Wyparte obrazy – odnalezione sensy. O skutkach oglądania dzieła filmowego raz jeszcze
Abstrakt
Autor podejmuje problem ponownego spojrzenia na film – spojrzenia bardziej wnikliwego, które ujawnia pewne zaskakujące walory dzieła i odsyła do sensów głębszych, rozmyślnie ukrytych przez autora, będących efektem przypuszczalnego błędu operatorskiego, a być może też w ogóle przez reżysera niezamierzonych. Według Ciarki kluczowe jest zatem pytanie: co robią z nami dzieła sztuki, a zwłaszcza najwybitniejsze dzieła filmowe, na które dzięki współczesnej kulturze kopii, powielania i digitalizacji możemy patrzeć zbyt długo? To pytanie staje się punktem wyjścia antropologiczno-filozoficznej refleksji autora nad wybranymi scenami z czterech filmów: Zeszłego roku w Marienbadzie Alaina Resnais, Nostalgia Andrieja Tarkowskiego, Tron we krwi Akiry Kurosawy, Siódma pieczęć Ingmara Bergmana.
Słowa kluczowe:
Alain Resnais, Akira Kurosawa, Ingmar Bergman, Andriej TarkowskiBibliografia
Bergman, Ingmar, Obrazy, tłum. T. Szczepański, Warszawa: WAiF 1993, s. 238.
Google Scholar
Encyclopedia of Japan, t. 6, Tokio: Kodansha 1983, s. 25.
Google Scholar
Horacy [Q. Horatius Flaccus], List do Pizonów, w: Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos, przełożył, wstępem i objaśnieniami opatrzył T. Sinko, wyd. II, zmienione, Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich 1951, s. 67.
Google Scholar
Marcel, Gabriel, Być i mieć, tłum. P. Lubicz Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1986, s. 100-101.
Google Scholar
Marcel, Gabriel, Dziennik metafizyczny, wyb. K. Tarnowski, tłum. E. Wende, oprac. tłum. S. Cichowicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1987, s. 121.
Google Scholar
Mercado, Gustavo, The Filmmaker’s Eye: Learning (and Breaking) the Rules of Cinematic Composition, Oxford: Focal Press 2010, s 65.
Google Scholar
Poprzęcka, Maria, JacekWoźniakowski o sztuce, „Znak” nr 693, luty 2013.
Google Scholar
Simon, John, Converstation with Bergman, w: Ingmar Bergman: Interviews, red. R. Shargel, Jackson: University Press of Mississippi 2007, s. 88-89.
Google Scholar
Skakov, Nariman, The (im)possible translation of „Nostalgia”, „Studies in Russian and Soviet Cinema”, t. 3, z. 3, Routledge 2009.
DOI: https://doi.org/10.1386/srsc.3.3.309/1
Google Scholar
Steene, Birgitta, Focus on the „Seventh Seal”, trans. D. Kushner, L. Malmström, New Jork: Englewood Cliffs 1972, s. 5.
Google Scholar
Szczepański, Tadeusz, Apokalipsa według Ingmara Bergmana, „Kwartalnik Filmowy” 1995-1996, nr 12-13, s. 141, 142.
Google Scholar
Tarkowski, Andriej, Kompleks Tołstoja: myśli o życiu, sztuce i filmie, Wybór fragmentów wywiadów, wypowiedzi i publikacji Andrieja Tarkowskiego z lat 1960-1986, wybrał, opracował i przedmową opatrzył S. Kuśmierczyk, Warszawa: Pelikan 1989, s. 143.
Google Scholar
Autorzy
Ryszard Ciarkakwartalnik.filmowy@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
Etnograf, antropolog kultury, artysta wizualny, redaktor „Kwartalnika Filmowego”.
Statystyki
Abstract views: 47PDF downloads: 35
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Ryszard Ciarka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
