Poza narracją i fabułą – „Visitors” Godfreya Reggio jako przykład niefikcyjnego kina „avant-doc”. Typologie filmu dokumentalnego
Piotr Zawojski
piotr.zawojski@us.edu.plUniwersytet Śląski (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-2291-0446
Abstrakt
W Visitors (2013) Godfrey Reggio korzysta z podstawowych zabiegów formalnych charakterystycznych dla swej autorskiej stylistyki: alternacji zdjęć zwolnionych i poklatkowych oraz synergicznego związku obrazów z muzyką Philipa Glassa, która stanowi rodzaj rytmicznej partytury, determinującej ostateczną wersję montażową. Choć film można traktować jako kolejną części trylogii Qatsi, czyniącą z niej tetralogię, należy zarazem zachować świadomość, że różni się on znacząco od wcześniejszych realizacji twórcy. Autor rozpatruje Visitors jako przykład nienarratywnej formuły avant-doc, łączącej tradycje kina awangardowego i dokumentalnego. Lektura filmu Reggio skłania go do przemyślenia nienarratywnych form sztuki ruchomych obrazów oraz pozycji widza – nie jako odbiorcy, ale kogoś, kto jest głównym producentem znaczeń i w istocie sam staje się storytellerem.
Słowa kluczowe:
Godfrey Reggio, Philip Glass, avant-doc, film nienarracyjny, film eksperymentalnyBibliografia
Campbell, C. (2023, 14 czerwca). Godfrey Reggio on „Visitors”: Making a Special Effects-driven Documentary and Slow Motion versus Time-Lapse. NonFics.com. https://nonfics.com/godfrey-reggio-on-visitors-making-a-special-effects-driven-documentary-and-slow-motion-versus-time-9461feea6757
Google Scholar
Chang, C. (2014). Beautiful Relationships: The Reggio-Glass „Qatsi” Trilogy – Part Four?. Film Comment, (1), s. 16.
Google Scholar
Dempsey, M. (1989). Quatsi Means Life: The Films of Godfrey Reggio. Film Quarterly, 42 (3), ss. 2-12.
DOI: https://doi.org/10.2307/1212596
Google Scholar
Dewey, C. (2014, 14 stycznia). An Interview with „Visitors” Director Godfrey Reggio. TucsonWeekly.com. https://www.tucsonweekly.com/TheRange/archives/2014/02/14/ an-interview-with-visitors-director-godfrey-reggio
Google Scholar
Essid, J. (2004). Film as „Explicador” for Hypertext. Computers and the Humanities, 38 (3), ss. 317-333.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10579-004-0755-7
Google Scholar
Hunter, S. (2011). An Interview with Godfrey Reggio, Director of the Film „Koyaanisqatsi”. RaiseTheStakesEditions.com. https://raisethestakeseditions.com/godfrey-reggio
Google Scholar
Kauffman, J. (2014, 30 maja). „Visitors” Director Godfrey Reggio: Exclusive Interview. Blu-ray.com. https://www.blu-ray.com/news/?id=14112
Google Scholar
Khodaei, K. (2009). „Shirin” as Described by Kiarostami. Offscreen, (1). https:// offscreen.com/view/shirin_kiarostami
Google Scholar
MacDonald, S. (1992). A Critical Cinema 2: Interviews with Independent Filmmakers. Berkeley – Los Angeles – Oxford: University of California Press.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520912861
Google Scholar
MacDonald, S. (2010). Avant-Doc: Eight Intersections. Film Quarterly, 64 (2), ss. 50-57.
DOI: https://doi.org/10.1525/FQ.2010.64.2.50
Google Scholar
MacDonald, S. (2015). Avant-Doc: Intersection of Documentary and Avant-Garde Cinema. New York: Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199388707.001.0001
Google Scholar
McCormick, C. (2005). Godfrey Reggio’s Fearful Symmetry. Aperture, (180), ss. 24-33.
Google Scholar
Marsh, C. (2014, 17 stycznia). Composer Philip Glass on Godfrey Reggio’s „Visitors” and Why Audiences Won’t Walk out. MTV.com. https://www.mtv.com/news/37y4yn/philip-glass-interview-godfrey-reggio-visitors
Google Scholar
Minh-ha, T. T. (1991). When the Moon Waxes Red: Representation, Gender and Cultural Politics. New York – London: Routledge.
Google Scholar
Morris, E. (2004). The Fog of War: 13 Questions and Answers on the Filmmaking of Errol Morris by Errol Morris. ErrolMorris.com. https://www.errolmorris.com/content/eyecontact/interrotron.html
Google Scholar
Nichols, B. (1991). Representing Reality. Bloomington: Indiana University Press.
Google Scholar
Nichols, B. (2017). Introduction to Documentary. Bloomington: Indiana University Press.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2005t6j
Google Scholar
Patterson, J. (2014, 27 marca). Godfrey Reggio: „My Che Guevara Was Pope John XXIII”. TheGuardian.com. https://www.theguardian.com/film/2014/mar/27/godfrey-regio-visitors-filmmaker-koyaanisqatsi
Google Scholar
Renov, M. (1993). Toward a Poetics of Documentary. W: M. Renov (red.), Theorizing Documentary (ss. 12-36). New York: Routledge.
Google Scholar
Schobert, C. (2013, 9 września). TIFF Review: „Visitors” from Godfrey Reggio, the Director of „Koyaanisqatsi”. IndieWire.com. https://www.indiewire.com/criticism/culture/tiff-review-visitors-from-godfrey-reggio-the-director-of-koyaanisqatsi-93900
Google Scholar
Wigon, Z. (2014, 24 stycznia). Interview: Godfrey Reggio Returns with the Breathtaking 4K Film „Visitors”. Tribeca News. https://tribecafilm.com/news/interview-godfrey-reggio-visitors-4k
Google Scholar
Autorzy
Piotr Zawojskipiotr.zawojski@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0003-2291-0446
Prof. dr hab. w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego; wykłada na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Intermediów. Zajmuje się problematyką fotografii, filmu i kina, sztuki nowych mediów oraz cyberkultury i technokultury. Autor książek Elektroniczne obrazoświaty. Między sztuką a technologią (2000), Wielkie filmy przełomu wieków. Subiektywny przewodnik (2007), Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii (2010, 2018), Sztuka obrazu i obrazowania w epoce nowych mediów (2012), Technokultura i jej manifestacje artystyczne. Medialny świat hybryd i hybrydyzacji (2016), Ruchome obrazy zatrzymane w pamięci. Reminiscencje teoretyczne i krytyczne (2017). Redaktor naukowy Ku filozofii fotografii Viléma Flussera (2004, 2015). Redaktor tomów zbiorowych Digitalne dotknięcia. Teoria w praktyce/Praktyka w teorii (2010), Bio-techno-logiczny świat. Bio art oraz sztuka technonaukowa w czasach posthumanizmu i transhumanizmu (2015), Klasyczne dzieła sztuki nowych mediów (2015); twórca antologii Teoria i estetyka fotografii cyfrowej (2017). Członek Komitetu Nauk o Kulturze PAN.
Statystyki
Abstract views: 171PDF downloads: 124
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Piotr Zawojski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Zawojski, Historie awangardy filmowej na nowo (o)pisane , Kwartalnik Filmowy: Nr 115 (2021): Film formy, film treści
- Piotr Zawojski, O intermedialnych relacjach między filmem i grami wideo , Kwartalnik Filmowy: Nr 125 (2024): Kino jako maszyna pamiętania
- Piotr Zawojski, Twórca wyzwalający rzeczywistość przeciwko dyktatowi „mise en scène”? „Five” Abbasa Kiarostamiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 122 (2023): Krajobrazy, panoramy, terytoria