszard. Literatura jako trop rzeczywistości. Polityka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas, 2001.
  Google Scholar

Piątkowska, Monika. Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
  Google Scholar

Podsiadło, Magdalena. Autobiografizm filmowy, jako ślad podmiotowej egzystencji. Kraków: Universitas, 2013.
  Google Scholar

Rollins, Peter C., [red.]. Hollywood as Historian. American Film in a Cultural Context. Lexington: The University Press of Kentucky, 1998.
  Google Scholar

Rubinraut, Herman. Prostytutka i my, ludzie porządni. „Wiadomości literackie” 7 (1933). http://retropress.pl/wiadomosci-literackie/prostytutka-ludzie-porzadni.
  Google Scholar

Skotarczak, Dorota. Historia wizualna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2012.
  Google Scholar

Stachówna, Grażyna. Niedole miłowania. Ideologia i perswazja w melodramatach filmowych. Kraków: Rabid, 2001.
  Google Scholar

Szwarc, Andrzej, Anna Żarnowska, [red.] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2000.
  Google Scholar

Toeplitz, Jerzy. Historia Sztuki filmowej t. III. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1959.
  Google Scholar

Toeplitz, Jerzy. Jestem umiarkowanym optymistą, rozm. D. Karcz. „Kino” 12 (1984) 1-6.
  Google Scholar

Zajiček, Edward. Poza ekranem. Kinematografia polska 1918 – 2005. Warszawa: Stowarzyszenie Filmowców Polskich i Studio Filmowe Montevideo, 2009.
  Google Scholar

Zajiček, Edward. Zarys historii gospodarczej kinematografii polskiej t.1. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, 2008.
  Google Scholar

Żeleński, Tadeusz. Jak skończyć z piekłem kobiet. http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/jak-skonczyc-z-pieklem-kobiet.html.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2015-12-31

Cited By / Share

Uryniak, A. (2015) „Polskie kino lat 30. jako ślad rzeczywistości. Emancypacja kobiet”, Kwartalnik Filmowy, (92), s. 43–60. doi: 10.36744/kf.2263.

Autorzy

Adam Uryniak 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska

Doktorant w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Interesuje się polskim kinem lat 20. i 30.



Statystyki

Abstract views: 33
PDF downloads: 26


Licencja

Prawa autorskie (c) 2015 Adam Uryniak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.