Wojenne losy „polskiego Disneya”
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony wojennej twórczości Włodzimierza Kowańki, pioniera filmu animowanego, rysownika, konstruktora oraz żołnierza armii Władysława Andersa. Na podstawie wywiadów, artykułów prasowych, wspomnień innych żołnierzy oraz rysunków samego twórcy autor stara się zrekonstruować tułaczkę Kowańki po klęsce kampanii wrześniowej. Artysta na początku wojny przemierzał syberyjską tajgę jako jeden z sowieckich więźniów, a następnie wstąpił w szeregi armii polskiej. Artykuł ukazuje, w jaki sposób Kowańko prowadził swoją działalność artystyczną pomimo trudów wojennej tułaczki i sytuacji ciągłego zagrożenia. Tekst jest wreszcie próbą zdefiniowania sposobu, w jaki myślenie charakterystyczne dla języka animacji filmowej było obecne w jego pracach rysunkowych, graficznych czy teatralnych.
Słowa kluczowe:
Włodzimierz Kowańko, animacja polska, II wojna światowaBibliografia
Giżycki, Marcin. „Przed 1945: prekursorzy i pionierzy”. In: Polski film animowany, red. M. Giżycki, B. Zmudziński, Polskie Wydawnictwo Audiowizualne, Warszawa 2008,
Google Scholar
Sitkiewicz, Paweł. „Włodzimierz Kowańko – polski Disney”, In: tegoż, Miki i myszy. Walt Disney i film rysunkowy w przedwojennej Polsce, Gdańsk, słowo/obraz terytoria, 2012,
Google Scholar
Flig, Jacek. „Kilka obrazów animacji”, Kwartalnik Filmowy”, nr 65, (2009).
Google Scholar
L. B. [Leon Braun], Polski film rysunkowy powstaje na Śląsku, „Kino” 1932, nr 46, s. 8.
Google Scholar
Autor nieznany, Nareszcie polski film rysunkowy. „Pan Twardowski” na ekranie, „Kino” 1934, nr 4, s. 7; autor nieznany, „Pan Twardowski” na ekranie, „Światowid” 1934, nr 3, s. 17.
Google Scholar
M.O. [Mikołaj Ozierowski], Film rysunkowo-plastyczny rzeczywistością – zrealizowaną w Polsce, „Srebrny Ekran” 1938, nr 19, s. 16; A. Arian [Adrian Czermiński], Polski film rysowany, „Muza Filmowa” 1938, nr 3, s. 1.
Google Scholar
Ford, Karol. Czy Władysław Starewicz wróci do Polski, „Czas” 1939, nr 71, s. 11.
Google Scholar
Didi-Huberman, Georges. Obrazy mimo wszystko, tłum. Mai Kubiak Ho-Chi, Kraków, Universitas, 2012.
Google Scholar
Starzewski, Stanisław [pseud. Zwierniak Piotr], Zamorski Kazimierz [pseud. Mora Sylwester], Sprawiedliwość sowiecka, Włochy 1945.
Google Scholar
Anders, Władysław. Wstęp, w: Wittlin, Tadeusz. Diabeł w raju, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1990, s. 4.
Google Scholar
Mansfeld, Bogusław. „Obrazki łagierne Włodzimierza Kowańki”. In: Album Amicorum – między Wilnem a Toruniem: księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Józefowi Poklewskiemu, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008, s Sontag, Susan. O fotografii, tłum. S. Magala, Warszawa, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1986.
Google Scholar
Hertz, Zbigniew. Od Buzułuku do Bolonii, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, nr 4 (2001)
Google Scholar
Bazarewski, Jerzy, „Wystawa Włodzimierza Kowańki”, Orzeł Biały, nr 35 (1943)
Google Scholar
Kowańko, Włodzimierz, „Łazik” 1944, nr 9, s. 4.
Google Scholar
Kowańko, Włodzimierz. „Łazik” 1943, nr 1, s. 4.
Google Scholar
Kowańko, Włodzimierz, „Łazik”, czerwiec 1946, s. 2.
Google Scholar
Wuzeł [pseudonim], Od rzeczy poważnych do groteski, „Na szlaku kresowej” 1945, nr 1, s. 68.
Google Scholar
L. B. [Leon Braun], Polski film rysunkowy powstaje na Śląsku, „Kino” 1932, nr 46, s. 8.
Google Scholar
Herzbaum. Edward. Między światami. Dziennik andersowca 1939-1945, Warszawa, Ośrodek Karta, 2016, s. 151.
Google Scholar
Ta., Kariera polskiego żołnierza-rysownika, „Głos Polski” 1951, nr 2266, s. 5.
Google Scholar
Autor nieznany, Anti-Communist Film at Bethesda, „The Eugene Guard” 1954, 15 maja, s. 2
Google Scholar
Autor nieznany, ”Del Otro Lado” Aktualności ze świata artystycznego w Buenos Aires, „Głos Polski” 1952, nr 2294, s. 5.
Google Scholar
Autor nieznany, Maria Ester Bueno vista por Kowanko, „Correio da manha” 1960, nr 20655, s. 11.
Google Scholar
Autor nieznany, Sequestrado o oficial polones que sabe demais, „Luta Democratica” 1968, Nr 4488, s. 2.
Google Scholar
Autor nieznany, Desenhista continua melhorando, „Correio da manha” 1968, nr 23149, s. 10.
Google Scholar
Autorzy
Michał Mrózkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
Reżyser, animator oraz historyk, teoretyk i popularyzator filmu animowanego. Absolwent kulturoznawstwa w ramach MISH na Uniwersytecie Warszawskim oraz Warszawskiej Szkoły Reklamy na kierunku „grafika”. Doktorant w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego i członek Zespołu Badań nad Filmem. Przygotowuje pracę doktorską na temat kina animowanego w okresie II wojny światowej. Interesuje się także językiem i estetyką animacji filmowej. Autor krótkometrażowych autorskich filmów animowanych. Wykładowca Warszawskiej Szkoły Reklamy, Gimnazjum Filmowego przy Warszawskiej Szkole Filmowej, a także instruktor filmu animowanego.
Statystyki
Abstract views: 44PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Michał Mróz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Michał Mróz, Amerykański film animowany w wojennej potrzebie , Kwartalnik Filmowy: Nr 93-94 (2016): Kino amerykańskie
