Historia jako archetyp kina węgierskiego. Spojrzenie na 1956 rok z dzisiejszej perspektywy, czyli najnowsze filmy o rewolucji
Abstrakt
Tekst jest analizą najnowszych filmów węgierskich, które opowiadają o tragicznych wydarzeniach października 1956 roku. Nieustająca potrzeba powracania do przeszłości była widoczna jeszcze przed upadkiem komunizmu w filmach takich klasyków jak István Szabó, Miklós Jancsó, Zoltán Fábri czy Márta Mészáros. Sugerowałoby to, że później historia będzie równie ważnym motywem tej kinematografii. Jednakże zmiany systemowe z przełomu lat 80. i 90. wcale nie sprowokowały urodzaju produkcji o tematyce historycznej, nawet mimo braku cenzury. Nowa rzeczywistość okazała się po prostu dużo ciekawsza. Niewykluczone, że rewolucja październikowa (ta węgierska) na długie lata odeszłaby całkowicie w zapomnienie (a tego przecież chciał Kádár), gdyby nie 50 rocznica tragicznych wydarzeń. Na ekrany węgierskich kin trafiło wtedy kilka filmów prezentujących różne perspektywy i sposoby realizacji. Zwiastunem ponownego zainteresowania tą tematyką było dzieło Márty Mészáros, Niepochowany, a po nim kolejne: Mansfeld (reż. Andor Szilágyi), Wolność i miłość (reż. Krisztina Goda), Chłopcy z ulicy Słonecznej (reż. György Szomjas).
Słowa kluczowe:
rewolucja 1956, Márta Mészáros, Zoltán Fábri, Miklós Jancsó, István Szabó, kino węgierskieBibliografia
Horoszczak Adam, Andrzej M. Rutkowski, Film węgierski w Polsce, Wydawnictwo Zespołu Realizatorów Filmowych, Warszawa 1979, s. 221.
Google Scholar
Michnik Adam, Popiół, ułan, polonez, „Gazeta Wyborcza”, 13.05.1994, s. 6.
Google Scholar
Petöfi Sándor, Wolność i miłość, tłum. A. Kamieńska, w: Wolność, miłość… Szabadság, szerelem, red. E. Kamocka, A. Puu, Oficyna Konfraterni Poetów, Kraków 1998, s. 9.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, Zabrudzona pamięć 1956 (rozmowa z Mártą Mészáros), „Gazeta Wyborcza”, 2.04.2006, s. 16.
Google Scholar
Autorzy
Grzegorz Bubakkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Hungarysta i filmoznawca, pracownik naukowy Katedry Filologii Węgierskiej UJ, specjalizuje się w problematyce historii i kultury Węgier XX w., ze szczególnym uwzględnieniem filmu węgierskiego. W 2003 r. wydał książkę pt. Twórczość filmowa Lstvana Szabó.
Statystyki
Abstract views: 18PDF downloads: 9
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Grzegorz Bubak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
