Między nostalgią a melancholią. „Videoperformance” Józefa Robakowskiego „Z mojego okna” – próba rekonstrukcji i analizy
Abstrakt
Autor rekonstruuje konceptualną akcję performance Józefa Robakowskiego, będącą genezą filmu Z mojego okna. Traktując przyłożoną do szyby okiennej kamerę wideo jako rekwizyt w performance, Robakowski badał relacje indywidualnego podmiotu i świata zewnętrznego. W filmie z 1999 roku obrazy rejestrowane w ciągu dwudziestu jeden lat posłużyły Robakowskiemu do zilustrowania wymyślonej przez siebie nostalgicznej opowieści zapełnionej postaciami i zdarzeniami z pamięci zbiorowej okresu PRL i wczesnej III RP. Jednocześnie, sugerując swoją manipulację, Robakowski narzuca widzowi filmu krytyczny stosunek do proponowanej wizji historii. Zdaniem Świdzińskiego, videoperformance traktujący o relacjach podmiotu z czasem naznaczony jest rozszczepieniem między nostalgią a melancholią. Pozycja ta odtwarza kondycję ludzkiego podmiotu usytuowanego zawsze „pomiędzy”.
Słowa kluczowe:
Józef Robakowski, performans, nostalgia, melancholiaBibliografia
Banasiak Bogdan, Słońce ekstazy, noc melancholii. Rzecz o Raymondzie Rousselu, Łódź, Wrocław 2007, s. 76-78.
Google Scholar
Bieńczyk Marek, Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 2000, s. 32, 39-40, 55-61.
Google Scholar
Boym Svetlana, Nostalgia i postkomunistyczna pamięć, tlum. L. Stefanowska, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem, Wołowiec 2002, s. 274, 276, 288, 299.
Google Scholar
Busza Jerzy, Iluminacje Robakowskiego, w: Wobec fotografii, Warszawa 1983, http://www.robakowski.net/tx37.html.
Google Scholar
Kępińska Alicja, Nowa sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981, s. 247-249.
Google Scholar
Kowalska Bożena, Z rozważań o nowej roli ciała w sztuce, w: Rocznik „Rzeźba Polska” 1992 – 1993, t. 6: Ciało i sztuczność, Wydawnictwo Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Orońsko 1997, s. 28.
Google Scholar
Królikiewicz Grzegorz, Przestrzeń filmowa poza kadrem, „Kino” 1972, nr 11, s 27.
Google Scholar
Laplanche Jean, Jean-Bertrand Pontalis, Słownik psychoanalizy, tłum. E. Modzelewska, Warszawa 1996, s. 246-247.
Google Scholar
Malmor Izabela, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa, Bialsko-Biała 2010, s. 316.
Google Scholar
Markowski Michał P., Perekreacja, w: G. Perec, Gabinet kolekcjonera, tłum. M. P. Markowski, Warszawa 2003, s. 85, 151, 158-159, 173, 175.
Google Scholar
Przylipiak Mirosław, Film dokumentalny jako gatunek retoryczny, „Kwartalnik Filmowy” 1998, nr 23, s. 7, 15, 17.
Google Scholar
Rewers Ewa, Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków 2005, s. 58, 66-67, 182.
Google Scholar
Robakowski Józef, Instalacje, Łódź, 1998, http://www.robakowski.net/tx7.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Kino jest dla mnie najpiękniejszą z instalacji, rozmawiał B. Zmudziński, http://www.robakowski.net/tx29.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Manipuluję!, Warszawa 1988, http://www.robakowski.net/tx4.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Moje multimedialne peregrynacje... + 5 obrazów i kilka autodygresji, w: Odwaga patrzenia. Eseje o fotografii, Łódź 2006, http://www.robakowski.net/tx12.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Odautorskie szczypanie rzeczywistości, rozmawiała Marta Skłodowska, „Gazeta Wyborcza Łódź” 26.02.2007, http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/osrz.htm.
Google Scholar
Robakowski Józef, Stan świadomości, 1976.
Google Scholar
Robakowski Józef, Sztuka do bólu..., http://www.robakowski.net/tx10.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Termogramy – operacja na realności, 1999, http://www.robakowski.net/tx9.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Video Art – szansa podejścia rzeczywistości, w: Video Art, Lublin 1976, http://www.robakowski.net/tx3.html.
Google Scholar
Robakowski Józef, Żywa galeria, Łódź 1995-1997, http://www.robakowski.net/tx11.html.
Google Scholar
Spigel Lynn, Od wieków ciemnych do złotego wieku: pamięć kobiet a seriale telewizyjne, tłum. M. Michowicz, w: Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008, s. 327.
Google Scholar
Symotiuk Stefan, Filozofia i genius loci, Warszawa 1997.
Google Scholar
Ugrešić Dubravka, Konfiskata pamięci, tłum. D. J. Ćirlić, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem, Wołowiec 2002, s. 245-246.
Google Scholar
Wasilewski Marek, Sztuka nieobecna, Poznań 1999, s. 54, 65.
Google Scholar
Znaniecki Florian, Socjologia wychowania, Warszawa 1973, s. 28.
Google Scholar
Žižek Slavoj, Patrząc z ukosa. Do Lacana przez kulturę popularną, tłum. J. Margański, Warszawa 2003, s. 109, 141.
Google Scholar
Autorzy
Jacek Świdzińskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
Student V roku kulturoznawstwa w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zajmuje się sztukami wizualnymi, przede wszystkim amerykańskim komiksem.
Statystyki
Abstract views: 19PDF downloads: 7
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Jacek Świdziński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jacek Świdziński, Między nostalgią a melancholią. „Videoperformance” Józefa Robakowskiego „Z mojego okna” – próba rekonstrukcji i analizy , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
Podobne artykuły
- Jacek Świdziński, Między nostalgią a melancholią. „Videoperformance” Józefa Robakowskiego „Z mojego okna” – próba rekonstrukcji i analizy , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
