Poza narracją i fabułą – „Visitors” Godfreya Reggio jako przykład niefikcyjnego kina „avant-doc”. Typologie filmu dokumentalnego

Piotr Zawojski

piotr.zawojski@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-2291-0446

Abstrakt

W Visitors (2013) Godfrey Reggio korzysta z podstawowych zabiegów formalnych charakterystycznych dla swej autorskiej stylistyki: alternacji zdjęć zwolnionych i poklatkowych oraz synergicznego związku obrazów z muzyką Philipa Glassa, która stanowi rodzaj rytmicznej partytury, determinującej ostateczną wersję montażową. Choć film można traktować jako kolejną części trylogii Qatsi, czyniącą z niej tetralogię, należy zarazem zachować świadomość, że różni się on znacząco od wcześniejszych realizacji twórcy. Autor rozpatruje Visitors jako przykład nienarratywnej formuły avant-doc, łączącej tradycje kina awangardowego i dokumentalnego. Lektura filmu Reggio skłania go do przemyślenia nienarratywnych form sztuki ruchomych obrazów oraz pozycji widza – nie jako odbiorcy, ale kogoś, kto jest głównym producentem znaczeń i w istocie sam staje się storytellerem.


Słowa kluczowe:

Godfrey Reggio, Philip Glass, avant-doc, film nienarracyjny, film eksperymentalny

Campbell, C. (2023, 14 czerwca). Godfrey Reggio on „Visitors”: Making a Special Effects-driven Documentary and Slow Motion versus Time-Lapse. NonFics.com. https://nonfics.com/godfrey-reggio-on-visitors-making-a-special-effects-driven-documentary-and-slow-motion-versus-time-9461feea6757
  Google Scholar

Chang, C. (2014). Beautiful Relationships: The Reggio-Glass „Qatsi” Trilogy – Part Four?. Film Comment, (1), s. 16.
  Google Scholar

Dempsey, M. (1989). Quatsi Means Life: The Films of Godfrey Reggio. Film Quarterly, 42 (3), ss. 2-12.
DOI: https://doi.org/10.2307/1212596   Google Scholar

Dewey, C. (2014, 14 stycznia). An Interview with „Visitors” Director Godfrey Reggio. TucsonWeekly.com. https://www.tucsonweekly.com/TheRange/archives/2014/02/14/ an-interview-with-visitors-director-godfrey-reggio
  Google Scholar

Essid, J. (2004). Film as „Explicador” for Hypertext. Computers and the Humanities, 38 (3), ss. 317-333.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10579-004-0755-7   Google Scholar

Hunter, S. (2011). An Interview with Godfrey Reggio, Director of the Film „Koyaanisqatsi”. RaiseTheStakesEditions.com. https://raisethestakeseditions.com/godfrey-reggio
  Google Scholar

Kauffman, J. (2014, 30 maja). „Visitors” Director Godfrey Reggio: Exclusive Interview. Blu-ray.com. https://www.blu-ray.com/news/?id=14112
  Google Scholar

Khodaei, K. (2009). „Shirin” as Described by Kiarostami. Offscreen, (1). https:// offscreen.com/view/shirin_kiarostami
  Google Scholar

MacDonald, S. (1992). A Critical Cinema 2: Interviews with Independent Filmmakers. Berkeley – Los Angeles – Oxford: University of California Press.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520912861   Google Scholar

MacDonald, S. (2010). Avant-Doc: Eight Intersections. Film Quarterly, 64 (2), ss. 50-57.
DOI: https://doi.org/10.1525/FQ.2010.64.2.50   Google Scholar

MacDonald, S. (2015). Avant-Doc: Intersection of Documentary and Avant-Garde Cinema. New York: Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199388707.001.0001   Google Scholar

McCormick, C. (2005). Godfrey Reggio’s Fearful Symmetry. Aperture, (180), ss. 24-33.
  Google Scholar

Marsh, C. (2014, 17 stycznia). Composer Philip Glass on Godfrey Reggio’s „Visitors” and Why Audiences Won’t Walk out. MTV.com. https://www.mtv.com/news/37y4yn/philip-glass-interview-godfrey-reggio-visitors
  Google Scholar

Minh-ha, T. T. (1991). When the Moon Waxes Red: Representation, Gender and Cultural Politics. New York – London: Routledge.
  Google Scholar

Morris, E. (2004). The Fog of War: 13 Questions and Answers on the Filmmaking of Errol Morris by Errol Morris. ErrolMorris.com. https://www.errolmorris.com/content/eyecontact/interrotron.html
  Google Scholar

Nichols, B. (1991). Representing Reality. Bloomington: Indiana University Press.
  Google Scholar

Nichols, B. (2017). Introduction to Documentary. Bloomington: Indiana University Press.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2005t6j   Google Scholar

Patterson, J. (2014, 27 marca). Godfrey Reggio: „My Che Guevara Was Pope John XXIII”. TheGuardian.com. https://www.theguardian.com/film/2014/mar/27/godfrey-regio-visitors-filmmaker-koyaanisqatsi
  Google Scholar

Renov, M. (1993). Toward a Poetics of Documentary. W: M. Renov (red.), Theorizing Documentary (ss. 12-36). New York: Routledge.
  Google Scholar

Schobert, C. (2013, 9 września). TIFF Review: „Visitors” from Godfrey Reggio, the Director of „Koyaanisqatsi”. IndieWire.com. https://www.indiewire.com/criticism/culture/tiff-review-visitors-from-godfrey-reggio-the-director-of-koyaanisqatsi-93900
  Google Scholar

Wigon, Z. (2014, 24 stycznia). Interview: Godfrey Reggio Returns with the Breathtaking 4K Film „Visitors”. Tribeca News. https://tribecafilm.com/news/interview-godfrey-reggio-visitors-4k
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-09-27

Cited By / Share

Zawojski, P. (2023) „Poza narracją i fabułą – „Visitors” Godfreya Reggio jako przykład niefikcyjnego kina «avant-doc». Typologie filmu dokumentalnego”, Kwartalnik Filmowy, (123), s. 97–116. doi: 10.36744/kf.1766.

Autorzy

Piotr Zawojski 
piotr.zawojski@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0003-2291-0446

Prof. dr hab. w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego; wykłada na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Intermediów. Zajmuje się problematyką fotografii, filmu i kina, sztuki nowych mediów oraz cyberkultury i technokultury. Autor książek Elektroniczne obrazoświaty. Między sztuką a technologią (2000), Wielkie filmy przełomu wieków. Subiektywny przewodnik (2007), Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii (2010, 2018), Sztuka obrazu i obrazowania w epoce nowych mediów (2012), Technokultura i jej manifestacje artystyczne. Medialny świat hybryd i hybrydyzacji (2016), Ruchome obrazy zatrzymane w pamięci. Reminiscencje teoretyczne i krytyczne (2017). Redaktor naukowy Ku filozofii fotografii Viléma Flussera (2004, 2015). Redaktor tomów zbiorowych Digitalne dotknięcia. Teoria w praktyce/Praktyka w teorii (2010), Bio-techno-logiczny świat. Bio art oraz sztuka technonaukowa w czasach posthumanizmu i transhumanizmu (2015), Klasyczne dzieła sztuki nowych mediów (2015); twórca antologii Teoria i estetyka fotografii cyfrowej (2017). Członek Komitetu Nauk o Kulturze PAN.



Statystyki

Abstract views: 171
PDF downloads: 124


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Piotr Zawojski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.