Między nostalgią a melancholią. „Videoperformance” Józefa Robakowskiego „Z mojego okna” – próba rekonstrukcji i analizy
Abstrakt
Autor rekonstruuje konceptualną akcję performance Józefa Robakowskiego, będącą genezą filmu Z mojego okna. Traktując przyłożoną do szyby okiennej kamerę wideo jako rekwizyt w performance, Robakowski badał relacje indywidualnego podmiotu i świata zewnętrznego. W filmie z 1999 roku obrazy rejestrowane w ciągu dwudziestu jeden lat posłużyły Robakowskiemu do zilustrowania wymyślonej przez siebie nostalgicznej opowieści zapełnionej postaciami i zdarzeniami z pamięci zbiorowej okresu PRL i wczesnej III RP. Jednocześnie, sugerując swoją manipulację, Robakowski narzuca widzowi filmu krytyczny stosunek do proponowanej wizji historii. Zdaniem Świdzińskiego, videoperformance traktujący o relacjach podmiotu z czasem naznaczony jest rozszczepieniem między nostalgią a melancholią. Pozycja ta odtwarza kondycję ludzkiego podmiotu usytuowanego zawsze „pomiędzy”. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Between Nostalgia and Melancholy: Video Performance “From My Window” by Józef Robakowski – an Attempt at Reconstruction and Analysis; pierwodruk polski: „Kwartalnik Filmowy” 2010, nr 70, s. 194-207]
Słowa kluczowe:
Józef Robakowski, performans, melancholia, nostalgiaBibliografia
Bieńczyk, Marek. 2000. Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa.
Google Scholar
Boym, Svetlana. 2001. The Future of Nostalgia. New York.
Google Scholar
Kępińska, Alicja. 1981. Nowa sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978. Warszawa.
Google Scholar
Królikiewicz, Grzegorz. 1972. Przestrzeń filmowa poza kadrem. „Kino”. Nr 11.
Google Scholar
Markowski, Michał Paweł. 2003. Perekreacja. W: G. Perec. Gabinet kolekcjonera. tłum. M. P. Markowski. Warszawa.
Google Scholar
Przylipiak, Mirosław. 1998. Film dokumentalny jako gatunek retoryczny. „Kwartalnik Filmowy”. Nr 23.
Google Scholar
Rewers, Ewa. 2005. Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków.
Google Scholar
Robakowski, Józef. 1976. Stan świadomości. Łódź.
Google Scholar
Robakowski, Józef. 1976. Video Art – szansa podejścia rzeczywistości. W: Video Art. Lublin.
Google Scholar
Robakowski, Józef. 1988. Manipuluję! Warszawa.
Google Scholar
Robakowski, Józef. 1995-1997. Żywa galeria. Łódź.
Google Scholar
Robakowski, Józef. 2006. Moje multimedialne peregrynacje... + 5 obrazów i kilka autodygresji. W: Odwaga patrzenia. Eseje o fotografii. Łódź
Google Scholar
Robakowski, Józef. 2007. Odautorskie szczypanie rzeczywistości. In conversation with Marta Skłodowska. “Gazeta Wyborcza Łódź”. 26.02.
Google Scholar
Robakowski, Józef. Kino jest dla mnie najpiękniejszą z instalacji. In conversation with Bogusław Zmudziński. http://www.robakowski.net/
Google Scholar
Symotiuk, Stefan. 1997. Filozofia i genius loci. Warszawa.
Google Scholar
Ugrešić, Dubravka. 2002. Konfiskata pamięci. tłum. D. J. Ćirlić. W: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Wołowiec.
Google Scholar
Žižek, Slavoj. 1991. Looking Awry: An Introduction to Jacques Lacan Through Popular Culture. Cambridge.
Google Scholar
Autorzy
Jacek Świdzińskikwartalni.filmowy@ispan.pl
badacz niezależny Polska
Kulturoznawca; zajmuje się teorią obrazu i narratologią. Publikował w „Kontekstach”, „Kwartalniku Filmowym” i „Zeszytach Komiksowych”. Członek grupy komiksowej Maszin.
Statystyki
Abstract views: 102PDF downloads: 64
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Jacek Świdziński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jacek Świdziński, Między nostalgią a melancholią. „Videoperformance” Józefa Robakowskiego „Z mojego okna” – próba rekonstrukcji i analizy , Kwartalnik Filmowy: Nr 70 (2010): Awangarda i film
