Scenarzysta w czasach kultury przemysłowej. Międzywojenna publicystyka filmowa Anatola Sterna
Aleksander Wójtowicz
awojtowi@gmail.comUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0436-1965
Abstrakt
Międzywojenna publicystyka filmowa Anatola Sterna pozwala prześledzić, jak kształtowała się świadomość twórcy działającego w sferze nowoczesnej „kultury przemysłowej” (określenie Harra Segeberga). Autor opisuje konsekwencje przejścia z pola literatury do branży kinematograficznej oraz ambiwalencję, jaka towarzyszyła twórcy, który przeistaczał się z pisarza obdarzonego autorytetem społecznym w „dostawcę tekstów”. Pokazuje również, w jaki sposób funkcjonowanie w ramach instytucji literatury wpłynęło na jego sposób myślenia o związkach literatury i filmu, istocie twórczości scenopisarskiej oraz prawach autorskich.
Słowa kluczowe:
Anatol Stern, publicystyka filmowa, scenariopisarstwo, okres międzywojenny, kultura przemysłowaBibliografia
Benjamin, Walter. Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, transl. J. Sikorski, in: Twórca jako wytwórca. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975.
Google Scholar
Biskupski, Łukasz. Kinofilia zaangażowana. Stowarzyszenie Miłośników Filmu Artystycznego „Start” i upowszechnianie kultury filmowej w latach 30. XX w. Wydawnictwo Przypis, Łódź 2017.
Google Scholar
Giżycki, Maciej. Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia międzywojennego. Wydawnictwo Małe, Warszawa 1996.
Google Scholar
Giżycki, Maciej. Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce. PWN, Warszawa 1989.
Google Scholar
Hagener, Malte. Moving Forward, Looking Back. The European Avant-Garde and the Invention of Film Culture, 1919-1939. Amsterdam University Press, Amsterdam 2007.
DOI: https://doi.org/10.5117/9789053569610
Google Scholar
Kowalski, Alfred. U twórców polskiego filmu. Rozmowa z Anatolem Sternem.„Świat Filmu” 1937.
Google Scholar
Radkiewicz, Małgorzata. Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939, Korporacja Ha!art, Kraków 2006.
Google Scholar
Segeberg, Harro. Literatura w kulturze przemysłowej. transl. B. Balicki, „Teksty Drugie” 2012, no 6.
Google Scholar
Słonimski, Antoni. Kronika tygodniowa. „Wiadomości Literackie” 1931, no 18.
Google Scholar
Solomon, Stefan. William Faulkner In Hollywood: Screenwriting for the Studios. University of Georgia Press, Georgia 2017.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1g2km2r
Google Scholar
Stern, Anatol. Cztery filmy. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 2.
Google Scholar
Stern, Anatol. „Gwiazdy” na gwiazdkę. „X Muza” 1937, no 24.
Google Scholar
Stern, Anatol. Nie chcemy kataryniarzy!... „X Muza” 1937, no 21.
Google Scholar
Stern, Anatol. Nieproszeni goście. „X Muza” 1937, no 9.
Google Scholar
Stern, Anatol. O właściwe miejsce dla filmu. „X Muza” 1937, no 1.
Google Scholar
Stern, Anatol. Prawa scenarzysty a uświęcone bezprawie. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 22.
Google Scholar
Stern, Anatol. Scenariusz. „X Muza” 1938, no 5.
Google Scholar
Stern, Anatol. Scenariusz i jego realizacja. „Wiadomości Filmowe” 1934, no 21.
Google Scholar
Stern, Anatol. Stawiamy na autora. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 18.
Google Scholar
Stern, Anatol. Teatr i film. Dwaj wrogowie. „Wiadomości Filmowe” 1935, no 24.
Google Scholar
Stern, Anatol. W obronie własnej. „Kino” 1931, no 19.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF01520311
Google Scholar
Stern, Anatol. Wspomnienia z Atlantydy. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1959.
Google Scholar
Stillinger, Jack. Multiple Authorship and the Myth of Solitary Genius. Oxford University Press, Oxford 1991.
Google Scholar
Stradomski, Wiesław. Drugi oddech polskiego kina, in: Historia filmu polskiego, vol. 2: 1930-1939. Polskie Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988.
Google Scholar
Twórca piętnastu scenariuszy. „Wiadomości Filmowe” 1935, no 18.
Google Scholar
Williams, Alan. Historical and Theoretical Issues in the Coming of Recorded Sound to the Cinema, in: Sound Theory, Sound Practice. Ed. by Robert B. Altman, New York: Routlege 1992.
Google Scholar
Wójtowicz, Aleksander. „Cogito” i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
Google Scholar
Zahorska, Stefania. Rozbój filmowy. „Wiadomości Literackie” 1936, no 50.
Google Scholar
Zajiček, Edward. Poza ekranem. Kinematografia polska 1918-1991. Filmoteka Narodowa, Warszawa 1992.
Google Scholar
Autorzy
Aleksander Wójtowiczawojtowi@gmail.com
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Polska
https://orcid.org/0000-0003-0436-1965
Dr hab., historyk literatury, edytor, adiunkt w Zakładzie Literatury XX i XXI w. Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Zajmuje się dziejami europejskich ruchów awangardowych, współczesną sztuką eksperymentalną oraz edytorstwem literatury XX w. Autor książek Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy (2010) oraz Nowa Sztuka. Początki (i końce) (2017), współredaktor monografii, edycji krytycznych i popularnych; publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Praktyce Teoretycznej”, „Kwartalniku Filmowym”.
Statystyki
Abstract views: 242PDF downloads: 218
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Aleksander Wójtowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
