Bezsenni czarodzieje. O pokoleniu w filmach Andrzeja Wajdy i Michała Marczaka
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę porównania Niewinnych czarodziejów (1960) Andrzeja Wajdy i Wszystkich nieprzespanych nocy (2016) Michała Marczaka w kontekście ukazanego w nich obrazu dwóch różnych pokoleń – tzw. złotej młodzieży lat 60. i współczesnej generacji dwudziestolatków. Zdaniem autora sposób opowiadania o młodości, jaki został wykorzystany w tych filmach przez obydwu twórców, jest do siebie w gruncie rzeczy niezwykle zbliżony. W jego opinii obydwie produkcje, pomimo wielu dzielących je lat, bez trudu można uznać za wręcz synonimiczne względem siebie (zarówno na poziomie treści, jak i formy). Każdy z tych utworów jest bowiem uniwersalną w swojej wymowie opowieścią o pokoleniowym – i niezmieniającym się przesadnie z biegiem czasu – doświadczeniu młodych osób.
Słowa kluczowe:
Andrzej Wajda, Michał Marczak, pokolenie, młodzieżBibliografia
Fortuna, Grzegorz Jr. „Granice nie istnieją. Polskie kino debiutów.” Ekrany 2 (2018): 6-12.
Google Scholar
Freud, Sigmund. Poza zasadą przyjemności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
Google Scholar
Hendrykowski, Marek. Film i moda. Poznań: Wydawnictwo Naukowe im. Adama Mickiewicza, 2011.
Google Scholar
Jachymek, Karol. Film – ciało – historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2016.
Google Scholar
Jaworska, Justyna. Cywilizacja «Przekroju». Misja obyczajowa w magazynie ilustrowanym. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008.
Google Scholar
Jaworska, Justyna. „Młodzież: piękni dwudziestoletni.” In Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, edited by Małgorzata Szpakowska, 205-212. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2008.
Google Scholar
Krubski, Krzysztof [et al.]. Filmówka. Powieść o Łódzkiej Szkole Filmowej. Warszawa: Tenten, 1992.
Google Scholar
Kruk, Adam. „Wszystkie nieprzespane noce.” Kino 10 (2016): 70.
Google Scholar
Lubelski, Tadeusz. Historia kina polskiego 1895-2014. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2015.
Google Scholar
Lubelski, Tadeusz. Wajda. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006.
Google Scholar
Marczak, Michał. „Chciałem zrobić film, który łapie esencję młodości.” Kino 11 (2016): 34-36.
Google Scholar
Pelka, Anna. Z [politycznym] fasonem. Moda młodzieżowa w PRL i NRD. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2013.
Google Scholar
Peret-Drążewska, Paulina. Współczesna młodzież postrzegana z perspektywy rówieśników. Studium teoretyczno-empiryczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014.
Google Scholar
Prasek Cezary. Film i jego obraz w PRL. Warszawa: Bellona, 2013.
Google Scholar
Przylipiak, Mirosław. „Refleksja nad dokumentalizmem w filmach fabularnych Andrzeja Wajdy.” In Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, edited by Klejsa, Konrad, and Ewelina Nurczyńska-Fidelska, 97-118. Kraków: Wydawnictwo RABID, 2008.
Google Scholar
Stomma, Ludwik. „Ludwika Stommy występny wstęp bądź wstępny występ.” In Dominik, Tomasz, and Marek Karewicz. Złota młodzież, niebieskie ptaki. Warszawka lat 60. Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2003.
Google Scholar
Sobolewski, Tadeusz. „Nieprzespane noce.” Kino 10 (2016): 98.
Google Scholar
Świda-Ziemba, Hanna. Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010.
Google Scholar
Toeplitz, Krzysztof Teodor. Seans mitologiczny. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1961.
Google Scholar
Wajda, Andrzej. „Najważniejsza jest sprawa wyboru.” Studio 10 (1974).
Google Scholar
Wichrowska, Magdalena. Szukając prawdy. Problem poetyki w polskim filmie dokumentalnym po roku 1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2014.
Google Scholar
Autorzy
Karol Jachymekkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet SWPS Polska
Kulturoznawca, filmoznawca, dr n. hum., adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Stypendysta Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2013). Koordynator, wykładowca i współtwórca School of Ideas. Współpracuje m.in. z Filmoteką Szkolną, Nowymi Horyzontami Edukacji Filmowej, Against Gravity, KinoSzkołą i Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym. Prowadzi warsztaty i szkolenia z zakresu edukacji filmowej, medialnej i (pop)kulturowej. Autor książki Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych.
Statystyki
Abstract views: 110PDF downloads: 49
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Karol Jachymek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Karol Jachymek, Obnażyć rzeczywistość. Nagość i erotyka w kinie polskim czasów przełomu , Kwartalnik Filmowy: Nr 105-106 (2019): Kino wobec transformacji ustrojowych
