Między kalkulacją a kreacją. Status współczesnego kina 3D

Adam Andrysek

kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Śląski (Polska)

Abstrakt

Autor dokonuje charakterystyki współczesnego, ambiwalentnego statusu kinematografii 3D, w której od czasu premiery Avatara Jamesa Camerona dostrzeżono zarówno szansę na pogłębienie twórczej ekspresji, jak również czysto komercyjną możliwość zwiększenia dochodów kin. Przez przywołanie historycznych przykładów potwierdzających okresy wzmożonej, przejściowej popularności filmów 3D autor zauważa, że współczesny, swoisty „renesans” technologii stereoskopowego trójwymiaru jest wynikiem szerszej tendencji związanej z rywalizacją kina „tradycyjnego” i alternatywnych sposobów odbioru filmów. Rozważania na temat nowoczesnych systemów kinowego odbioru filmów prowadzą autora do zobrazowania dwóch ścierających się ze sobą dążeń: pragnienia utrzymania statusu filmu jako sztuki, z salą kinową jako naczelnym miejscem jego ekspozycji, oraz dążenia do możliwie maksymalnego naśladownictwa rzeczywistości, wyrażającego się w próbach zniwelowania dwuwymiarowej bariery ekranu.


Słowa kluczowe:

kino 3D, James Cameron, nowe technologie

Arnheim, Rudolph. 1961. Film jako sztuka. Tłum. W. Wertenstein. Warszawa
  Google Scholar

Bielak, Anna. Sławomir Idziak o 3D specjalnie dla Stopklatki. http://stopklatka.pl/-/6656442,slawomir-idziak-o-3d-specjalnie-dla-stopklatki
  Google Scholar

Cichmiński, Artur. Pierwsza w Polsce sala Skoda 4DX. http://stopklatka.pl/-/58582705,pierwsza-w-polsce-sala-skoda-4dx
  Google Scholar

Daly, Kristen. 2010. Cinema 3.0: The Interactive-Image, „Cinema Journal” 1
DOI: https://doi.org/10.1353/cj.2010.a405349   Google Scholar

Felis, Paweł. Pina, http://film.gazeta.pl/film/1,22535,10501702,Pina_______.html.
  Google Scholar

Finke, Nikki. EXCLUSIVE: No More ‘Star Wars’ 3D Prequel Releases; Lucasfilm Passes To Focus On New Trilogy. http://www.deadline.com/2013/01/exclusive-no-more-star-wars-3d-prequel-releases-lucasfilm-passes-to-focus-on-new-trilogy/
  Google Scholar

Grabiec, Piotr. Sprawdziliśmy Škoda 4DX – salę kinową wartą milion euro. http://www.spidersweb.pl/2013/07/kino-skoda-4dx.html
  Google Scholar

Is it Real or Fake 3D?, http://realorfake3d.com/
  Google Scholar

Johnson, B.D. 2008. 3-D Invasion, „Maclean's” 30-31.
DOI: https://doi.org/10.1519/SSC.0b013e31816a21cb   Google Scholar

Lippit, Akira Mizuta. 1999. Three Phantasies of Cinema – Reproduction, Mimesis, Annihilation. „Paragraph” t. 22, nr 3.
DOI: https://doi.org/10.3366/para.1999.22.3.213   Google Scholar

Loew, Katharina. 2013. Tangible Specters: 3-D Cinema in the 1910s. „Film Criticism” t. 37-38, nr 3 (1).
  Google Scholar

Technologia 3D jest martwa?, http://technowinki.onet.pl/biznes/technologia-3d-jest-martwa,1,5389944,artykul.html
  Google Scholar

Pasternak, Karolina. Jaka piękna katastrofa. http://www.polityka.pl/kultura/film/1557331,1,recenzja-filmu-grawitacja-rez-alfonso-cuaron.read
  Google Scholar

Ryan, Mike. Director Admits 3D Was 'Gimmick To Steal Money From The Audience'. http://www.huffingtonpost.com/2013/05/28/louis-leterrier-now-you-see-me_n_3333311.html
  Google Scholar

Space Station 3D (2002), http://www.imdb.com/title/tt0290296/technical?ref_=tt_ql_dt_7.
  Google Scholar

Thomas, Liz. Have filmgoers seen through the 3D hype? Movie fans fed up with inflated cinema prices opt for traditional 2D screenings. http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2086535/Movie-fans-fed-3D-cinema-prices-opt-traditional-2D-screenings.html
  Google Scholar

Tomiczek, Patryk. „Mroczne widmo” po latach, http://stopklatka.pl/-/6228163,-mroczne-widmo-po-latach
  Google Scholar

Tryon, Chuck. 2009. Reinventing Cinema. Movies in the Age of Media Convergence. New Brunswick – New Jersey – London
  Google Scholar

Walkiewicz, Michał. A statek płynie. http://www.filmweb.pl/reviews/A+statek+p%C5%82ynie-12675
  Google Scholar

Walkiewicz, Michał. Taniec nas ocali?. http://www.filmweb.pl/reviews/Taniec+nas+ocali-11947
  Google Scholar

Wawer, Karolina. Hugo, filmowiec. http://stopklatka.pl/-/6249557,hugo-filmowiec.
  Google Scholar

Wojtczuk, Michał. Pierwsze w Polsce kino 4DX. 'Fotele skaczą na boki'. http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34889,13956932,Pierwsze_w_Polsce_kino_4DX___Fotele_skacza_na_boki_.html
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2014-03-31

Cited By / Share

Andrysek, A. (2014) „Między kalkulacją a kreacją. Status współczesnego kina 3D”, Kwartalnik Filmowy, (85), s. 165–174. doi: 10.36744/kf.2467.

Autorzy

Adam Andrysek 
kwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Śląski Polska

Doktorant w Instytucie Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych Uni­wersytetu Śląskiego.



Statystyki

Abstract views: 30
PDF downloads: 20


Licencja

Prawa autorskie (c) 2014 Adam Andrysek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.

W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.