Doświadczenie czy wyobrażenie? O Mannowskim kontekście „Ocalenia” Edwarda Żebrowskiego
Abstrakt
Tekst zogniskowany jest wokół zagadnienia zastosowania poetyki realizmu w filmie Edwarda Żebrowskiego Ocalenie oraz kontekstowo w powieści Tomasza Manna Czarodziejska góra. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób zarysowany w obu dziełach obraz egzystencji szpitalnej (w wypadku powieści – sanatoryjnej) sytuuje się wobec tejże poetyki. Analizie poddane zostały kolejno: autorefleksja samych twórców, kreacje świata przedstawionego, kreacje bohaterów, ukształtowania czasu oraz wątki autobiograficzne. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż realizm w dziele polskiego reżysera jest reprezentowany w bardziej konsekwentny sposób, stanowiąc podstawową konwencję narracyjną. Jednak w żadnym z utworów nie jest wartością samą dla siebie. W każdym wypadku wypełnia on rolę służebną wobec najgłębszego przesłania.
Słowa kluczowe:
Edward Żebrowski, Tomasz Mann, realizmBibliografia
Barańczak Stanisław, Zmieniony głos Settembriniego, „Literatura” 1975, nr 29, s. 1, 4-5.
Google Scholar
Czachowski Kazimierz, T. Mann i jego "Góra czarodziejska", w: Tomasz Mann w krytyce i literaturze polskiej. Antologia tekstów i dokumentów, red. R. Dziergwa, Poznań 2003, s. 188.
Google Scholar
Janicka Bożena, Wszystko zależy od pytań, jakie zadaje film. Rozmowa z Edwardem Żebrowskim, „Kino” 1972, nr 7, s. 12-16.
Google Scholar
Karasek Krzysztof, Wątpliwości dotyczące Settembriniego, „Twórczość” 1976, nr 3, s. 89-97.
Google Scholar
Mann Thomas, Czarodziejska góra, t. 1, tłum. J. Kramsztyk, Warszawa 1972, s. 6.
Google Scholar
Mann Thomas, Eseje, tłum. J. Błoński, I. Czermakowa, M. Kłos Gwizdalska, W. Jedlicka, M. Kurecka, W. Kwaśniakowa, I. i E. Naganowscy, W. Wirpsza, M. Żurowski, Warszawa 1964, s. 393.
Google Scholar
Sobolewski Tadeusz, Szpital Przemienienia, „Filmowy Serwis Prasowy” 1979, nr 3, s. 3.
Google Scholar
Sontag Susan, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, tłum. J. Anders, Warszawa 1999, s. 5-38
Google Scholar
Wydmuch Marek, Tomasz Mann, Warszawa 1979, s. 133-135.
Google Scholar
Zagajewski Adam, Artysta bez właściwości, „Tygodnik Powszechny” 1976, nr 51, s. 1, 4.
Google Scholar
Zmudziński Bogusław, Edward Żebrowski – kino dyskursu moralnego, w: Autorzy kina polskiego, red. G. Stachówna i J. Wojnicka, Kraków 2004.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Szpulakkwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Filmoznawca, wykładowca UAM w Poznaniu, autor książek Kino wśród mitów. O filmach śląskich Kazimierza Kutza (2004) oraz Filmy Wojciecha Marczewskiego (2009).
Statystyki
Abstract views: 31PDF downloads: 12
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Andrzej Szpulak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Szpulak, Kreacja legendy – kreacja pamięci. Grudzień ’70 w filmie fabularnym , Kwartalnik Filmowy: Nr 77-78 (2012): Polskie mity, polskie kompleksy
