Obrazy, zmysły i ciała. O wizualnej dynamice u progu biomediów
Piotr Celiński
piotr.celinski@umcs.plUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (Polska)
http://orcid.org/0000-0003-4227-7473
Abstrakt
Status oraz strukturę obrazów i wizualności kształtują dziś dwie strategie kulturowe. Pierwsza dotyczy restrukturyzacji sposobów ich postrzegania na skutek zmian w obrębie kulturowej organizacji zmysłów; druga polega na unieważnianiu bądź pomijaniu percepcji zmysłowej oraz łączeniu obrazów bezpośrednio z systemem nerwowym i organami ciała za pomocą biomediów. Celem autora eseju jest przyjrzenie się obu tym strategiom na podstawie teorii mediów i kultury wizualnej proponowanej przez Maurice’a Merleau-Ponty’ego, Johna Bergera, Didiera Anzieu czy Melinę Diaconu. Refleksji towarzyszy charakterystyka wybranych przykładów z twórczości Yvesa Kleina, Björk i Jasona Derulo. Takie zestawienie teorii i praktyk kultury mediów wizualnych skłania do stawiania pytań o przyszłe losy patrzenia, widzenia i zdolności do posługiwania się komunikatami wizualnymi w porządku cyfrowym i sieciowym.
Słowa kluczowe:
obraz, media, zmysły, cyfrowość, ciałoBibliografia
Anzieu, D. (1989). The Skin Ego. New Haven: Yale University Press.
Google Scholar
Bal, M. (2006). Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej (tłum. M. Bryl). Artium Quaestiones, (17), ss. 295-385.
Google Scholar
Berger, J. (2008). Sposoby widzenia (tłum. M. Bryl). Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Breton Le, D. (2017). Sensing the World: An Anthropology of the Senses. London: Bloomsbury Academic.
Google Scholar
Cong, L., Wang, Z., Chai, Y., i in. (2017). Rapid Whole Brain Imaging of Neural Activity in Freely Behaving Larval Zebrafish (Danio rerio). Elife, (6:e28158). https://doi.org/10.7554/eLife.28158.002.
DOI: https://doi.org/10.7554/eLife.28158.002
Google Scholar
Diaconu, M. (2006). Reflections on an Aesthetics of Touch, Smell and Taste. Contemporary Aesthetics. https://contempaesthetics.org/newvolume/pages/article.php?articleID=385#FN6
Google Scholar
Hentschel, K. (2014). Visual Cultures in Science and Technology: A Comparative History. Oxford: Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198717874.001.0001
Google Scholar
Johnson, M. (2013). Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego (tłum. J. Płuciennik). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Latour, B. (2007). Can We Get Our Materialism Back, Please? Isis: A Journal of the History of Science, 98 (1), ss. 138-142.
Google Scholar
Merleau-Ponty, M. (2001). Fenomenologia percepcji (tłum. M. Kowalska, J. Migasiński). Warszawa: Aletheia.
Google Scholar
Mitchell, W. J. T. (2018). Image Science: Iconology, Visual Culture, and Media Aesthetics. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Morineau, C. (red.) (2006). Yves Klein. Corps, couleur, immatériel. Paris: Éditions du Centre Pompidou.
Google Scholar
Sendyka, R. (2011). Antropologia zmysłów. Autoportret, 3 (35), ss. 20-27.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Celińskipiotr.celinski@umcs.pl
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Polska
http://orcid.org/0000-0003-4227-7473
Medioznawca, teoretyk mediów cyfrowych, profesor nadzwyczajny w Katedrze Teorii Mediów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Współtwórca wydarzeń kulturalnych i artystycznych. Autor i redaktor książek: Interfejsy. Cyfrowe technologie w komunikowaniu (2010), Kulturowe kody technologii cyfrowych (2011), Mindware. Technologie dialogu (2012), Postmedia. Cyfrowy kod i bazy danych (2013). Współtwórca i członek zarządu Fundacji Instytut Kultury Cyfrowej (www.kulturacyfrowa.org).
Statystyki
Abstract views: 373PDF downloads: 314
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Piotr Celiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
