Kino wielojęzyczne jako pole komunikacji międzykulturowej
Abstrakt
We współczesnej refleksji filmoznawczej skierowanej na kwestie globalizacji, transkulturowości i transnarodowości kina przewija się problem kina wielojęzycznego. Język, jakim posługują się bohaterowie filmu, ma swą funkcję nie tylko jako znacznik narodowej prznależności dzieła i nośnik znaczeń popychających fabułę do przodu. Jest też elementem tożsamości postaci, ich przynależności społecznej i kulturowej, z całym bagażem znaczeń symbolicznych. Chris Wahl postrzega kino wielojęzyczne (polyglot cinema) jako szczególny gatunek filmowy wraz z takimi podgatunkami jak: episode film, globalisation film, immigrant film, colonial film i existential film. Przypisuje temu gatunkowi szczególne znaczenie, ponieważ odnosi się on do dosłownego i metaforycznego znaczenia granic w obecnym świecie i komunikacji międzyludzkiej. Odwołując się do tych rozważań, autorka dokonuje analizy między innymi takich filmów, jak Pogarda (Le Mépris, 1963) Jean-Luca Godarda, Między słowami (Lost in Translation, 2003) Sofii Coppoli, Babel (2006) Alejandro Gonzáleza Iñárritu czy Kukułka (The Cuckoo, 2002) Aleksandra Rogożkina, próbując wskazać istotne funkcje artystyczne tego rodzaju „pomieszania języków”.
Słowa kluczowe:
transnarodowość, globalizacja, kino wielojęzyczneBibliografia
Beltz, Mark. 2001. The Name above the (Sub)Title: Internationalism, Coproduction, and Polyglot European European Art Cinema. “Camera Obscura” 46 (vol. 16), 1: 1-44.
Google Scholar
Berger, Verena. 2010. Voices against the Silence: Polyglot Documentary Films from Spain and Portugal. W: V. Berger, M. Komori (red.). Polyglot Cinema. Migration and Transcultural Narration in France, Italy, Portugal and Spain. Münster: Lit Verla, s. 211-225.
Google Scholar
Durovicová, Nataša, Kathleen E. Newman (red.). 2010. World Cinemas. Transnational Pespectives. New York, London: Routledge.
Google Scholar
Dwyer, Tessa. Universally speaking: Lost in Translation and polyglot cinema. http://www.lans-tts.be/img/NS4/Dwyer.PDF
Google Scholar
Elsaesser, Thomas. 2005. European Cinema. Face to Face with Hollywood. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Google Scholar
MacDougall, David. 2004. Kino transkulturowe, cz 1. Tłum. A. Oleńska, S. Sikora. “Kwartalnik Filmowy” 47-48: 77-98.
Google Scholar
MacDougall, David. 2005. Kino transkulturowe, cz 2. Tłum. A. Oleńska, S. Sikora. “Kwartalnik Filmowy” 49-50: 321-333.
Google Scholar
Nornes, Abé Mark. 2007. Cinema Babel. Translatng Global Cinema. Minneapolis: University of Minnesota.
Google Scholar
Rich, Motoko. 2004. Land of the Rising Cliché. “The Age”17. 01. 2004
Google Scholar
Shohat, Ella, Robert Stam, 2003. Unthinking Eurocentrism: Multiculturalism and the Media. London: Routledge.
Google Scholar
Shohat, Ella, Robert Stam. 1985. The Cinema after Babel: Language, Difference, Power. “Screen” 26, 3-4: 121-128.
Google Scholar
Sowińska, Iwona. 2011. Przełom dźwiękowy. W: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska (red.). Historia kina. Kino Klasyczne. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Tobisch, Jurgen. 2008. Film within Film – Self reflexivity in European Auteur Cinema. München: Grin Verlag.
Google Scholar
Wahl, Chris. 2005. Discovering a Genre: The Polyglot Film.“Cinemascope – Indepedndent Film Journal”, vol. 1 .
Google Scholar
Young, Robert J.C. 2012. Postkolonializm. Wprowadzenie. Tłum. M. Król. Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Autorzy
Teresa Rutkowskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
Redaktor naczelna „Kwartalnika Filmowego”; pracuje w Zakładzie Antropologii Kultury, Filmu i Sztuki Audiowizualnej w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Publikuje w „Kwartalniku Filmowym”, współpracuje z redakcją „Nowych Książek”, zajmuje się tłumaczeniami. Interesuje się problemami narracji i relacji między obrazem a słowem w filmie.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Teresa Rutkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Teresa Rutkowska, Szaleńcy i żołnierze nieznani , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Teresa Rutkowska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Teresa Rutkowska, Table des matières , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Teresa Rutkowska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
- Teresa Rutkowska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr Special Issue (2013): Polskie filmoznawstwo o kinie polskim
- Teresa Rutkowska, Table des matières , Kwartalnik Filmowy: Nr 91 (2015): Film między muzyką pop a popkulturą
- Teresa Rutkowska, Table des matières , Kwartalnik Filmowy: Nr 123 (2023): Tempo i rytm
- Teresa Rutkowska, Table des matières , Kwartalnik Filmowy: Nr 95 (2016): Transnarodowość kina polskiego
- Teresa Rutkowska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Teresa Rutkowska, Od redakcji , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
