Animacja i filozofia. O adaptacji filmowej „13 bajek z królestwa Lajlonii” Leszka Kołakowskiego

Katarzyna Mąka

Abstrakt

13 bajek z królestwa Lajlonii to cykl filmowych adaptacji opowiastek filozoficznych Leszka Kołakowskiego. Realizacji projektu podjęli się najważniejsi i najwybitniejsi twórcy polskiej animacji – dlatego też cykl jest zbiorem dzieł bardzo różnorodnych zarówno pod względem stylistyki, jak i wykorzystywanych technik. Według autorki najciekawszym filmem z cyklu jest O największej kłótni w reżyserii Zbigniewa Koteckiego. Ta opowieść o trzech braciach, z których każdy symbolizuje inną postawę życiową to bajka o sztuce właściwego wyboru, który nieodwołalnie decyduje o losach bohaterów. Dla Mąki film Koteckiego jest również szczególnie interesujący ze względu na swój wymiar intertekstualny – O największej kłótni odwołuje się bowiem bezpośrednio do estetyki i tematyki twórczości Petera Bruegela. Z jednej strony sens filozoficzny i symbolika malarstwa Bruegela nakłada się na wymowę bajki Kołakowskiego i wzmacnia ją, z drugiej jednak zmienia jej charakter – stylistyczna prostota właściwa filozofowi zostaje zastąpioną bujną i rozbudowaną stylistyką typową dla twórczości holenderskiego malarza. W ten sposób O największej kłótni skierowana zostaje do dwóch adresatów – jej proste, choć bajkowe prawdy filozoficzne przeznaczone są dla dzieci, zaś wyrafinowana wizja estetyczna – dla dorosłych, którzy będą umieli rozpoznać szereg odniesień kulturowych w niej zawartych.