O pewnej tendencji kina popularnego
Abstrakt
Celem rozważań autora jest wskazanie nowej tendencji, która pojawiła się w kinie popularnym. Refleksje Kłobukowskiego skupiają się wokół najnowszych odsłon cykli filmów opowiadających o przygodach bohaterów kultury masowej – Jamesa Bonda i Batmana. Analizując nowe wcielenia postaci oraz kolejne próby podjęcia mitów kultury popularnej, a zarazem doszukując się uniwersalności figur herosów i ich losów w Jungowskiej psychologii głębi oraz w schemacie monomitu zaproponowanym przez Josepha Campbella, autor zestawia „odświeżone” produkty kultury masowej z ich wcześniejszymi formami. Wydaje się, że tendencja dominująca w najnowszym kinie popularnym, polegająca na wysuwaniu na pierwszy plan prawdopodobieństwa, psychologizacji postaci czy aspektów moralnych ich działań oraz na oddalaniu się od typowo ludycznych źródeł sztuki masowej, wcale nie prowadzi - wbrew zamierzeniom twórców - do stworzenia wybitnego kina, a wiedzie jedynie na artystyczną mieliznę i powoduje zagubienie cech dystynktywnych herosów popkultury o psychologicznej, mitycznej i baśniowej proweniencji.
Słowa kluczowe:
kino popularne, James Bond, BatmanBibliografia
Barthes Roland, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2000, s. 245-248.
Google Scholar
Campbell Joseph, Bohater o tysiącu twarzy, tłum. A. Jankowski, Zysk i S-ka, Poznań 1997, s. 176-182, 196-215.
Google Scholar
Człowiek-nietoperz: why so serious?, rozmawiają: D. Arest, K. Mikurda, M. Walkiewicz, „Gazeta Filmowa” 2008.08.16, http://wyborcza.pl/1,91947,5595074,Czlowiek_nietoperz__why_so_serious_.html [dostęp: 22.07.2009].
Google Scholar
Dudek Zenon W., Symbolika Trikstera a duchowość chrześcijańska, „Albo Albo. Problemy Psychologii i Kultury” 1998, nr 4 (nr 1-4/1999: Trikster. Zabawa, sztuka, mądrość), s. 10.
Google Scholar
Dudek Zenon W., Wymiary i funkcje figury Trikstera, „Albo Albo. Problemy Psychologii i Kultury” 1998, nr 4 (nr 1-4/1999: Trikster. Zabawa, sztuka, mądrość), s. 35-36.
Google Scholar
Eco Umberto, Łzy Czarnego Korsarza, w: tenże, Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią, tłum. J. Ugniewska, PIW, Warszawa 1996, s. 18-21.
Google Scholar
Eco Umberto, Nowe średniowiecze, tłum. P. Salwa, w: tenże, Podziemni bogowie. Wybór szkiców, tłum. J. Ugniewska, P. Salwa, Czytelnik, Warszawa 2007, s. 99.
Google Scholar
Eco Umberto, Struktury narracyjne u Fleminga, w: tenże, Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią, tłum. J. Ugniewska, PIW, Warszawa 1996, s. 188-189, 191-203, 211-213, 215, 217.
Google Scholar
Girard René, Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1987, s. 37-85.
Google Scholar
Goethe Johann Wolfgang, Faust. Cześć I, tłum. F. Konopka, Siedmioróg, Wrocław 1999, s. 54.
Google Scholar
Jankowicz Grzegorz, Komiks jako źródło cierpień, rozmawiał K. Mikurda, „Gazeta Filmowa” 2008.08.30, http://wyborcza.pl/1,91947,5643690,Komiks_jako_zrodlo_cierpien.html [dostęp: 27.07.2009].
Google Scholar
Jung Carl Gustav, Archetypy i symbole. Pisma wybrane, tłum. J. Prokopiuk, Czytelnik, Warszawa 1993, s. 68-87, 96-106, 396-397, 437-456.
Google Scholar
Kałużyński Zygmunt, Superman chałturnik. Sztuka popularna o dramatach naszych czasów, PIW, Warszawa 1982, s. 7-23, 46.
Google Scholar
Kłoskowska Antonina, Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN, Warszawa 1983, s. 320, 350.
Google Scholar
Koisz Jakub „El-Kal”, Batman a religia, „KZ – Magazyn Miłośników Komisku”, nr 53, http://www.kazet.bial.pl/2008_05/m_batman.htm [dostęp: 27.07.2009].
Google Scholar
Lévi-Strauss Claude, Myśl nieoswojona, tłum. A. Zajączkowski, PWN, Warszawa 1969, s. 31-55.
Google Scholar
McLuhan Marshall, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, tłum. N. Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004, s. 399-428.
Google Scholar
Moles Abraham, Kicz, czyli sztuka szczęścia. Studium o psychologii kiczu, tłum. A. Szczepańska, E. Wendel, PIW, Warszawa 1978.
Google Scholar
Morin Edgar, Kultura czasu wolnego, tłum. A. Frybesowa, w: Antropologia kultury: zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, wstęp i red. A. Mencwel, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001, s. 491-498.
Google Scholar
Ricoeur Paul, Symbolika zła, tłum. S. Cichowicz, M. Ochab, „Pax”, Warszawa 1986, s. 9-21.
Google Scholar
Walkiewicz Michał, Quo vadis, 007?, „Gazeta Filmowa” 2008.11.08, http://wyborcza.pl/1,91947,5898761,Quo_vadis__007_.html [dostęp: 22.07.2009].
Google Scholar
Zarębski Konrad J., Agent 007: Face lifting, „Kino” 2008, nr 12, s. 27.
Google Scholar
Autorzy
Miłosz Kłobukowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Polska
Absolwent filologii polskiej (specjalność: kulturoznawcza, specjalizacja filmoznawcza) na UMK w Toruniu.
Statystyki
Abstract views: 21PDF downloads: 12
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Miłosz Kłobukowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Miłosz Kłobukowski, Konwicki i okolice , Kwartalnik Filmowy: Nr 101-102 (2018): Kino europejskie XXI wieku
