Spojrzenie mniejszości. „Liberator”, kino amerykańskie i afroamerykańska krytyka filmowa lat 60. XX w

Sebastian Smoliński

sebastian.smolinski@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6161-6875

Abstrakt

Artykuł stanowi rekonstrukcję dyskursu krytyki filmowej w „Liberatorze” – radykalnym czasopiśmie afroamerykańskim wydawanym w latach 1961-1971. Posługując się teorią pola kulturowego Pierre’a Bourdieu, autor sytuuje „Liberatora” w kontekście lat 60., ruchu praw obywatelskich i ruchu Black Arts, a także analizuje rolę tego pisma w kulturze filmowej epoki oraz związki między magazynem a ważnymi czarnymi filmowcami i autorami tekstów o kinie. Omawia przy tym cztery aspekty publicystyki filmowej „Liberatora”: pamięć kulturową o dawnych reprezentacjach, krytykę kina gatunkowego, potrzebę realizmu filmowego oraz możliwość stworzenia odrębnego kina afroamerykańskiego. Autor skupia się także na przedstawieniu kariery krytyka Claytona Rileya, który chciał kontynuować radykalną publicystykę w prasie głównego nurtu („The New York Times”). Spuścizna „Liberatora” została przedstawiona jako kluczowa dla zrozumienia tradycji afroamerykańskiej krytyki filmowej. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Minority Views: “Liberator”, American Cinema, and the 1960s African American Film Criticism]


Słowa kluczowe:

czasopismo „Liberator”, kino afroamerykańskie, ruch praw obywatelskich, ruch Black Arts, czarny radykalizm, czarna prasa

[NN] (1965). Introducing Chameleon Productions. Liberator, 5 (9), p. 15.
  Google Scholar

Aiello, T. (2009). “Hurry Sundown”: Otto Preminger, Baton Rouge, and Race, 1966-1967. Film History: An International Journal, 21 (4), pp. 394-410.
DOI: https://doi.org/10.2979/FIL.2009.21.4.394   Google Scholar

Barrett, W. (2008, October 27). Clayton Riley, 1935-2008. The Village Voice. https://www.villagevoice.com/2008/10/27/clayton-riley-1935-2008
  Google Scholar

Bogle, D. (2002). Toms, Coons, Mulattoes, Mammies, and Bucks: An Interpretive History of Blacks in American Films. New York – London: Continuum.
  Google Scholar

Bourdieu, P. (1993). The Field of Cultural Production, or: The Economic World Reversed. In: P. Bourdieu, R. Johnson (ed.), The Field of Cultural Production (pp. 29-73). New York: Columbia University Press.
  Google Scholar

Brown-Guillory, E. (2013). “Feet, Don’t Fail Me Now”: Place and Displacement in Black Women’s Plays from The United States, South Africa, and England. CLA Journal, 57 (2), pp. 95-110.
  Google Scholar

Canby, V. (1969, July 11). Screen: “Putney Swope,” a Soul Story. The New York Times, p. 19.
  Google Scholar

Clarke, A. C. (1969). Uptight. Liberator, 9 (3), p. 18.
  Google Scholar

Crowther, B. (1964, December 22). Screen: Agent 007 Meets “Goldfinger”. The New York Times, p. 36.
  Google Scholar

Everett, A. (2001). Returning the Gaze: A Genealogy of Black Film Criticism, 1909-1949. Durham – London: Duke University Press.
  Google Scholar

Ford, C. (1964). The Black Boom. Liberator, 4 (8), p. 16.
  Google Scholar

Giovacchini, S. (2001). Hollywood Modernism: Film and Politics in the Age of the New Deal. Philadelphia: Temple University Press.
  Google Scholar

Horak, J.-C. (2015). Tough Enough: Blaxploitation and the L. A. Rebellion. In: A. N. Field, J.-C. Horak, J. N. Stewart (eds.), L. A. Rebellion: Creating a New Black Cinema (pp. 119-155). Oakland: University of California Press. https://doi.org/10.1525/9780520960435-006
  Google Scholar

Johnson, A. A., Johnson, R. M. (1979). Propaganda and Aesthetics: The Literary Politics of Afro-American Magazines in the Twentieth Century. Amherst: The University of Massachusetts Press.
  Google Scholar

Kessler, L. (1984). The Dissident Press: Alternative Journalism in American History. Beverly Hills: Sage Publications.
  Google Scholar

Lierow, L. (2013). The “Black Man’s Vision of the World”: Rediscovering Black Arts Filmmaking and the Struggle for a Black Cinematic Aesthetic. Black Camera, 4 (2), pp. 3-21. https://doi.org/10.2979/blackcamera.4.2.3
DOI: https://doi.org/10.2979/blackcamera.4.2.3   Google Scholar

Meek, R. (1969). The Lost Man. Liberator, 9 (7), p. 20.
  Google Scholar

Neal, L. (1968). Film and the Black Cultural Revolution. Arts in Society, 5 (2), pp. 348-350.
  Google Scholar

Neal, L. P. (1965). Goldfinger. Liberator, 5 (5), p. 28.
  Google Scholar

Ormand, R. (1969). The Learning Tree/Putney Swope. Liberator, 9 (11), p. 18.
  Google Scholar

Parks, G. (1971, August 22). Aiming Shafts at a Critic of “Shaft”. The New York Times, section D, p. 8.
  Google Scholar

Raymond, E. (2015). Stars for Freedom: Hollywood, Black Celebrities, and the Civil Rights Movement. Seattle – London: University of Washington Press.
  Google Scholar

Riley, C. (1965). Nothing But a Man. Liberator, 5 (2), p. 20.
  Google Scholar

Riley, C. (1965). The Pawnbroker. Liberator, 5 (6), p. 25.
  Google Scholar

Riley, C. (1967). Dutchman. Liberator, 7 (4), p. 20.
  Google Scholar

Riley, C. (1967). Hurry Sundown. Liberator, 7 (5), p. 21.
  Google Scholar

Riley, C. (1967). The Battle of Algiers. Liberator, 7 (11), p. 21.
  Google Scholar

Riley, C. (1967). The Professionals. Liberator, 7 (2), p. 20.
  Google Scholar

Riley, C. (1968). For Love of Ivy. Liberator, 8 (9), p. 21.
  Google Scholar

Riley, C. (1969). The Wild Bunch. Liberator, 9 (8), p. 21.
  Google Scholar

Riley, C. (1970). Putney Swope. Liberator, 10 (3), p. 21.
  Google Scholar

Riley, C. (1971, July 25). A Black Movie for White Audiences?. The New York Times, section D, p. 13.
  Google Scholar

Slocum, D. (2004). The “Film Violence” Trope: New Hollywood, “the Sixties,” and the Politics of History. In: S. J. Schneider (ed.), New Hollywood Violence (pp. 13-33). Manchester: Manchester University Press.
  Google Scholar

Smethurst, J. E. (2005). Black Arts Movement: Literary Nationalism in the 1960s and 1970s. Chapel Hill – London: The University of North Carolina Press.
  Google Scholar

Tinson, C. M. (2017). Radical Intellect: “Liberator” Magazine and Black Activism in the 1960s. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
  Google Scholar

Tolson, M. B. (2006). “Gone With the Wind” Is More Dangerous Than “Birth of a Nation”. In: P. Lopate (ed.), American Movie Critics: An Anthology From the Silents Until Now (pp. 140-144). New York: The Library of America.
  Google Scholar


Opublikowane
2022-12-31

Cited By / Share

Smoliński, S. (2022) „Spojrzenie mniejszości. «Liberator», kino amerykańskie i afroamerykańska krytyka filmowa lat 60. XX w”, Kwartalnik Filmowy, (120), s. 144–163. doi: 10.36744/kf.1382.

Autorzy

Sebastian Smoliński 
sebastian.smolinski@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-6161-6875

Filmoznawca i krytyk, doktorant Ośrodka Studiów Amerykańskich na Uniwersytecie Warszawskim. Współautor kilku publikacji, w tym hiszpańskojęzycznej monografii La doble vida de Krzysztof Kieślowski (2015), książki o kinie afroamerykańskim oraz polsko-angielskiej monografii Davida Lyncha. Laureat stypendium Fundacji Kościuszkowskiej (2019-2020) w ramach którego prowadzi zajęcia z historii filmu polskiego na Cleveland State University w Ohio. Przygotowuje rozprawę doktorską na temat amerykańskiej krytyki filmowej i konstrukcji tożsamości narodowej.



Statystyki

Abstract views: 294
PDF downloads: 217


Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Sebastian Smoliński

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.