Empty Space: Autobiographical Strategies in Documentary Films on Holocaust
Abstract
Autobiographism relies on a kind of agreement with a viewer, listener or reader on basis of which culture text is deciphered as a record of an author’s experience. It can be understood only when an artist’s biography is known and functions in society. As Mąka-Malatyńska argues, autobiographical convention is rarely used in documentary films on Holocaust, which appears to be a consequence of psychological resistance to describing own experiences and overwhelming power of images in which the past is brought back to life. In the strict sense only a few films represent this trend in documentary cinema. An autobiography, an experience of a Holocaust is a theme in films by Mira Hamermesh and Marian Marzyński. In broader sense documentaries co-created by Survivors in which they are protagonists and narrators and where their stories determine film construction can be treated as autobio-graphical, e.g. Miejsce urodzenia (Birthplace) by Paweł Łoziński (1992). More frequently autobiographical motifs are used in fiction films, although in such case they are not autobiographical in a narrow sense. Filmmakers, like Roman Polański in Pianist (2002), hide behind someone else’s story telling about their own experiences and emotions at the same time.
Keywords:
autobiographism, Mira Hamermesh, Marian Marzyński, HolocaustReferences
Ankersmit Frank, Postmodernistyczna „prywatyzacja” przeszłości, tłum. M. Zapędowska, w: Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. E. Domańska, Kraków 2004, s. 387, 407.
Google Scholar
Arendt Hannah, Eichmann w Jerozolimie, tłum. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.
Google Scholar
Bielas Katarzyna, Miejsce dochodzenia, „Gazeta Wyborcza” 1993, nr 247 (21 października 1993).
Google Scholar
Bruss Elizabeth, Eye for I: Making and Unmaking Autobiography in Film, w: Autobiography: Essays Theoretical and Critical, red. J. Olney, Princeton 1980.
DOI: https://doi.org/10.1515/9781400856312.296
Google Scholar
Czermińska Małgorzata, Autobiografia i powieść, czyli pisarz i jego postacie, Gdańsk 1987, s. 11.
Google Scholar
Hendrykowski Marek, Spór o autorstwo dzieła filmowego, w: Autor w filmie. Z dziejów ewolucji filmowych form artystycznych, red. M. Hendrykowski, Poznań 1991, s. 49.
Google Scholar
Hirsch Joshua, Afterimage. Film, Trauma and the Holocaust, Philadelphia 2004, s. 111-139.
Google Scholar
Jakubowska Wanda, Dwa debiuty oddzielone w czasie, w: Debiuty polskiego kina, red. M. Hendrykowski, Konin 1998, s. 17.
Google Scholar
Korczak Janusz, Pamiętnik, w: Pisma wybrane, red. A. Lewin, Warszawa 1978, s. 350.
Google Scholar
Kracauer Siegfried, Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum. W. Wertenstein, Gdańsk 2008, s. 344-345.
Google Scholar
Lejeune Philippe, Pakt autobiograficzny, „Teksty” 1975, nr 5, s. 204.
Google Scholar
Leociak Jacek, Tekst wobec Zagłady (O relacjach z getta warszawskiego), Wrocław 1997, s. 25.
Google Scholar
Levi Primo, Revisiting the Camps, w: The Art of Memory. Holocaust Memorials in History, red. J. E. Young, New York 1994, s. 184.
Google Scholar
Lubelski Tadeusz, Autor jako bohater, w: Autor w filmie. Z dziejów ewolucji filmowych form artystycznych, red. M. Hendrykowski, Poznań 1991, s. 85.
Google Scholar
Majewski Tomasz, Zobaczyć Gorgonę. Siegfried Kracauer i teoria filmu po Zagładzie, „Kwartalnik Filmowy” 2009, nr 67-68, s. 42-55.
Google Scholar
Marzyński Marian, Sennik polsko-żydowski, Warszawa 2005, s. 16-17, 231.
Google Scholar
Mencwel Andrzej, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006, s. 326, 329.
Google Scholar
Odbijam się w lustrze Ameryki, z Marianem Marzyńskim rozmawia Marcin Giżycki, „Kino” 1993, nr 8.
Google Scholar
Polański Roman, Polacy. Żydzi. Niemcy, rozm. Marek Beylin i Adam Michnik, „Gazeta Wyborcza” 2002, nr 121 (25 maja 2002).
Google Scholar
Rees Laurence, Auschwitz i „ostateczne rozwiązanie”, tłum. P. Stachura, Warszawa 2006.
Google Scholar
Rosenfeld Alvin H., Podwójna śmierć. Rozważania o literaturze Holocaustu, tłum. B. Krawcowicz, Warszawa 2003.
Google Scholar
Sen o Zagładzie. Jak biedni Polacy patrzą na getto, w: Publicystyczny komentarz socjologów. Analizy – polemiki – wywiady, red. E. Domańska, A. Ostrowska, Warszawa 2006, s. 418.
Google Scholar
Sławiński Jerzy, Autobiografia, w: Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998, s. 50.
Google Scholar
Stachówna Grażyna, Powrót do początku, „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 24 (16 czerwca 2002).
Google Scholar
Szpakowska Małgorzata, Zło, „Dialog” 2002, nr 12.
Google Scholar
Małgorzata Czermińska, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.
Google Scholar
Authors
Katarzyna Mąka-Malatyńskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Adam Mickiewicz University in Poznan Poland
Adiunkt w Zakładzie Filmu i Telewizji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykłada historię filmu polskiego i analizę dzieła filmowego. W obszarze jej zainteresowań znajduje się polski film dokumentalny oraz literatura faktu. Przygotowuje rozprawę Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie i współredaguje tom Zobaczyć siebie. Polski film dokumentalny przełomu wieków. Autorka książek: Krall i filmowcy (2006), Europa Europa (2007), Ludzie polskiego kina: Agnieszka Holland (2009).
Statistics
Abstract views: 23PDF downloads: 12
License
Copyright (c) 2011 Katarzyna Mąka-Malatyńska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
