Historia Europy Środkowej. Filmy Istvána Szabó w latach dziewięćdziesiątych

Grzegorz Bubak

Abstrakt

We wczesnych filmach Szabó dał się poznać jako wnikliwy komentator współczesnej historii Europy. Jego trylogia (Mefisto, Pułkownik Redl i Hanussen) przedstawiała czasy upadku monarchii austro-węgierskiej, koniec I wojny światowej i dojście Hitlera do władzy. Filmy te spotkały się z dobrym przyjęciem na Zachodzie i umożliwiły Szabó zrobienie międzynarodowej kariery. W rezultacie na początku lat 90. nakręcił film Schadzka z Wenus z Glenn Close i międzynarodowymi gwiazdami w obsadzie. Pierwsza komedia w jego filmografii opowiada historię węgierskiego menedżera teatralnego, który rozpoczyna pracę w Paryżu. Szabó interesuje zderzenie kultur i mentalności, które prowadzi do nieporozumień i kryzysu tożsamości bohatera. Wspólną płaszczyzną okazuje się sztuka, która pomaga zniwelować różnice. Wątek kryzysu tożsamości kulturowej pojawia się w filmie Kochana Emmo, droga Böbe. Jego bohaterowie muszą nauczyć się żyć w nowych warunkach społeczno-politycznych. Kluczową kwestią jest odpowiedzialność za własne wybory. Wszystkie te ważne wątki porusza Kropla słońca, najnowszy film Szabó podsumowujący jego twórczość, który jest także ważnym głosem w debacie na temat tożsamości kultury europejskiej.