“The Form Is Emptiness”: Objects “Empty of Meaning” in the Films of Yasujiro Ozu and Jim Jarmusch
Abstract
There exist films, that in opposite to fragmented shots of western movies, release the viewer from the necessity of maintaining a constant intellectual vigilance. For example in the films of Yasujiro Ozu things are not weighted with meaning and so they evoke the spirit of Zen. They are objects empty of meaning. The Japanese director, by placing props that are unrelated to the storyline, points to the formal aspect of his work, and gives focus to their “being”. The aim is to “dilute the reality” in the fashion of Zen, and to introduce harmony into the shot, as a necessary element of the emptiness of mu. Ozu’s films are dominated by everyday, common things, that are not formally spectacular, nor are they fetishised in the spirit of Duchamp. Jim Jarmusch is a great fan of Ozu’s work and looks there for inspiration. He is also fascinated by the Buddhist culture of Zen, and he places elements of this culture in all his films. His work tempts the viewer to over-analyze and look for a meaning that has already been negated. The bait in the trap of over-interpretation are the objects empty of meaning, which only seem to mean something, but in fact do not carry any deeper ideas.
Keywords:
Yasujiro Ozu, Jim Jarmusch, thingsReferences
Atsuta Yuuharu, w: O sztuce realizatorskiej Yasujiro Ozu. Dyskusja „okrągłego stołu”, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie”1984, nr 304-305, s. 64.
Google Scholar
Berne Eric, W co grają ludzie: psychologia stosunków międzyludzkich, tłum. P. Izdebski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 37.
Google Scholar
Eco Umberto, Od form abstrakcyjnych do głębi materii, w: Historia piękna, red. U. Eco, tłum. A. Kuciak, Dom Wydawniczy REBIS sp. z o.o., Poznań 2005, s. 406.
Google Scholar
Helman Alicja, Roman Ingarden, w: Historia myśli filmowej, red. J. Ostaszewski, A. Helman, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007, s. 127.
Google Scholar
Ingarden Roman, Dzieło literackie i jego konkretyzacje, w: tenże, Szkice z filozofii literatury, wstęp W. Stróżowski, Znak, Kraków 2000, s. 83.
Google Scholar
Janicki Stanisław, Film japoński, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982, s. 204-205.
Google Scholar
Jarmusch Jim, Kino podróżujących, z Jimem Jarmuschem rozmawia Wolfgang Brenner, tłum. W. Wertenstein, „Kino” 1992, nr 3, s. 9.
Google Scholar
Loska Krzysztof, Młody Ozu – nowoczesny konserwatysta, w: tenże, Poetyka filmu japońskiego, t. 1, Rabid, Kraków 2009, s. 194-215.
Google Scholar
Mazierska Ewa, Oszczędność, w: Jim Jarmusch, red. i oprac. E. Mazierska, Fundacja Sztuki Filmowej, Warszawa 1992, s. 38.
Google Scholar
Mazierska Ewa, Przedmowa, w: Jim Jarmusch, red. i oprac. E. Mazierska, Fundacja Sztuki Filmowej, Warszawa 1992, s. 5-38
Google Scholar
Miczka Tadeusz, Obraz urzeczywistniającej się komunikacji spazmatycznej, w: tenże, O zmianie zachowań komunikacyjnych. Konsumenci w nowych sytuacjach audiowizualnych, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2002.
Google Scholar
Miyagawa Kazuo, w: O sztuce realizatorskiej Yasujiro Ozu. Dyskusja „okrągłego stołu”, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 64.
Google Scholar
Nagashima Goshu, w: O sztuce realizatorskiej Yasujiro Ozu. Dyskusja „okrągłego stołu”, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie”1984, nr 304-305, s. 69.
Google Scholar
Ostaszewski Jacek, Formalizm, w: Historia myśli filmowej, red. J. Ostaszewski, A. Helman, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007, s. 79.
Google Scholar
Parkes Graham, Ścieżki japońskiej umysłowości, tłum. W. Laskowska, w: Estetyka japońska, t. 3: Estetyka życia i piękno umierania, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2005, s. 174-175.
Google Scholar
Pierzchała Aneta, Film japoński a kultura europejska. Obcość przezwyciężona?, Universitas, Kraków 2005, s. 35-78, 179.
Google Scholar
Płażewski Jerzy, Język filmu, Książka i wiedza, Warszawa 2008, s. 54.
Google Scholar
Płażewski Jerzy, Teoretycy – czy film operuje wyłącznie znakami?, w: tenże, Historia filmu 1895-2005, Książka i Wiedza, 2008, s. 479.
Google Scholar
Richie Donald, Prozaizm i prostota, tłum. L. Niedzielski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 26.
Google Scholar
Richie Donald, Stan Łaski, tłum. L. Niedzielski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 79-83.
Google Scholar
Saishō, tłum. Cz. Miłosz, w: I. Dembowski, Zen – klucz do japońskiej duszy, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 33.
Google Scholar
Schrader Paul, Ozu i zen, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 57.
Google Scholar
Shimogawara Tomoo, w: O sztuce realizatorskiej Yasujiro Ozu. Dyskusja „okrągłego stołu”, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 69.
Google Scholar
Shimogawara Tomoo, w: O sztuce realizatorskiej Yasujiro Ozu. Dyskusja „okrągłego stołu”, tłum. I. Dembowski, „Film na Świecie” 1984, nr 304-305, s. 65.
Google Scholar
Szyłak Jerzy, Kino i coś więcej: szkice o ponowoczesnych filmach amerykańskich i metafizycznych tęsknotach widzów, Rabid, Kraków 2001, s. 21.
Google Scholar
Wiącek Elżbieta, Mniej uczęszczane ścieżki do raju. O filmach Jima Jarmuscha, Rabid, Warszawa 2001, s. 10, 48, 52.
Google Scholar
Wojnicka Joanna, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Park, Bielsko Biała 2005, s. 349.
Google Scholar
Zeman Marvin, Sztuka zen w filmach Ozu, tłum. I. Dembowski, „Film na świecie” 1984, nr 301-302, s. 46, 48, 52.
Google Scholar
Zielińska Donata, Poczucie humoru, w: Jim Jarmusch, Fundacja Sztuki Filmowej, Warszawa 1992, s. 23.
Google Scholar
Ziomek Łukasz, Recenzje: The Limits of control, „Kino” 2010, nr 4, s. 82-83.
Google Scholar
Authors
Mateusz Wilkońkwartalnik.filmowy@ispan.pl
independent researcher Poland
Absolwent filologii polskiej (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Animator kultury, muzyk, poeta, tekściarz. Interesuje się współczesnym kinem polskim, postmodernistycznym kinem nowojorskim oraz w branymi zagadnieniami kina europejskiego i japońskiego, a także socjo- i etnolingwistyką.
Statistics
Abstract views: 27PDF downloads: 14
License
Copyright (c) 2011 Mateusz Wilkoń
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
