Portret polsko-żydowskiej rodziny w amerykańskim wnętrzu. „Anya (In and Out of Focus)” Mariana Marzyńskiego
Abstrakt
Zagadnienia dotyczące tożsamości narodowej zajmują istotne miejsce w całej twórczości Mariana Marzyńskiego, polskiego filmowca o żydowskich korzeniach od lat tworzącego dokumenty w USA. Jego autobiograficzny film Anya (In and Out of Focus) (2004), złożony z nagrań wideo dokumentujących 30 lat z życia jego córki, a także całej rodziny Marzyńskich, opisuje nieustanny proces „negocjowania” własnej tożsamości narodowej przez emigrantów z Polski w ciągu trzech dekad życia w USA. Film Marzyńskiego ogniskuje się wokół dwóch postaci – córki Anyi i samego reżysera. Dla Anyi Marzynski sprawa jej tożsamości narodowej wynika z faktu wzrastania w kraju emigrantów. Dla Mariana Marzyńskiego z kolei kwestia jego własnej tożsamości narodowej jest sprawą bardziej złożoną i wynika z osobistych przeżyć nierozłącznie powiązanych z dramatycznymi wydarzeniami z dziejów XX-wiecznej Polski: holocaustu, odbudowy kraju po II wojnie światowej, antyżydowskiej nagonki z marca 1968 r., Polskiego Sierpnia ’80, a także życia na emigracji w Danii i USA. Reżyser zestawia w filmie oba losy, ukazując, jak skomplikowana może być odpowiedź na pytania: kim jesteś? jaka jest twoja narodowość?
Słowa kluczowe:
Marian Marzyński, autobiografia, tożsamośćBibliografia
Bellah, Robert N., Richard Madsen, William M. Sullivan, Ann Swidler, Steven M. Trpton, Skłonności serca. Indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku, przełożyli Dorota Stasiak, Piotr Skurowski i Tomasz Żyro, Warszawa 2007
Google Scholar
Eblis, Jack C., Betsy A. McLane, A New History of Documentary Film, New York – London 2005.
Google Scholar
Harvey, Dennis, Anya (in and out of Focus), „Variety”, 22 sierpnia 2005, nr 400.
Google Scholar
Huntington, Samuel, Kim jesteśmy? Wyzwania dla amerykańskiej tożsamości narodowej. Przekład Bartłomiej Pietrzyk, Kraków 2007.
Google Scholar
Jazdon, Mikołaj, Marian Marzyński – autobiografia dokumentalisty, „Kwartalnik Filmowy” 2011 nr 73
Google Scholar
Jazdon, Mikołaj, Dokumentalne powroty, „Kwartalnik Filmowy” 2001 nr 34.
Google Scholar
Kołodyński, Andrzej, Trudny urok dokumentu, “Video Club” 1996 nr 9.
Google Scholar
Marzyński, Marian, Sennik polsko-żydowski, Warszawa 2005.
Google Scholar
Pastusiak, Longin, Kim jest Barack Obama?, Warszawa 2009.
Google Scholar
Feagin, Joe R., Racist America. Roots, Current Realities, and Future Reparations, New York 2001.
Google Scholar
Autorzy
Mikołaj Jazdonkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Dr hab., profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, filmoznawca. Autor książek Dokumenty Kieślowskiego (2002), Polskie kino niezależne (redakcja, 2005) i Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza (2009). Współredaktor tomów: Zobaczyć siebie. Polski film dokumentalny przełomu wieków (2011) oraz Pogranicza dokumentu (2012), numeru specjalnego „Images” (2014, nr 24): 21st-century Documentary Film In East and Central Europe. Autor artykułów publikowanych w „Kwartalniku Filmowym”, „Images”, „Kinie”, „Ekranach”, „Znaku”, „Czasie Kultury”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Magazynie Filmowym”, „Kosmoramie” i „Short Film Studies”. Ekspert Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej od 2014 r. Autor opracowań do albumów z filmami DVD z serii Polska Szkoła Dokumentu oraz scenariuszy do 12 odcinków telewizyjnej serii Sztuka dokumentu (2008). Dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Off Cinema” w Poznaniu.
Statystyki
Abstract views: 37PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Mikołaj Jazdon
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Mikołaj Jazdon, Fotografie w roli głównej. O polskim filmie ikonograficznym ze zdjęć , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
