Ze sceny na ekran kinowy: zniknięcie damy
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony szczegółowej anatomii bazowego triku Georges’a Mélièsa zaprezentowanego najpierw w Teatrze Robert-Houdin jako numer variétés, a potem – w postaci stechnicyzowanej wskutek zastosowania triku substytucji – przeniesionego do filmu Escamotage d’une dame chez Robert-Houdin (1896). Autor śledzi napięcia między iluzją sceny a trikiem substytucji w filmie, wskazując na intermedialny charakter efektu, który połączył iluzję sceniczną z kinem, a z Mélièsa uczynił autora teatru i kina. Paech wskazuje ponadto na jego żywotność w kinie współczesnym, analizując różne strategie adaptacji triku substytucji w filmach: Prestiż (2006) Christophera Nolana, Starsza pani znika (1938) Alfreda Hitchcocka, Scoop – gorący temat (2006) i Magia w blasku księżyca (2014) Woody’ego Allena oraz Nowojorskie opowieści (1989) Martina Scorsesego, Francisa Forda Coppoli i Woody’ego Allena.
Słowa kluczowe:
Georges Méliès, teatr, iluzja, trikBibliografia
Barnouw, Erik. The Magician and the Cinema, Oxford, Oxford University Press, 1981, s. 91.
Google Scholar
Gunning, Tom. “The Cinema of Attractions: Early Film, its Spectator and the Avant-Garde”, In: Early Cinema. Space, Frame, Narrative, red. T. Elsaesser, London, BFI, 1990.
DOI: https://doi.org/10.5040/9781838710170.0008
Google Scholar
Paech, Joachim. „Znikająca dama. O strukturze dyspozytywowej pojawiania się za pomocą aparatu”, tłum. K. Krzemieniowa, In: Współczesna niemiecka myśl filmowa: Od projektora do komputera, red. A. Gwóźdź, Katowice, Śląskie Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 99-117.
Google Scholar
Paech, Joachim. Unbewegt bewegt. Das Kino, die Eisenbahn und die Ge¬schichte des filmischen Sehens, w: Kino-Express. Die Eisenbahn in der Welt des Films, red. U. Meyer, München-Luzern, Bucher, 1985, s. 40-49.
Google Scholar
Paech, Joachim. Verkörperte Zeit. Personale Identität und kinematographische Zeit-Räume. Christopher Nolans Prestige nach dem Roman von Christopher Priest, w: Raum und Identität im Film. Historische und aktuelle Perspektiven, red. I. Durakovic, M. Lommel, J. Paech , Marburg, Schüren Verlag, 2012, s. 43-61.
DOI: https://doi.org/10.5771/9783741000133-43
Google Scholar
Priest, Christopher. Prestiż, tłum. K. Mazurek, Kraków, Znak, 2007.
Google Scholar
Virilio, Paul, Ästhetik des Verschwindens, Merve Verlag, Berlin 1986, s. 59.
Google Scholar
Autorzy
Joachim Paechkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet w Konstancji Niemcy
Emerytowany profesor medioznawstwa uniwersytetu w Konstancji, jeden z prekursorów akademickiego awansu filmoznawstwa w Niemczech Zachodnich. W końcu lat 80. kierował pionierskim tokiem studiów „nauka o mediach” na Uniwersytecie w Osnabrück. Autor i redaktor naukowy wielu książek z zakresu teorii i estetyki mediów, telewizji i kultury audiowizualnej, m.in.: PASSION oder Die EinBILDungen des Jean-Luc Go- dard (1989), Menschen im Kino. Film und Literatur erzählen (wraz z Anne Paech, 2000), Der Bewegung einer Linie folgen... Schriften zum Film (2002), Warum Medien? (2008).
Statystyki
Abstract views: 71PDF downloads: 54
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Joachim Paech
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
