Socialist Realism “à rebours”: Jiří Menzel’s “Larks on a String”

Maciej Robert

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Lodz (Poland)

Abstract

An analysis of Jiri Menzels Larks on a String - a film that describes the Stalinist terror in Czechoslovakia in the 1950s. The author argues that the film using a deconstruction of the style of socialist realism in film shows the reality of the epoch, for which reason the film was not shown to audiences for 20 years.


Keywords:

Jiří Menzel, socialist realism, Czech cinema

Bachelard Gaston, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tłum. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa 1975, s. 319.
  Google Scholar

Baluch Jacek, Posłowie, w: B. Hrabal, Sprzedam dom, w którym już nie chcę mieszkać, tłum. J. Anderman, T. Lis, Kraków 1981, s. 144.
  Google Scholar

Cassirer Ernst, Funkcja mitu w życiu społecznym, tłum. H. Buczyńska, w: Filozofia i socjologia XX wieku, cz. I, Warszawa 1965, s. 84.
  Google Scholar

Czernienko Miron, Polska - nie zagranica, tłum. M. Chyb, „Kino” 1993, nr 2-3, s. 16.
  Google Scholar

Eliade Mircea, Mity, sny i misteria, tłum. I. Kania, Kraków 1994.
  Google Scholar

Fainaru Dan, Step in the Right Direction, “The Jerusalem Post” 20.04.1990, s. 16.
  Google Scholar

Foucault Michel, Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Warszawa 2000, s. 122-128.
  Google Scholar

Godzic Wiesław, Film i psychoanaliza: problem widza, Kraków 1991.
  Google Scholar

Gottwald Klement, W walce o socjalistyczną Czechosłowację, s. 263.
  Google Scholar

Halbwachs Maurice, Społeczne ramy pamięci, tłum. M. Król, Warszawa 1969, s. 39, 165.
  Google Scholar

Havel Vaclav, Siła bezsilnych, w: Thriller i inne eseje, tłum. P. Heartman (P. Godlewski), Warszawa 1988, s. 60.
  Google Scholar

Hopfinger Maryla, Adaptacje filmowe utworów literackich. Problemy teorii i interpretacji, Wrocław 1974.
  Google Scholar

Hrabal Bohumil, Piękna rupieciarnia, tłum. A. Kaczorowski i J. Stachowski, Wołowiec 2006, s. 41, 107.
  Google Scholar

Hutnikiewicz Artur, Od Czystej Formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX wieku, Warszawa 1974, s. 244-245, 250, 257-258.
  Google Scholar

Jirasek Zdenek, Andrzej Małkiewicz, Polska i Czechosłowacja w dobie stalinizmu (1948-1956). Studium porównawcze, Warszawa 2005, s. 68, 127, 140, 162, 167, 194, 196-197, 263.
  Google Scholar

Kaczorowski Aleksander, Gra w życie. Opowieść o Bohumilu Hrabalu, Wołowiec 2004.
  Google Scholar

Kamiński Łukasz, Andrzej Małkiewicz, Krzysztof Ruchniewicz, Opór społeczny w Europie Środkowej w latach 1948-1953 na przykładzie Polski, NRD i Czechosłowacji, Wrocław 2004, s. 93.
  Google Scholar

Lubelski Tadeusz, Strategie autorskie w polskim filmie fabularnym lat 1945-1961, Kraków 1992, s. 98-99.
  Google Scholar

Marks Karol, Fryderyk Engels, Manifest partii komunistycznej, Warszawa 1969, s. 24.
  Google Scholar

Marszałek Rafał, Kapelusz i chustka, w: Film i kontekst, red. D. Palczewska, Z. Benedyktynowicz, Wrocław 1988.
  Google Scholar

Mazal Tomáš, Spisovatel Bohumil Hrabal, Praha 2006, s. 122.
  Google Scholar

Merz Irena, O filmie czechosłowackim, Warszawa 1954, s. 26.
  Google Scholar

Nawrocki Witold, Współczesność i historia. Z problematyki współczesnej literatury czeskiej i słowackiej, Katowice 1982, s. 373-374.
  Google Scholar

Oscar to przypadek. Z Jirzim Menzlem rozmawia Konrad J. Zarębski, „Kino” 2004, nr 12, s. 22.
  Google Scholar

Pechánková Milica, Skřivanči na svobodě, „Květy” 1992, nr 5, s. 38-39.
  Google Scholar

Piechota Magdalena, Kobieta w polskim filmie socrealistycznym, w: Socrealizm. Fabuły-komunikaty-ikony, red. K. Słownik realizmu socjalistycznego, red. Z. Łapiński, W. Tomasik, Kraków 2004, s. 152.
  Google Scholar

Sobotka Kazimierz, Robotnik na ekranie, czyli o tzw. „filmie produkcyjnym”, w: Szkice o filmie polskim, red. B. Stolarska, Łódź 1995, s. 40, 55.
  Google Scholar

Stachówna Grażyna, Równanie szeregów. Bohaterowie filmów socrealistycznych (1949-1955), w: Człowiek z ekranu. Z antropologii postaci filmowej, red. M. Jankun-Dopartowa, M. Przylipiak, Kraków 1996, s. 17, 23.
  Google Scholar

Stankovič Andrej, Co dělat když Kolja vítězí, Praha 2008, s. 56-62.
  Google Scholar

Stępnik, M. Piechota, Lublin 2006, s. 69-70, 73.
DOI: https://doi.org/10.1080/00049158.2006.10674992   Google Scholar

Szczepańska Anna, Miłość erotyczna w polskiej prozie produkcyjnej, w: Socrealizm. Fabuły-konteksty-ikony, red. K. Szymańska J. , Po drugiej stronie muru, „Ekran” 1990, nr 12, s. 6.
  Google Scholar

Toeplitz Jerzy, Dwa filmy czechosłowackie, „Kwartalnik Filmowy” 1951, nr 2, s. 42.
  Google Scholar

Toeplitz Jerzy, Historia sztuki filmowej, tom VI, Warszawa 1990, s. 353.
  Google Scholar

Tomaszewski Jerzy, Czechosłowacja, Warszawa 1997, s. 182.
  Google Scholar

Toniak Ewa, Olbrzymki. Kobiety i socrealizm, Kraków 2008.
  Google Scholar

Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, tłum. A. Morawińska, Warszawa 1987, s. 75.
  Google Scholar

Zgustová Monika, Bohumil Hrabal, tłum. Z. Tarajło-Lipowska, Wrocław 2000, s. 82.
  Google Scholar

Zwierzchowski Piotr, Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000, s. 8-9, 83-84.
  Google Scholar


Published
2009-12-31

Cited by

Robert, M. (2009) “Socialist Realism “à rebours”: Jiří Menzel’s ‘Larks on a String’”, Kwartalnik Filmowy, (67-68), pp. 261–285. doi: 10.36744/kf.3109.

Authors

Maciej Robert 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Lodz Poland

Absolwent filmoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim oraz organizacji produ­kcji filmowej w PWSFTviT. Doktorant na UŁ; pisze pracę o kinie czeskim.



Statistics

Abstract views: 27
PDF downloads: 10


License

Copyright (c) 2009 Maciej Robert

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.

In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.