O budowaniu mostów między teorią a praktyką humanistyki w edukacji filmowej

Justyna Hanna Budzik

budzikjustine@gmail.com
Uniwersytet Śląski (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9740-0761

Abstrakt

Autorka podejmuje namysł nad miejscem edukacji filmowej w szerszym kontekście teoretycznym, odwołując się do koncepcji pedagogiki sytuacjonistycznej Tadeusza Sławka oraz osadzając ją w ramach nowej humanistyki. Jako studium przypadku omawia i analizuje wybrane działania z 35-letniej historii Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej. Komentarze do pomysłów Gabinetu autorka odnosi do europejskich strategii edukacji filmowej: wypracowanych przez British Film Institute oraz funkcjonujących we Francji. W zakończeniu artykułu zostało sformułowanych pięć celów edukacji filmowej, które łączyłyby projekty z tego obszaru z kształceniem humanistycznym.


Słowa kluczowe:

edukacja filmowa, nowa humanistyka, kształcenie humanistyczne

Bergala, A. (2002). L’hypothèse cinéma. Petit traité de transmission du cinéma à l’école et alleuirs. Paris: Cahiers du cinéma.
  Google Scholar

Bobiński, W. (2011). Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego. Kraków: Universitas.
  Google Scholar

Boutin, A. (2019). „École et cinéma”: A National Model for Arts Education in Schools. Film Education Journal, 2 (1), ss. 61-70. https://doi.org/10.18546/FEJ.02.1.05
DOI: https://doi.org/10.18546/FEJ.02.1.05   Google Scholar

Budzik, J. H. (2017). Film Education in Cinemas – Determinants and Tendencies. Panoptikum, 25 (18), ss. 157-176. https://doi.org/10.26881/pan.2017.18.10
DOI: https://doi.org/10.26881/pan.2017.18.10   Google Scholar

Budzik, J. H. (2020). Centrum sterowania edukacją filmową. Z Dorotą Gołębiowską, Martą Kasprzak, Anną Kołodziejczak i Jadwigą Mostowską z Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej w Łodzi rozmawia Justyna Hanna Budzik. Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu, (1). http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/pleograf/edukacja/21/centrum-sterowania-edukacja-filmowa-z-dorota-golebiowska-marta-kasprzak-anna-kolodziejczak-i-jadwiga-mostowska-z-centralnego-gabinetu-edukacji-filmowej-w-lodzi-rozmawia-justyna-hanna-budzik/725#k3
  Google Scholar

Budzik, J. H. (2020). Filmoteka Szkolna dla najmłodszych: przewodnik po świecie filmu. W: S. Rogowski, A. Wróblewska (red.), Dystrybucja filmowa. Od kina do streamingu (wyd. 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
  Google Scholar

Burn, A., Reid M. (2012). Screening Literacy: Reflecting on Models of Films Education in Europe. Nordic Journal of Digital Literacy, 7 (4), ss. 314-324.
  Google Scholar

Chojna, N. (2013). Jak (wy)edukować widza?. Magazyn Filmowy SFP, (26), ss. 18-23.
  Google Scholar

Ciszewska, E. (2016). Edukacja filmowa w Polsce – zarys historyczny i stan badań. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 79-98). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  Google Scholar

Górecka, D. (2014). Film jako atrakcyjne narzędzie realizacji wymagań podstawy programowej kształcenia ogólnego. W: D. Górecka, D. Gołębiowska (red.), Edukacja filmowa na zajęciach szkolnych i pozaszkolnych. Poradnik dla dyrektorów placówek oświatowych, nauczycieli, wychowawców, edukatorów filmowych (wyd. 1, ss. 2-4). Warszawa: Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych Filmoteki Narodowej.
  Google Scholar

Haratyk, P. (2020). Amatorskie Kluby Filmowe – nieformalna edukacja filmowa okresu PRL. Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu, (1). http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/pleograf/edukacja/21/amatorskie-kluby-filmowe-nieformalna-edukacja-filmowa-okresu-prl/714
  Google Scholar

Jakubowska, M. (2016). Cele edukacji filmowej w Polsce: konteksty instytucjonalne i tendencje rozwojowe. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 99-116). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  Google Scholar

Kaczmarzyk I. (2010). Opinia o podręczniku Zuzanny Grębeckiej, Iwony Kurz, Małgorzaty Litwinowicz-Droździel, Pawła Rodaka „Człowiek w kulturze. Podręcznik do wiedzy o kulturze (Szkoły ponadgimnazjalne. Zakres podstawowy i rozszerzony)”, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2006, ss. 247. W: G. Chomicki (red.), Prace komisji PAU do oceny podręczników szkolnych. Tom VIII. http://pau.krakow.pl/podreczniki/tom_viii/tVIII.pdf
  Google Scholar

Kiciński, A. (2020). Edukacja filmowa w czasach i po epidemii (cz. 2). Sfp.org.pl. https://www.sfp.org.pl/wydarzenia,5,30105,1,1,Edukacja-filmowa-w-czasach-i-po-epidemii-czesc-2.html?fbclid=IwAR2rnMrGdtuQBaPxr-vzWaeHGR26xNS6OQsy5TLnvVJdc9AojjTJGFJFY-U
  Google Scholar

Kłakówna, Z. A. (2016). Idea reaktywacji ogólnego kształcenia humanistycznego. Zarys. W: P. Kasprzak, Z. A. Kłakówna, P. Kołodziej, A. Regiewicz, J. Waligóra (red.), Edukacja w czasach cyfrowej zarazy (wyd. 1, ss. 136-144). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  Google Scholar

Koblewska, J. (1976). Współczesne modele edukacji filmowej na świecie. W: J. Masłowska (red.), Modele edukacji filmowej (wyd. 1, ss. 31-78). Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszchniania Kultury.
  Google Scholar

Konieczna, E. (2016). Uczenie (się) kina. Wstęp do badań nad kompetencjami nauczycieli – edukatorów filmowych. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 143-160). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  Google Scholar

Kozubek M. (2016). Filmoterapia. Teoria i praktyka. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  Google Scholar

Latoch-Zielińska, M. (2016). Edukacja filmowa z „Filmoteką Szkolną”. W: B. Myrdzik, I. Morawska, M. Latoch-Zielińska (red.), Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach (wyd. 1, ss. 227-237). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
  Google Scholar

Mostowska, J. (2017). Elementarz młodego kinomana. Łódź: Stowarzyszenie Edukacyjno-Kulturalne „Venae Artis”.
  Google Scholar

Nurczyńska-Fidelska, E., Parniewska, B., Popiel-Popiołek, E., Ulińska, H. (1993). Film w szkolnej edukacji humanistycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Nussbaum, M. C. (2016). Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów (tłum. Ł. Pawłowski). Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna. (Publikacja oryginału: 2010).
  Google Scholar

Nycz, R. (2017). Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji. Teksty Drugie, (1), ss. 18-40. https://doi.org/10.18318/td.2017.1.2
DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.2   Google Scholar

Pabiś-Orzeszyna, M., Fronczkowska, B. i in. (2019). Alfabetyzm filmowy. Raport Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Lodzcityoffilm.com. http://lodzcityoffilm.com/wp-content/uploads/2019/12/Alfabetyzm-filmowy.-Raport-NCKF-2.pdf
  Google Scholar

Rajewicz, D. (2009). Edukacja przez film. Polonistyka, (3), ss. 58-61.
  Google Scholar

Równy, A. (2016). Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji filmowej w Polsce (okres 2010-2015). W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 117-130). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  Google Scholar

Równy, A. (2018). Dystrybutorzy w służbie edukacji filmowej. Ekrany, (6), ss. 13-17.
  Google Scholar

Sławek, T. (2017). Edukacja jako tworzenie i podtrzymywanie kultury nadziei. Rocznik Pedagogiczny, (40), ss. 9-24.
  Google Scholar

Szoska, M. (2019). Trudna obecność. Film w edukacji polonistycznej a interpretacja. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  Google Scholar

Zabłocka-Skorek, J. (2015). Edukacja filmowa w praktyce. Dobór filmów w Interdyscyplinarnym Programie Edukacji Filmowej „KinoSzkoła” w kontekście recepcji filmu przez młodego widza. W: J. H. Budzik, I. Copik (red.), Edukacja przez słowo – obraz – dźwięk (wyd. 1, ss. 110-138). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  Google Scholar

Zabłocka-Skorek, J. (2016). Wychowawcza rola filmu w kontekście podstawy programowej szkoły ponadgimnazjalnej. W: E. Ciszewska, K. Klejsa (red.), Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki (wyd. 1, ss. 161-196). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-11-13

Cited By / Share

Budzik, J. H. (2020) „O budowaniu mostów między teorią a praktyką humanistyki w edukacji filmowej”, Kwartalnik Filmowy, (111), s. 241–257. doi: 10.36744/kf.376.

Autorzy

Justyna Hanna Budzik 
budzikjustine@gmail.com
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0001-9740-0761

Doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego. Filmoznawczyni i lektorka języka polskiego jako obcego. Autorka książek Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina (2015) oraz Dotyk światła. O zmysłowym doznawaniu kina (2012), współautorka (wraz z A. Tambor) publikacji Polska półka filmowa. Krótkometrażowe filmy aktorskie i animowane w nauczaniu języka polskiego jako obcego (2018). Lektorka języka polskiego w INALCO w Paryżu (2016/2017), laureatka Fulbright Slavic Award na University of Washington w Seattle (2017/2018). Zawodowo i badawczo zajmuje się edukacją medialną oraz glottodydaktyką polonistyczną.



Statystyki

Abstract views: 336
PDF downloads: 415


Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Justyna Hanna Budzik

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.