Techniki subiektywizacji w filmie fabularnym
Abstrakt
Autor wychodzi od obecnych we wczesnym kinie pierwszych prób przedstawiania zdarzeń z perspektywy postaci filmowych, dających początek technikom subiektywizacji filmowej. Następnie wskazuje na rodowód literacki filtrowania informacji fabularnej przez narratora i fokalizatora. W krótkim zarysie przedstawia narratologiczną koncepcję Gérarda Genette’a oraz rozwój filmoznawczych koncepcji na temat subiektywizacji filmowej, z istotnym wkładem Davida Bordwella, Edwarda Branigana i Seymoura Chatmana. Po zwięzłej charakterystyce subiektywizacji w kinie klasycznym i modernistycznym autor wskazuje na trzy nowe sposoby subiektywizowania narracji w kinie współczesnym. Pierwsza jest związana ze zjawiskiem narracji niewiarygodnej, dwie pozostałe – narracja pierwszoosobowa i narracja trzecioosobowa, tzw. półsubiektywna – wykazują związki z estetyką gier komputerowych.
Słowa kluczowe:
Gérard Genette, subjektywizacja, fokalizacjaBibliografia
Bal Mieke, Narratologia: Wprowadzenie do teorii narracji, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
Google Scholar
Beil Benjamin, First Person Perspectives: Point of View und Figurenzentrierte Erzählformen im Film und im Computerspiel, Münster: Lit Verlag, 2010.
Google Scholar
Bordwell David, Narration in the Fiction Film, London - New York: Routledge, 8 wyd., 2008.
Google Scholar
Branigan Edward, Point of View in the Cinema: A Theory of Narration and Subjectivity in Classical Film, Berlin: Mouton Publishers, 1984.
Google Scholar
Branigan Edward, Narrative Comprehension and Film, London - New York: Routledge, 1992.
Google Scholar
Chatman Seymour, Coming to Terms: The Rhetoric of Narrative in Fiction and Film, Ithaca: Cornell University Press, 1990.
Google Scholar
Demby Łucja, Poza rzeczywistością: Spór o wrażenie realności w historii francuskiej myśli filmowej, Kraków: Rabid, 2002.
Google Scholar
Autorzy
Jacek Ostaszewskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Dr hab., profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; jako teoretyk filmu opublikował monografię Film i poznanie: Wprowadzenie do kognitywnej teorii filmu (1999) oraz Rozumienie opowiadania filmowego (1999). Jest redaktorem antologii Kognitywna teoria filmu (1999), współautorem (z Alicją Helman) podręcznika Historia myśli filmowej (2007) oraz współredaktorem (z Alicją Helman) antologii Film: Język - Rzeczywistość - Osoba (1992). Obecnie zajmuje się zagadnieniami narracji filmowej.
Statystyki
Abstract views: 61PDF downloads: 68
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Jacek Ostaszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jacek Ostaszewski, Koncepcja ucieleśnionego poznania w kognitywnej teorii filmu , Kwartalnik Filmowy: Nr 119 (2022): (Nowa) teoria filmu
- Jacek Ostaszewski, Koncepcja odbioru haptycznego w teorii filmu , Kwartalnik Filmowy: Nr 127 (2024): Filmoznawstwo empiryczne
