Estetyka „mise-en-scène” kontra estetyka „mise-en-page” albo o dwóch estetykach obrazu elektronicznego

Konrad Chmielecki

Abstrakt

Problem relacji obraz filmowy – rzeczywistość realna był podstawowym zagadnieniem klasycznej teorii filmu. Obecnie problem ten ulega stopniowej relatywizacji, gdyż media cyfrowe wykorzystywane w produkcji filmowej odwracają lub znoszą relację: obraz – rzeczywistość. W tej sytuacji obraz filmowy może być rozumiany jako obraz elektroniczny (analogowo-cyfrowy). Przyjęcie takiego założenia powoduje, że estetyka obrazu elektronicznego posiłkuje się zarówno estetyką mise-en-scène („umieszczania na scenie”) jak i estetyką mise-en-page („umieszczania na stronie”). Te dwie perspektywy teoretyczne ukazują opozycyjne strony tego samego zjawiska. Estetyka mise-en-scène koncentruje się wokół zagadnienia reprezentacji i jest opisywana jako estetyka obrazu analogowego. Natomiast estetyka mise-en-page posługuje się pojęciem „prezentacji” i może być traktowana jako estetyka obrazu cyfrowego. W ten sposób obraz elektroniczny nabiera statusu „(inter)medialnej hybrydy”, która w dużym stopniu przesądza o jego specyfice.