Mistrz-uczeń czy pan-niewolnik? Postkolonialne spojrzenie na powojenne relacje sowiecko-jugosłowiańskie na przykładzie filmu „W górach Jugosławii”
Michał Bobrowski
mch.bobrowski@gmail.comUniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-8623-1632
Abstrakt
Artykuł został poświęcony radzieckiemu filmowi W górach Jugosławii (W gorach Jugoslawii, reż. Abram Room, 1946), który jest analizowany przez pryzmat teorii postkolonialnej. Sam film, jak i historia jego produkcji stanowią przykłady imperialistycznych praktyk kulturowych stalinowskiego Związku Radzieckiego. Nakręcony w Jugosławii tuż po drugiej wojnie światowej, opowiada historię antyfaszystowskiej walki partyzanckiego ruchu Josipa Broza Tity w sposób typowy dla powojennego socrealizmu radzieckiego. Film został zrealizowany w języku rosyjskim przez ekipę radziecką. W produkcji wzięło udział również wielu aspirujących jugosłowiańskich filmowców i aktorów. Analiza ma na celu ujawnienie metod zawłaszczenia kulturowego i manipulacji ideologicznej, które radzieccy twórcy stosowali, by umacniać narrację Kremla głoszącą, że zwycięstwo jugosłowiańskich partyzantów nad okupantem było możliwe tylko dzięki znacznemu wsparciu Armii Czerwonej.
Słowa kluczowe:
sowiecki imperializm kulturowy, kino radzieckie, kino jugosłowiańskie, propaganda stalinowska, jugosłowiański film partyzanckiBibliografia
Afrić, V. (1966). Sećanja na „Slavicu”. W: D. Kosanivić (red.), Dvadeset godina jugoslovenskog filma 1945-1965 (ss. 33-35). Beograd: Savez filmskih radnika Jugoslavije – Festival jugoslovenskog filma.
Google Scholar
Borodin, S. (1946). W gorach Jugoslawii. Prawda, (262), s. 3.
Google Scholar
Dobrenko, E. (2008). Stalinist Cinema and the Production of History: Museum of the Revolution. Edinburgh: Edinburgh University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9780748632435
Google Scholar
Đilas, M. (2009). Vlast i pobuna: Memoari. Zagreb: EPH Liber.
Google Scholar
Kuleszow, L. (1996). Sztuka filmowa (tłum. zbiorowe). Kraków: Universitas.
Google Scholar
White, H. (2008). Historiografia i historiofotia (tłum. Ł. Zaremba). W: I. Kurz (red.), Film i historia. Antologia (ss. 117-130). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Autorzy
Michał Bobrowskimch.bobrowski@gmail.com
Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0001-8623-1632
Adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (Wydział Filologiczny) od 2018 r. Doktor filmoznawstwa (dysertację obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim w roku 2010). W 2012 r. opublikował książkę Akira Kurosawa. Artysta pogranicza. W roku 2016 ukazała się współredagowana przez niego monografia Obsession, Perversion, Rebellion: Twisted Dreams of Central European Animation, a w 2019 jej kontynuacja zatytułowana Propaganda, Ideology, Animation: Twisted Dreams of History (również pod jego współredakcją). Współautor wraz z Radosławem Bombą książki Poza ekranem kinowym. Postmedialne konteksty animacji (2021). Jest dyrektorem programowym oraz współzałożycielem StopTrik International Film Festival (Słowenia/Polska), festiwalu poświęconego animacji poklatkowej. Współpracuje z licznymi europejskimi festiwalami i instytucjami filmowymi jako kurator, aktywista kulturowy. Autor licznych artykułów naukowych i popularyzatorskich z zakresu klasycznego kina japońskiego i amerykańskiego oraz filmu animowanego. Posługuje się językami angielskim, serbsko-chorwackim, rosyjskim.
Statystyki
Abstract views: 17PDF downloads: 9
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Michał Bobrowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Michał Bobrowski, Imitacja, rekonstrukcja, propaganda. Zimnowojenne wędrówki europejskiego westernu , Kwartalnik Filmowy: Nr 97-98 (2017): Wędrujące motywy
