Spojrzenie mniejszości. „Liberator”, kino amerykańskie i afroamerykańska krytyka filmowa lat 60. XX w
Sebastian Smoliński
sebastian.smolinski@uw.edu.plUniwersytet Warszawski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6161-6875
Abstrakt
Artykuł stanowi rekonstrukcję dyskursu krytyki filmowej w „Liberatorze” – radykalnym czasopiśmie afroamerykańskim wydawanym w latach 1961-1971. Posługując się teorią pola kulturowego Pierre’a Bourdieu, autor sytuuje „Liberatora” w kontekście lat 60., ruchu praw obywatelskich i ruchu Black Arts, a także analizuje rolę tego pisma w kulturze filmowej epoki oraz związki między magazynem a ważnymi czarnymi filmowcami i autorami tekstów o kinie. Omawia przy tym cztery aspekty publicystyki filmowej „Liberatora”: pamięć kulturową o dawnych reprezentacjach, krytykę kina gatunkowego, potrzebę realizmu filmowego oraz możliwość stworzenia odrębnego kina afroamerykańskiego. Autor skupia się także na przedstawieniu kariery krytyka Claytona Rileya, który chciał kontynuować radykalną publicystykę w prasie głównego nurtu („The New York Times”). Spuścizna „Liberatora” została przedstawiona jako kluczowa dla zrozumienia tradycji afroamerykańskiej krytyki filmowej. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Minority Views: “Liberator”, American Cinema, and the 1960s African American Film Criticism]
Słowa kluczowe:
czasopismo „Liberator”, kino afroamerykańskie, ruch praw obywatelskich, ruch Black Arts, czarny radykalizm, czarna prasaBibliografia
[NN] (1965). Introducing Chameleon Productions. Liberator, 5 (9), p. 15.
Google Scholar
Aiello, T. (2009). “Hurry Sundown”: Otto Preminger, Baton Rouge, and Race, 1966-1967. Film History: An International Journal, 21 (4), pp. 394-410.
DOI: https://doi.org/10.2979/FIL.2009.21.4.394
Google Scholar
Barrett, W. (2008, October 27). Clayton Riley, 1935-2008. The Village Voice. https://www.villagevoice.com/2008/10/27/clayton-riley-1935-2008
Google Scholar
Bogle, D. (2002). Toms, Coons, Mulattoes, Mammies, and Bucks: An Interpretive History of Blacks in American Films. New York – London: Continuum.
Google Scholar
Bourdieu, P. (1993). The Field of Cultural Production, or: The Economic World Reversed. In: P. Bourdieu, R. Johnson (ed.), The Field of Cultural Production (pp. 29-73). New York: Columbia University Press.
Google Scholar
Brown-Guillory, E. (2013). “Feet, Don’t Fail Me Now”: Place and Displacement in Black Women’s Plays from The United States, South Africa, and England. CLA Journal, 57 (2), pp. 95-110.
Google Scholar
Canby, V. (1969, July 11). Screen: “Putney Swope,” a Soul Story. The New York Times, p. 19.
Google Scholar
Clarke, A. C. (1969). Uptight. Liberator, 9 (3), p. 18.
Google Scholar
Crowther, B. (1964, December 22). Screen: Agent 007 Meets “Goldfinger”. The New York Times, p. 36.
Google Scholar
Everett, A. (2001). Returning the Gaze: A Genealogy of Black Film Criticism, 1909-1949. Durham – London: Duke University Press.
Google Scholar
Ford, C. (1964). The Black Boom. Liberator, 4 (8), p. 16.
Google Scholar
Giovacchini, S. (2001). Hollywood Modernism: Film and Politics in the Age of the New Deal. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar
Horak, J.-C. (2015). Tough Enough: Blaxploitation and the L. A. Rebellion. In: A. N. Field, J.-C. Horak, J. N. Stewart (eds.), L. A. Rebellion: Creating a New Black Cinema (pp. 119-155). Oakland: University of California Press. https://doi.org/10.1525/9780520960435-006
Google Scholar
Johnson, A. A., Johnson, R. M. (1979). Propaganda and Aesthetics: The Literary Politics of Afro-American Magazines in the Twentieth Century. Amherst: The University of Massachusetts Press.
Google Scholar
Kessler, L. (1984). The Dissident Press: Alternative Journalism in American History. Beverly Hills: Sage Publications.
Google Scholar
Lierow, L. (2013). The “Black Man’s Vision of the World”: Rediscovering Black Arts Filmmaking and the Struggle for a Black Cinematic Aesthetic. Black Camera, 4 (2), pp. 3-21. https://doi.org/10.2979/blackcamera.4.2.3
DOI: https://doi.org/10.2979/blackcamera.4.2.3
Google Scholar
Meek, R. (1969). The Lost Man. Liberator, 9 (7), p. 20.
Google Scholar
Neal, L. (1968). Film and the Black Cultural Revolution. Arts in Society, 5 (2), pp. 348-350.
Google Scholar
Neal, L. P. (1965). Goldfinger. Liberator, 5 (5), p. 28.
Google Scholar
Ormand, R. (1969). The Learning Tree/Putney Swope. Liberator, 9 (11), p. 18.
Google Scholar
Parks, G. (1971, August 22). Aiming Shafts at a Critic of “Shaft”. The New York Times, section D, p. 8.
Google Scholar
Raymond, E. (2015). Stars for Freedom: Hollywood, Black Celebrities, and the Civil Rights Movement. Seattle – London: University of Washington Press.
Google Scholar
Riley, C. (1965). Nothing But a Man. Liberator, 5 (2), p. 20.
Google Scholar
Riley, C. (1965). The Pawnbroker. Liberator, 5 (6), p. 25.
Google Scholar
Riley, C. (1967). Dutchman. Liberator, 7 (4), p. 20.
Google Scholar
Riley, C. (1967). Hurry Sundown. Liberator, 7 (5), p. 21.
Google Scholar
Riley, C. (1967). The Battle of Algiers. Liberator, 7 (11), p. 21.
Google Scholar
Riley, C. (1967). The Professionals. Liberator, 7 (2), p. 20.
Google Scholar
Riley, C. (1968). For Love of Ivy. Liberator, 8 (9), p. 21.
Google Scholar
Riley, C. (1969). The Wild Bunch. Liberator, 9 (8), p. 21.
Google Scholar
Riley, C. (1970). Putney Swope. Liberator, 10 (3), p. 21.
Google Scholar
Riley, C. (1971, July 25). A Black Movie for White Audiences?. The New York Times, section D, p. 13.
Google Scholar
Slocum, D. (2004). The “Film Violence” Trope: New Hollywood, “the Sixties,” and the Politics of History. In: S. J. Schneider (ed.), New Hollywood Violence (pp. 13-33). Manchester: Manchester University Press.
Google Scholar
Smethurst, J. E. (2005). Black Arts Movement: Literary Nationalism in the 1960s and 1970s. Chapel Hill – London: The University of North Carolina Press.
Google Scholar
Tinson, C. M. (2017). Radical Intellect: “Liberator” Magazine and Black Activism in the 1960s. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
Google Scholar
Tolson, M. B. (2006). “Gone With the Wind” Is More Dangerous Than “Birth of a Nation”. In: P. Lopate (ed.), American Movie Critics: An Anthology From the Silents Until Now (pp. 140-144). New York: The Library of America.
Google Scholar
Autorzy
Sebastian Smolińskisebastian.smolinski@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-6161-6875
Filmoznawca i krytyk, doktorant Ośrodka Studiów Amerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Współautor kilku publikacji, w tym hiszpańskojęzycznej monografii La doble vida de Krzysztof Kieślowski (2015), książki o kinie afroamerykańskim oraz polsko-angielskiej monografii Davida Lyncha. Laureat stypendium Fundacji Kościuszkowskiej (2019-2020) w ramach którego prowadzi zajęcia z historii filmu polskiego na Cleveland State University w Ohio. Przygotowuje rozprawę doktorską na temat amerykańskiej krytyki filmowej i konstrukcji tożsamości narodowej.
Statystyki
Abstract views: 389PDF downloads: 319
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Sebastian Smoliński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Sebastian Smoliński, Bezdroża i długie trwanie filmu „noir” , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm