Anety Grzeszykowskiej schizoanalityczne sporządzanie Ciała bez Organów
Katarzyna Oczkowska
kat.oczkowska@gmail.comInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-7924-5697
Abstrakt
Punktem wyjścia tekstu jest tryptyk wideo artystki wizualnej Anety Grzeszykowskiej Black (2007), Ból głowy (2008) i Bolimorfia (2008). Autorka omawia te prace z perspektywy schizoanalizy, której materialistyczny i transcendentalny program Gilles Deleuze i Félix Guattari wyłożyli w dwóch tomach Kapitalizmu i schizofrenii. Centralnym problemem staje się w niniejszym wywodzie kategoria Ciała bez Organów, a więc podstawowy przedmiot praktyki schizoanalitycznej, opartej na nowej koncepcji nieświadomego i produkcji pragnienia. W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytanie, czy ucieleśnienie w eksperymentalnych filmach artystki pozwala na sporządzenie Ciała bez Organów oraz jak odbiorca lub odbiorczyni za pomocą afektywnego odczuwania doświadcza schizoanalitycznego stawania-się, bowiem w ujęciu Deleuze’a i Guattariego afekt jest podstawowym elementem współczesnego kina.
Słowa kluczowe:
schizoanaliza, Ciało bez Organów, Aneta Grzeszykowska, Gilles Deleuze, wideo, Félix GuattariBibliografia
Bal, M. (2007). A gdyby tak? Język afektu (tłum. M. Maryl). Teksty Drugie, (1-2), ss. 165-188.
Google Scholar
Braidotti, R. (2012). Etyka stawania-się-niewykrywalnym (tłum. J. Bednarek). W: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów (ss. 289-322), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Buchanan, I. (2008). Introduction: Five Theses of Actually Existing Schizoanalysis of Cinema. W: I. Buchanan, P. MacCormack (red.), Deleuze and Schizoanalysis of Cinema (ss. 1-14), London − New York: Continuum.
Google Scholar
Deleuze, G. (2007). Negocjacje. 1972-1990 (tłum. M. Herer). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Google Scholar
Deleuze, G. (2008). Kino. 1. Obraz-ruch. 2. Obraz-czas (tłum. J. Margański). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Deleuze, G. (2011). Logika sensu (tłum. G. Wilczyński). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Deleuze, G., Guattari, F. (1999). Percept, afekt i pojęcie (tłum. P. Pieniążek). Sztuka i filozofia, (17), ss. 10-26.
Google Scholar
Deleuze, G., Guattari, F. (2015). Tysiąc plateau. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Google Scholar
Deleuze, G., Guattari, F. (2017). Anty-Edyp (tłum. T. Kaszubski). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar
Guattari, F. (1995). Chaosmosis: An Ethico-Aesthetic Paradigm (tłum. P. Bains, J. Pefanis). Bloomington – Indianapolis: Indiana University Press.
Google Scholar
Gusin, M. (2012). Logika sensu: Deleuze’a wprowadzenie do psychoanalizy. Praktyka Teoretyczna, (5), ss. 33-48.
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2012.5.4
Google Scholar
Kennedy, B. M. (2002). Deleuze and Cinema. The Aesthetics of Sensation. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Google Scholar
Kotwasińska, A. (2017). Intensywna podróż: od psychoanalizy do schizoanalizy kina. Praktyka Teoretyczna, 3 (25), ss. 371-383.
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2017.3.18
Google Scholar
Kotwasińska, A. (2018). W stronę kina doznań. „Welp“ i schizoanaliza. W: O. Cielemęcka, M. Rogowska-Stangret (red.), Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie. Lublin: E-naukowiec.
Google Scholar
Lambert, G. (2008). Schizoanalysis and the Cinema of the Brain. W: I. Buchanan, P. MacCormack (red.), Deleuze and Schizoanalysis of Cinema (wyd. 1, ss. 27-38), London − New York: Continuum.
Google Scholar
Pisters, P. (2008). Delirium Cinema of Machines of the Invisible? W: I. Buchanan, P. MacCormack (red.), Deleuze and Schizoanalysis of Cinema (ss. 102-115), London − New York: Continuum.
Google Scholar
Sobchack, V. (1992). The Address of the Eye: A Phenomenology of Film Experience. Princeton: University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9780691213279
Google Scholar
Williams, L. (1991). Film Bodies: Gender, Genre, and Excess, Film Quarterly, 44 (4), ss. 2-13.
Google Scholar
Zborowska, A. (2013). Byt i niebycie. Reprezentacja kobiecego ciała w pracach Anety Grzeszykowskiej. Kwartalnik Filmowy, (83-84), ss. 256-266.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Oczkowskakat.oczkowska@gmail.com
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-7924-5697
Krytyczka, niezależna kuratorka, historyczka sztuki. W Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk obroniła doktorat poświęcony analizie serii fotograficznych autorstwa Agnieszki Brzeżańskiej, Anety Grzeszykowskiej oraz Ireny Kalickiej. Autorka monografii naukowej Zakłócone spojrzenie. Fotografia i strategie widzenia (2017).
Statystyki
Abstract views: 504PDF downloads: 630
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Katarzyna Oczkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Oczkowska, Fantazmatyczne zniekształcenie w Salem, czyli współczesne czarownice doby #MeToo i nowych technologii , Kwartalnik Filmowy: Nr 126 (2024): Fantastyka, fantasy, fantazmat
