Między prawdą zdjęcia a prawdą obrazu. O filmach Andrieja Zwiagincewa
Katarzyna Frankowska
kwartalnik.filmowy@ispan.plAkademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (Polska)
Abstrakt
Andriej Zwiagincew do swoich dwóch filmów fabularnych (Powrót /2003/, Wygnanie /2007/) włączył malarski cytat i fotografię. Konkretne płótna przywołane w diegezie i przykłady malarskiej ikonografii (za sprawą filmowych mise en scène) komponują się w niewielkie cykle biblijne i prowokują do biblijnych interpretacji, do prób utożsamienia bohaterów z postaciami biblijnymi. Bohaterowie jednak działają wbrew domniemanym prototypom, nie są świadomi obecności malarskich cytatów ani ich sensów, a cytaty są podporządkowane filmowej fabule. Znacząca obecność fotografii kieruje uwagę widza, co zrozumiałe, właśnie w jej stronę - rozbudowuje i umacnia realność filmowej fikcji. Dopiero na koniec w obu filmach widz zostaje zmuszony do weryfikacji także i tego tropu. W ostatnich scenach oglądamy zbiór nieznacznie zmienionych (w treści i nastroju) zdjęć - dowód omylności naszej intuicji i ocen. Zwiagincew, pytany o niejednoznaczność bohaterów i ich zachowań, mówi o zagadce albo paradoksie, których żaden autor nie może w pełni odkryć czy wyjaśnić. Nie na tym polega jego rola. Artysta, według reżysera, ma kierować uwagę widza na pewne zagadnienia.
Słowa kluczowe:
Andriej Zwiagincew, Biblia, malarstwoBibliografia
Borges Jorge Louis, Historie prawdziwe i wymyślone, tłum. A. Sobol-Jurczykowski, Muza, Warszawa 1993.
Google Scholar
Bosak Pius Czesław, Słownik – konkordancja osób Nowego Testamentu, „W Drodze”, Poznań 1991, s. 89, 290.
Google Scholar
Lightbown Ronald, Mantegna, Phaidon – Christie’s, Oxford 1986, s. 136-137.
Google Scholar
Manca Joseph, Andrea Mantegna and the Italian Renaissance, Parkstone Press, New York 2006, s. 111.
Google Scholar
Michałowska Marianna, Odnowienie pamięci – fotografia wobec nowych mediów, „Sztuka i filozofia” 2000, nr 18, s. 92.
Google Scholar
Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, 2002, PWN, Warszawa, t. 5, s. 99.
Google Scholar
Trwoga Adam, Droga na Wschód. Inne spojrzenie na „Powrót” Andrieja Zwiagincewa, „Kwartalnik Filmowy” 2007, nr 57-58.
Google Scholar
Vasari Giorgio, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, t. 4, tłum. K. Estreicher, PWN, Warszawa 1985, s. 131.
Google Scholar
Vasari Giorgio, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, t. 7, tłum. K. Estreicher, PWN, Warszawa 1985, s. 112.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Frankowskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu Polska
Historyk sztuki, absolwentka ATK, dziennikarka TVP.
Statystyki
Abstract views: 38PDF downloads: 13
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Katarzyna Frankowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
